Rzochów

Dzielnica Mielca

Kościół św. Marka Ewangelisty w Rzochowie

Herb

Państwo

Polska

Województwo

podkarpackie

Powiat

mielecki

Miasto

Mielec

Prawa miejskie

1379–1896

W granicach Mielca

1 stycznia 1985^[1]

SIMC

0974713

Populacja (1943)
• liczba ludności

918

Strefa numeracyjna

(+48) 17

Kod pocztowy

39-300

Tablice rejestracyjne

Położenie na mapie Mielca

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa podkarpackiego

Położenie na mapie powiatu mieleckiego

50°14′30″N 21°29′25″E/50,241583 21,490389

Multimedia w Wikimedia Commons

Rzochów – osiedle Mielca^[1] w woj. podkarpackim, w powiecie mieleckim. Dawniej miasto; uzyskał lokację miejską przed 1382 rokiem, zdegradowany w 1896 roku^[2]. 1 stycznia 1985 włączony do Mielca.

Historia

Rzochów otrzymał prawa miejskie między 1379 a 1382. W XVII wieku był znany z wyrobów garncarskich. Był wtedy również ośrodkiem ruchu braci polskich popieranego przez ród Tarnowskich. W 1629 roku właścicielem miasta Żochów w powiecie pilzneńskim województwa sandomierskiego był Stanisław Lubomirski^[3]. W 1631 roku wśród mieszkańców odnotowano pierwszego Żyda, a w 1765 rzochowska społeczność żydowska liczyła już 94 osoby^[4]. W połowie XVII wieku Rzochów został znacznie zniszczony w okresie najazdu szwedzkiego. W latach 1772–1918 znalazł się pod zaborem austriackim. W 1799 roku tutejsi Żydzi wybudowali drewnianą synagogę^[4]. W XIX wieku Rzochów stał się znanym ośrodkiem szewstwa i garbarstwa.

W 1887 roku miejscowość uzyskała połączenie kolejowe z Dębicą i Sandomierzem. W okresie międzywojennym Rzochów przybrał charakter rolniczy, w tym też czasie wielu mieszkańców wyemigrowało za granicę. Podczas II wojny światowej miejscowość została poważnie zniszczona, po wojnie odbudowana.

Historia administracyjna

W 1896 roku utracił prawa miejskie, stając się miasteczkiem. Od 1896 gmina jednostkowa w powiecie mieleckim, za II RP w woј. krakowskim. 1 kwietnia 1925 do gminy Rzochów przyłączono przysiółek Rżyska i folwarki Wojsław Dwór i Rżyska Dwór z gminy Wojsław^[5]. 1 kwietnia 1930 Rżyska (oprócz niektórych parceli) włączono z powrotem do gminy Wojsław^[6].

W 1934 w nowo utworzonej zbiorowej gminie Mielec^[7], gdzie utworzył gromadę (tracąc status miasteczka)^[8].

Podczas II wojny światowej w gminie Mielec w Landkreis Dębica w dystrykcie krakowskim (Generalne Gubernatorstwo), częściowo włączony do Heeresgutsbezirk Truppenübungsplatz Süd Dęba i SS-Gutsbezirk Truppenübungsplatz Heidelager. Liczył wtedy 918 mieszkańców^[9].

Po wojnie znów w gminie Mielec w powiecie mieleckim, w nowo utworzonym województwie rzeszowskim^[10].

Jesienią 1954 zniesiono gminy tworząc gromady. Rzochów wszedł w skład nowo utworzonej gromady Rzemień^[11], gdzie przetrwał do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[12].

1 stycznia 1973 ponownie w gminie Mielec^[13]. 1 czerwca 1975 w małym woj. rzeszowskim.

1 stycznia 1985 Rzochów włączono do Mielca^[1]. Częścią osiedla jest Łuże stanowiącą odległą eksklawę Mielca za lasem w stronę Kolbuszowej, które przed wojną było samodzielną wioską.

Zabytki

Kaplica grobowa (1840–1843)
Kaplica cmentarna (1883)
Drewniane domy (XIX wiek)

W Rzochowie znajdował się również drewniany kościół parafialny pw. św. Marka Ewangelisty z 1843. Został rozebrany i przeniesiony do skansenu w Kolbuszowej.

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Rzochowie
Żochowski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c M.P. z 1984 r. nr 30, poz. 212.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 68–69.
↑ Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 58.
↑ ^a ^b Historia społeczności | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-06-28] .
↑ Dz.U. z 1925 r. nr 26, poz. 184.
↑ Dz.U. z 1930 r. nr 4, poz. 37.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 593.
↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 142.
↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168.
↑ Uchwała Nr 28/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu mieleckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41).
↑ Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
↑ Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).

Linki zewnętrzne

Edward Michocki: Zamek Książęcy Rzemień – HISTORIA. czargraf.pl. [dostęp 2020-11-18].

Rzochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 167 .
Żochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 812 .
Rzochów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 568 .

Mielec

Części miasta wg TERYT	Berdechów Borek Cyranka Dzióbków Górka Wojsławska Kazanówka Łuże Mościska Nowy Mielec Pod Złotnikami Poddębie Podlas Poręba Poręby Poręby Cyranowskie Poręby Rzochowskie Poręby Wojsławickie Przedmieście Rynek Rzochów Rżyska Skocinka Smoczka Stare Skały Stary Mielec Wojsław Wojsławek Zagrody Zawale
Osiedla Mielca	Borek Cyranka Dzióbków Kazimierza Wielkiego Kilińskiego Kopernika Kościuszki Kusocińskiego Lotników Mościska Niepodległości Rzochów Smoczka Smoczka I Szafera Wojsław Wolności Żeromskiego

Powiat mielecki (1920–39 i 1945–75)

Siedziba powiatu – Mielec

Przynależność wojewódzka	woj. krakowskie (1920–39) woj. rzeszowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Mielec (od 1934) Radomyśl Wielki (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Mielec (→) Przecław Radomyśl Wielki (→) Rzochów
Gminy miejskie (1920–39 → i 1945–75)	Mielec Radomyśl Wielki
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →, 1945–54 i 1973–75)	Borowa Czermin (do 1939 i od 1945) Gawłuszowice (do 1954) Mielec Padew Narodowa Przecław Radomyśl Wielki Tuszów Narodowy (do 1939 i od 1945) Wadowice Górne
Gromady (1954–72)	Borki Nizińskie (1954–60) Borowa (1954–72) Boża Wola (1954–59) Breń Osuchowski (1954–61) Chorzelów (1954–72) Cyranka (1954–72) Czermin (1954–72) Domacyny (1954–61) Dulcza Mała (1954–59) Dulcza Wielka (1954–60) Gawłuszowice (1954–72) Górki (1954–72) Izbiska (1954–59) Jaślany (1954–61) Kiełków (1954–60) Krzemienica (1954–59) Łączki Brzeskie (1954–60) Otałęż (1954–60) Padew Narodowa (1954–72) Piechoty (1954–60) Podborze (1954–72) Podleszany (1954–72) Przecław (1954–72) Radomyśl Wielki (1954–72) Ruda (1954–72) Rzemień (1954–72) Rzędzianowice (1954–61) Sadkowa Góra (1954–61) Sarnów (1954–68) Trzciana (1954–61) Trześń (1954–60) Tuszów Narodowy (1954–72) Tuszyma (1954–68) Wadowice Górne (1954–72) Wampierzów (1954–59) Wojsław (1954–72) Wola Wadowska (1954–61) Zdziarzec (1954–60) Złotniki (1954–61) Żarówka (1954–72)

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.