Chiến tranh thành Troia

Thần thoại Hy Lạp
Euboean amphora, c.550 BCE, depicting the fight between Cadmus and a dragon
Các vị thần
Các anh hùng
Liên quan
  • x
  • t
  • s

Chiến tranh thành Troia (còn được nhắc đến bằng các tên gọi như cuộc chiến thành Tơ-roa, chiến tranh Tơroa trong một số tài liệu) là một cuộc chiến quan trọng trong thần thoại Hy Lạp và được nhắc đến trong hai trường thi của Homer: IliadOdyssey. Cuộc chiến xảy ra khoảng 1184 TCN tại thành Troia.

Nguyên nhân

Chuyện bắt đầu bằng tiệc cưới của vua Hy Lạp Peleusnữ thần biển Thetis. Tất cả các thần được mời tới dự tiệc, trừ ra Eris (Nữ thần Bất hòa, Xung đột, Lừa dối, Già nua, Buồn phiền), một nữ thần có tính nóng nảy, thường gây ra những tranh cãi giữa các thần. Tức giận, Eris bèn thả một quả táo vàng giữa bàn tiệc, có khắc chữ: "Cho người đẹp nhất!". Ba nữ thần Athena, AphroditeHera tranh nhau quả táo. Zeus không thể phân xử được quả táo dành cho ai nên Thần đã trao lại trọng trách này cho Paris, chàng trai đẹp nhất châu Á và là hoàng tử thứ hai của thành Troia. Cả ba nữ thần đều hứa hẹn ban cho Paris những đặc ân nhưng cuối cùng Paris đã chọn Aphrodite, vì Aphrodite hứa sẽ ban cho chàng người phụ nữ đẹp nhất thế gian.

Một thời gian sau đó, Paris tới viếng thành Sparta, được vua Sparta là Menelaus trọng đãi, và đã gặp Helen, vợ của Menelaus, một người quả có sắc đẹp tuyệt vời. Được nữ thần Aphrodite giúp đỡ, Paris đã chiếm được trái tim của Helen, và khi Paris rời Sparta, Helen đã bỏ Menelaus trốn theo Paris. Menelaus vô cùng tức giận, bèn tìm cách trả thù Paris, gây ra cuộc chiến thành Troia.

Toàn cảnh cuộc bắt cóc Helen với các kỳ quan của thế giới cổ đại. Tranh vẽ của Maerten van Heemskerck năm 1535

Chuẩn bị

Để chuẩn bị cho cuộc chiến, Menelaus tới cầu cứu anh là Agamemnon, vua của Mycenae, nhờ anh giúp trong công cuộc đoạt lại vợ. Đánh chiếm thành Troia không phải dễ vì phải chuyển quân qua biển, và thành Troia nổi tiếng kiên cố được xây dựng bởi bàn tay của hai vị thần là ApolloPoseidon, cùng với một đoàn quân thiện chiến dẫn đầu bởi vị tướng tài ba Hector, hoàng tử anh trai của Paris. Agamemnon nhờ Odysseus, vị vua tài giỏi xứ Ithaca, tới thuyết phục Achilles, một chiến sĩ nổi tiếng bách chiến bách thắng. Odysseus còn tin rằng không có Achilles thì không bao giờ có thể chiếm được thành Troia.

  • Agamemnon
    Agamemnon
  • Thành Troia
    Thành Troia
  • Hector
    Hector
  • Odysseus
    Odysseus

