Cục Dân quân Tự vệ, Quân đội nhân dân Việt Nam

Cục Dân quân Tự vệ
Hoạt động	12/2/1947 (77 năm, 79 ngày)
Quốc gia	Việt Nam
Phục vụ	Quân đội nhân dân Việt Nam
Phân loại	Cục chuyên ngành (Nhóm 3)
Chức năng	Là cơ quan quản lý dân quân tự vệ trong cả nước
Bộ phận của	Tập tin:Vietnam People's Army General Staff insignia.jpgBộ Tổng Tham mưu
Bộ chỉ huy	Hà Nội
Các tư lệnh
Cục trưởng	Trung tướng Phạm Quang Ngân

Cục Dân quân Tự vệ^[1]^[2] trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam là cơ quan tham mưu chiến lược đầu ngành giúp Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu xây dựng lực lượng vũ trang quần chúng.

Lịch sử hình thành

Ngày 12/2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 16/SL thành lập Phòng Dân quân thuộc Cục Chính trị - Bộ Quốc phòng (nay là Cục Dân quân tự vệ - Bộ Tổng tham mưu).^[3]

Lãnh đạo hiện nay

Cục trưởng: Trung tướng Phạm Quang Ngân
Phó Cục trưởng: Thiếu tướng Lê Văn Trì
Phó Cục trưởng: Thiếu tướng Lương Quang Cương
Phó Cục trưởng: Thiếu tướng Nguyễn Chí Công

Trung tướng: Cục trưởng

Thiếu tướng: Phó Cục trưởng không quá hai

Tổ chức

Phòng Kế hoạch tổng hợp
Trợ lý Chính trị
Phòng Tổ chức xây dựng lực lượng
Phòng Tác chiến
Phòng Huấn luyện
Phòng Giáo dục quốc phòng
Ban Hành chính
Ban Tài chính

Tổ chức cơ quan Dân quân Tự vệ trong Quân đội

Cục Dân quân Tự vệ thuộc Bộ Tổng Tham mưu
Phòng Dân quân Tự vệ thuộc các Quân khu
Ban Dân quân Tự vệ thuộc các Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Khen thưởng

Danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân (2005)^[4]
Huân chương Chiến công Hạng nhất
Huân chương Bảo vệ Tổ quốc Hạng nhì

Cục trưởng qua các thời kỳ

12/2/1947-, Khuất Duy Tiến, Trưởng phòng Dân quân, Cục chính trị, Bộ Quốc phòng^[5]
1960-1970, Vũ Hải, Thiếu tướng (1983)
1987-1993, Vũ Văn Ba, Thiếu tướng (1987) Trung tướng (1994)
-2013, Hoàng Châu Sơn, Trung tướng (2008)
2013-2018, Nguyễn Duy Nguyên, Trung tướng (2017), nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 3
2018-nay, Phạm Quang Ngân Thiếu tướng(2017), Trung tướng(2021), nguyên Chánh Văn phòng Bộ Tổng Tham mưu

Phó Cục trưởng qua các thời kỳ

-2016, Hồ Xuân Thức, Thiếu tướng (2013)
-2012, Phạm Hồng Kỳ, Đại tá
2012-2017, Nguyễn Mạnh Khuê, Thiếu tướng (2014)^[6]
2016-2021, Bùi Viết Thi, Thiếu tướng (2017), nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Ninh Bình
2017-nay, Lương Quang Cương, Đại tá^[7]
12.2020- 10.2023, Trần Văn Sơn, Thiếu tướng (2020), nguyên Phó Cục trưởng Cục Cứu hộ cứu nạn, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Tĩnh
2019-nay, Lê Văn Trì, Thiếu tướng (6/2020)
12.2022- nay, Nguyễn Chí Công, Đại tá, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Hưng Yên

Chú thích

^ “Luật Dân quân Tự vệ năm 2009”.
^ “Thông tư 85/2010/TT-BQP Hướng dẫn thực hiện Luật Dân quân Tự vệ”.
^ “Dân quân tự vệ Việt Nam: Khi đất nước cần, mỗi người dân đều có thể trở thành người lính”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2014.
^ “Cục Dân quân tự vệ đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.
^ Sắc lệnh 16
^ “Thành lập Ban chỉ huy Quân sự Cơ quan VRG”. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 7 năm 2015. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2015.
^ “Viện Đại học Mở Hà Nội sẵn sàng cho tự chủ môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh”.