Achilles là con của nữ thần Thetis và Peleus, tuy mẹ thì bất tử nhưng bố là người trần, vì thế Achilles cũng sẽ như bố, không sống mãi mãi được. Để giúp sự trường tồn của con, Thetis đã dốc ngược người cậu bé, hai tay giữ bằng gót chân, rồi nhúng cả người cậu vào nước sông Styx, vậy cả người Achilles là mình đồng da sắt, chỉ có gân nơi gót chân là yếu vì khoảng đó không được nhúng nước. Tiên đoán con mình sẽ chết một ngày nào đó tại thành Troia, Thetis bèn giấu con trong cung điện của vua Lycomedes, giả làm gái. Trong công cuộc thuyết phục Achilles, Odysseus giả làm lái buôn tới bán nữ trang, và lúc trưng bày nữ trang cho các công chúa xem, đã vờ bỏ vài món vũ khí đẹp vào. Chỉ có Achilles là cầm cung tên lên ngắm nghĩa, nên đã bị lộ thân thế. Lấy danh vọng ra chiêu dụ, Odysseus đã rủ được Achilles đi theo vua Hy Lạp đánh trận, dù Achilles không phục tùng Agamemnon.

Diễn biến

Cuộc chiến này không chỉ xuất phát từ giới thần linh mà còn lôi kéo chính thần linh can dự vào và phân hóa họ thành hai phe. Phe ủng hộ thành Troia gồm nữ thần tình yêu và sắc đẹp Aphrodite và chồng là Chiến thần Ares, cùng thần ánh sáng Apollo. Phe kia thì là hai nữ thần thua cuộc là nữ thần trí tuệ Athena, người ủng hộ nhiệt thành cho Odysseus và nữ thần Hera.

  • Thetis và Zeus bảo tàng Granet d'Aix-en-Provence
    Thetis và Zeus
    bảo tàng Granet d'Aix-en-Provence
  • Achilles bảo tàng Louvre
  • Ares
    Ares
  • Apollo bảo tàng Louvre
    Apollo
    bảo tàng Louvre

Trận chiến kéo dài mười năm, không phân thắng bại, vì thành Troia được xây bằng đá kiên cố, và được các nước lân cận giúp đỡ. Có một thời gian Achilles lại không chịu ra trận vì giận Agamemmon đã chiếm Briseis, một nàng nô lệ xinh đẹp. Khi người tình, Patroclus lấy áo mão của Achilles ra trận và bị Hector giết chết, thì lúc đó Achilles mới chịu trở lại trận chiến để trả thù cho Patroclus. Achilles và Hector đã đánh với nhau một trận kịch liệt, cuối cùng Achilles đã giết được Hector, nhưng quân Hy Lạp vẫn không làm sao vào được thành Troia, vì thành được giữ rất vững vàng.

Một ngày kia Odysseus, đã ra lệnh xây một con ngựa khổng lồ bằng gỗ, bên trong có các khoảng trống, quân Hy Lạp núp vào trong đó. Cả toán quân còn lại vờ nhổ trại, lên tàu rút lui ra khơi, để lại con ngựa khổng lồ. Người dân Troia tò mò đã lôi ngựa vào thành, dù rằng nữ tiên tri Cassandratu sĩ Laocoon đã có lời ngăn chặn. Cả thành liên hoan ăn mừng chiến thắng, và tối đó khi mọi người đã say ngủ vì uống rượu và nhảy nhót suốt ngày, thì các binh lính của Hy Lạp đã phá ngựa, chui ra và mở cửa thành cho quân đội Hy Lạp vào. Thế là quân Hy Lạp đã đánh giết tan tành quân đội thành Troia và đốt cháy thành. Trong trận chiến Achilles bị Paris, do đã được thần Apollo tiết lộ điểm yếu của Achilles, bắn vào gót chân và Achilles tử trận. Từ đó thành ngữ gót chân Achilles là để nói tới điểm yếu của một người hoặc một lực lượng.

Helen bị Melenaus bắt lại, nhưng Melenaus vẫn còn bị thu hút bởi sắc đẹp của Helen nên đã không giết nàng. Thành Troia bị đốt cháy, con của Hector bị tế thần để chấm dứt cuộc chiến 10 năm.

Hậu chiến

Tuy nhiên dư âm cuộc chiến thì vẫn còn. Trong lúc tàn phá thành Troia, quân Hy Lạp đã giết một nữ tiên tri lúc đang cầu khẩn nữ thần Athena. Thêm vào đó thần biển Poseidon có công khi giết chết vị tu sĩ già trong khi ông ngăn người thành Troia mang con ngựa gỗ vào thành, tuy nhiên vị thần này lại chẳng được nhớ tới khi cuộc chiến kết thúc. Việc làm này khiến cho gần như toàn bộ quân Hy Lạp bị chết trên biển khi trở về quê hương. Odysseus có lẽ là vị tướng may mắn nhất khi thoát được về Ithaca sau nhiều năm lênh đênh trên đại dương nhờ sự giúp đỡ từ Athena. Agamemnon thì bị giết khi trở về nhà bởi chính người vợ của mình, tương truyền là do bà đã ngoại tình với Aegisthus khi vị vua này ra trận, nên mới ra tay giết chồng.

Aeneas (con trai của Anchises và nữ thần tình yêu Aphrodite) bỏ chạy khỏi thành Troia và mang theo một nhóm người đến Ý. Theo thần thoại La Mã, Aeneas và nhóm người đó chính là thủy tổ của người La Mã. Những hậu duệ La Mã của họ sau này đã dần xây dựng thành Rome, sau đó chinh phục toàn bộ Ý, rồi tiếp đó chinh phục toàn bộ vùng quanh Địa Trung Hải, bao gồm cả Hy Lạp, kiến lập nên Đế quốc La Mã thống trị châu Âu suốt 500 năm.

  • Priam, vua của thành Troia, cha của Paris bị Neoptolemus, con của Achilles giết
    Priam, vua của thành Troia, cha của Paris bị Neoptolemus, con của Achilles giết
  • Thần Biển Poseidon
    Thần Biển Poseidon
  • Agamemnon trở về
    Agamemnon trở về
  • Odysseus trong phòng Penelope
    Odysseus trong phòng Penelope
  • Aeneas chạy khỏi thành Troia, bình gốm khoảng năm 470 TCN
    Aeneas chạy khỏi thành Troia, bình gốm khoảng năm 470 TCN