Quân đội nhân dân Việt Nam – Bộ Quốc phòng Việt Nam

Tổng quan
Lịch sử	Quân đội Bộ Quốc phòng Dân quân tự vệ
Vũ khí	Súng ngắn Súng trường Súng tiểu liên Súng bắn tỉa Súng phóng lựu Súng máy Pháo Tên lửa
Trang bị	Trang bị Lục quân Hải quân Không quân Biên phòng Cảnh sát biển
Cấp bậc Quân hàm	Đại tướng Thượng tướng–Đô đốc Trung tướng–Phó Đô đốc Thiếu tướng–Chuẩn Đô đốc Đại tá Thượng tá Trung tá Thiếu tá Đại úy Thượng úy Trung úy Thiếu úy Thượng sĩ Trung sĩ Hạ sĩ Binh nhất Binh nhì
Khác	Quân kỳ Quân hiệu Cấp hiệu Phù hiệu Quân phục Mười lời thề danh dự Tổ chức Chức vụ Tướng lĩnh Tiền lương Ngân sách Quốc phòng Sách trắng về quốc phòng

Tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam
Đảng	Quân ủy Trung ương
Nhà nước	Hội đồng quốc phòng và an ninh
Quốc hội	Ủy ban Quốc phòng và An ninh
Chính phủ	Bộ Quốc phòng
Cơ quan tư pháp	Tòa án Quân sự Trung ương Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương
Chính trị-đoàn thể	Hội Cựu chiến binh
Khối cơ quan	Tổng cục Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục–Vụ–Sở-Phòng–Ban Học viện–Nhà trường Viện Nghiên cứu
Khối cơ sở	Quân chủng Quân khu Binh chủng Bộ Tư lệnh Quân đoàn Sư đoàn Lữ đoàn Trung đoàn Tiểu đoàn Đại đội Trung đội Tiểu đội Dân quân Tự vệ Bộ Chỉ huy quân sự (Thành phố • Tỉnh) Ban Chỉ huy quân sự (Quận • Huyện) Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (Thành phố • Tỉnh) Hải đội Biên phòng

Các đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam
Lãnh đạo (6)	Bộ trưởng Tổng Tham mưu trưởng Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Thứ trưởng Phó Tổng Tham mưu trưởng Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
Tổng cục (6)	Bộ Tổng Tham mưu Tổng cục Chính trị Tổng cục Hậu cần Tổng cục Kỹ thuật Tổng cục Tình báo Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng
Quân chủng (4)	Hải quân Phòng không-Không quân Bộ đội Biên phòng Cảnh sát biển
Binh chủng (6)	Đặc công Công binh Pháo binh Tăng - Thiết giáp Hóa học Thông tin Liên lạc
Quân khu (7)	Quân khu 1 Quân khu 2 Quân khu 3 Quân khu 4 Quân khu 5 Quân khu 7 Quân khu 9
Quân đoàn (3)	Quân đoàn 12 Quân đoàn 3 Quân đoàn 4
Bộ Tư lệnh (3)	Bộ Tư lệnh Thủ đô Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Học viện (6) Trường Sĩ quan (3)	Học viện Quốc phòng Học viện Chính trị Học viện Lục quân Học viện Kỹ thuật Quân sự Học viện Quân Y Học viện Hậu cần Đại học Trần Quốc Tuấn Đại học Nguyễn Huệ Đại học Chính trị
Cục và tương đương trực thuộc Bộ (14)	Văn phòng Bộ Thanh tra Bộ Ban Cơ yếu Chính phủ Cục Tài chính Cục Kế hoạch và Đầu tư Cục Kinh tế Cục Khoa học Quân sự Cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng Cục Đối ngoại Cục Điều tra Hình sự Cục Thi hành án Vụ Pháp chế Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam Bảo hiểm Xã hội Bộ Quốc phòng
Bệnh viện (3)	Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 Bệnh viện Trung ương Quân đội 175 Viện Y học cổ truyền Quân đội
Viện nghiên cứu (5)	Viện Chiến lược Quốc phòng Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự Viện Lịch sử Quân sự Viện Quan hệ Quốc tế về Quốc phòng Viện Thiết kế
Trung tâm (2)	Trung tâm Thông tin Khoa học Quân sự Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga
Doanh nghiệp (14)	Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội Tổng công ty Trực thăng Việt Nam Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn Tổng Công ty Thành An Tổng Công ty 15 Tổng Công ty 16 Tổng Công ty Đông Bắc Tổng Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp Vạn Xuân Tổng Công ty Xây dựng Lũng Lô Tổng Công ty Thái Sơn Tổng Công ty 319 Tổng Công ty 36 Tổng Công ty Đầu tư Phát triển nhà và Đô thị Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội

Tổ chức chi tiết của Bộ Quốc phòng Việt Nam
Bộ Tổng Tham mưu	Văn phòng Cục Chính trị Cục Tác chiến Cục Quân lực Cục Tác chiến Điện tử Cục Quân huấn Cục Bản đồ Cục Cơ yếu Cục Nhà trường Cục Dân quân Tự vệ Cục Cứu hộ Cứu nạn Cục Hậu cần Lữ đoàn 144 Đoàn Nghi lễ Quân đội
Tổng cục Chính trị	Văn phòng Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương Cục Chính trị Cục Tổ chức Cục Cán bộ Cục Tuyên huấn Cục Bảo vệ An ninh Quân đội Cục Chính sách Cục Dân vận Cục Hậu cần Ban Công đoàn Quốc phòng Ban Thanh niên Quân đội Ban Phụ nữ Quân đội Tòa án Quân sự Trung ương Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương Trường Đại học Văn hóa - Nghệ thuật Quân đội Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam Điện ảnh Quân đội nhân dân Báo Quân đội nhân dân Tạp chí Quốc phòng Toàn dân Tạp chí Văn nghệ Quân đội Nhà xuất bản Quân đội nhân dân Trung tâm Phát thanh Truyền hình Quân đội Đoàn 871
Tổng cục Kỹ thuật	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Quân khí Cục Xe-Máy Cục Kỹ thuật Binh chủng Trường Sĩ quan Kỹ thuật Quân sự Trường Cao đẳng Công nghệ và Kỹ thuật Ôtô Viện Kỹ thuật Cơ giới Quân sự Xí nghiệp Liên hợp Z751
Tổng cục Hậu cần	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Doanh trại Cục Quân nhu Cục Xăng dầu Cục Vận tải Cục Quân y Bệnh viện 354 Bệnh viện 105 Bệnh viện 87 Nhà hát Chèo Quân đội Tổng Công ty 28 Trường Cao đẳng nghề số 13
Tổng cục Tình báo	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Học viện Khoa học Quân sự Cục 11 Cục 12 Cục 16 Cục 25 Cục 71 Cục 72 Cục 80 Viện 26 Viện 70 Viện 78 Viện Cơ cấu chiến lược Trung tâm 72 Trung tâm 75 Trung tâm 501 Lữ đoàn 74 Lữ đoàn 94 Đoàn K3
Tổng cục CNQP	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Quản lý Công nghệ Viện Công nghệ Quốc phòng Viện Vũ khí Viện Thiết kế tàu quân sự Viện Thuốc phóng-Thuốc nổ Trường Cao đẳng Công nghiệp Quốc phòng Tổng Công ty Ba Son Tổng Công ty Sông Thu Tổng Công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp Quốc phòng Tổng Công ty Bảo hiểm Quân đội
Quân chủng Hải quân	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Vùng 1 Vùng 2 Vùng 3 Vùng 4 Vùng 5 Học viện Hải quân Lữ đoàn 954 Lữ đoàn 126 Lữ đoàn 189 Trường Cao đẳng Kỹ thuật Hải quân Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn Viện Kỹ thuật Hải quân Viện Y học Hải quân
Quân chủng PK-KQ	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Phòng không Lục quân Học viện Phòng không - Không quân Trường Sĩ quan Không quân Sư đoàn 361 Sư đoàn 363 Sư đoàn 365 Sư đoàn 367 Sư đoàn 370 Sư đoàn 371 Sư đoàn 372 Sư đoàn 375 Sư đoàn 377 Lữ đoàn 918 Lữ đoàn 28 Lữ đoàn 18 Viện Kỹ thuật PK-KQ Viện Y học PK-KQ Tổng Công ty Xây dựng Công trình Hàng không
Bộ đội Biên phòng	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Trinh sát Cục Phòng chống Tội phạm Ma túy Cục Cửa khẩu Học viện Biên phòng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, thành phố Lữ đoàn 21 Hải đoàn 18 Hải đoàn 28 Hải đoàn 38 Hải đoàn 48
Cảnh sát biển	Bộ Tham mưu Cục Chính trị Cục Hậu cần Cục Kỹ thuật Cục Nghiệp vụ và pháp luật Vùng 1 Vùng 2 Vùng 3 Vùng 4
Học viện Quốc phòng	Cục Chính trị Cục Hậu cần-Kỹ thuật Cục Huấn luyện Đào tạo Tạp chí Nghệ thuật Quân sự Viện Khoa học Nghệ thuật Quân sự Các Khoa (Chiến lược, Chiến dịch, CTĐ-CTCT, Lý luận Mác-Lê nin)
Học viện Chính trị	Viện Khoa học Xã hội Nhân văn Quân sự Tạp chí Giáo dục lý luận chính trị quân sự
Học viện Kỹ thuật QS	Viện Kỹ thuật Công trình đặc biệt Viện Đào tạo và Nghiên cứu Việt-Nga
Học viện Quân y	Bệnh viện 103 Viện bỏng Quốc gia Các Khoa và Bộ môn
Ban Cơ yếu Chính phủ	Cục Chính trị-Tổ chức Cục Chứng thực số và Bảo mật Thông tin Cục Cơ yếu 893 Cục Quản lý kỹ thuật nghiệp vụ mật mã Cục Quản lý Mật mã Dân sự và Kiểm định Sản phẩm Mật mã Học viện Kỹ thuật Mật mã Viện Khoa học Công nghệ Mật mã

x t s Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam
Lãnh đạo	Tổng Tham mưu trưởng • Phó Tổng Tham mưu trưởng
Cục loại 1	Cục Tác chiến • Cục Quân lực • Cục Quân huấn • Cục Tác chiến Điện tử • Cục Nhà trường • Cục Dân quân Tự vệ • Cục Cứu hộ Cứu nạn
Cục loại 2	Văn phòng • Cục Chính trị • Cục Hậu cần • Cục Bản đồ • Cục Cơ yếu
Đơn vị trực thuộc	Đoàn Nghi lễ Quân đội • Lữ đoàn 144 • Tổng công ty 789 • Nhà máy In