Văn học

Thành ngữ

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài

  • "Bãi chiến trường trong cuộc chiến thành Troy là có thật" VnExpress.net
  • "Geologists show Homer got it right" Nature.com
Hình tượng sơ khai Bài viết liên quan đến văn học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
  • x
  • t
  • s
  • x
  • t
  • s
Các cuộc chiến tranh của Hy Lạp và La Mã cổ đại
Các cuộc chiến tranh của Hy lạp cổ đại
Chiến tranh thành Troia · Chiến tranh Messenian  · Chiến tranh Lelantine · Chiến tranh Sicilia · Chiến tranh Hy lạp-Ba Tư · Aeginetan War · Những cuộc chiến tranh của liên minh Delos · Chiến tranh Samian · Chiến tranh Peloponnese  · Chiến tranh Corinthian · Những cuộc chiến tranh thần thánh(lần đầu, lần hai, Lần ba) · Chiến tranh Đồng Minh (357–355 TCN) · Các cuộc chiến tranh của Alexander Đại đế · Chiến tranh phân chia đế quốc của Alexandros · Chiến tranh Lamian · Chiến tranh Chremonides · Chiến tranh Cleomenes  · Chiến tranh đồng minh (220–217 TCN)  · Chiến tranh Crete · Chiến tranh Aetolia · Chiến tranh chống lại Nabis · Cuộc khởi nghĩa Maccabee ·
Các cuộc chiến tranh của cộng hòa La Mã
Chiến tranh với liên minh Latin · Chiến tranh Samnite  · Chiến tranh Latin  · Chiến tranh Pyrros · Chiến tranh Punic (lần đầu, lần hai, Lần ba· Những cuộc chiến tranh với người Hy Lạp (Illyria, Macedonia lần 1, Macedonia lần 2, Seleukos, Macedonia lần 3, Macedonia lần 4) · Chiến tranh Jugurthine  · Chiến tranh Cimbri · Chiến tranh nô lệ La Mã (lần 1, lần 2, lần 3· Chiến tranh Xã hội · Nội chiến của Sulla (lần 1, lần 2) · Chiến tranh Mithridates (lần 1, lần 2, lần 3, lần 4) · Chiến tranh xứ Gaule  · Nội chiến của Julius Caesar · Chấm dứt nền cộng hòa (Hậu Caesar, Những người Giải phóng, Sicilia, Fulvia, Cuộc chiến cuối cùng của Cộng hòa La Mã )
Các cuộc chiến tranh của đế chế La Mã
Các cuộc chiến tranh với người Germani (Marcomanni, Alamanni, Goth, Visigoth· Chiến tranh ở Britannia · chiến tranh của Boudica · Chiến tranh Armenia · Nội chiến năm 69 · Chiến tranh Do Thái · Chiến tranh Dacia của Domitianus · Chiến tranh Dacia của Trajanus · Chiến tranh Parthia · Những cuộc chiến tranh Ba Tư · Những cuộc nội chiến thế kỉ thứ 3 · Những cuộc chiến tranh và sự sụp đổ của đế quốc Tây La Mã
  • x
  • t
  • s
Tôn giáo và thực hành tôn giáo
Niềm tin chính
Văn bản/ ode /
sử thi
Tập thơ sử thi
  • Aethiopis
  • Cypria
  • Iliad
  • Iliupersis
  • Little Iliad
  • Nostoi
  • Odyssey
  • Telegony
Tập thơ Theban
  • Oedipodea
  • Thebaid
  • Epigoni
  • Alcmeonis
Khác
  • Ngụ ngôn Aesop
  • Aretalogy
  • Argonautica
  • Bibliotheca
  • Catalogue of Women
  • Cyranides
  • Delphic maxims
  • Derveni papyrus
  • Dionysiaca
  • Golden Verses của Pythagoras
  • Greek Magical Papyri
  • Homerica
  • Homeric Hymns
  • Interpretation of Dreams
  • Myth of Er
  • Oneirocritica
  • Papyrus Graecus Holmiensis
  • Sibylline Books
  • Sortes Astrampsychi
  • Theogony
  • Works and Days
Tôn giáo
Tiền đề
  • Tôn giáo Minoan
  • Tôn giáo Mycenaean
    • Danh sách thần Mycenaean
  • Thần thoại Paleo-Balkan
  • Thần thoại Proto-Ấn-Âu
  • Tôn giáo Cận Đông cổ đại
Hình thức cổ điển
Tôn giáo Hy Lạp
Tôn giáo bí ẩn
và những bí ẩn linh thiêng
  • Bí ẩn Arcadia
  • Bí ẩn Delos
  • Bí ẩn Dionysian
  • Bí ẩn Eleusinian
  • Bí ẩn của người Imbria
  • Mithraism
  • Bí ẩn Isis
  • Orphism
  • Bí ẩn Samothracian
Phong trào tôn giáo mới
  • Discordianism
  • Feraferia
  • Gaianism
  • Hellenism
Thực hành tôn giáo
Nghi thức
/ thờ cúng
Nhóm
tôn giáo
  • Liên minh Amphictyonic
  • Archon basileus
  • Basilinna
  • Gerarai
  • Hiereiai
  • Hierophant
    • Hierophylakes
  • Iatromantis
  • Kanephoros
  • Mystagogue
  • Oracle
    • Sibyl
  • Thiasus
Đồ vật
tôn giáo
  • Baetylus
  • Hình ảnh thờ cúng
    • Tượng hoa cúc
    • Xoanon
  • Tượng nhỏ bằng đất nung của Hy Lạp
  • Kernos
  • Kykeon
  • Loutrophoros
  • Omphalos
  • Vò hai quai Panathenaic
  • Rhyton
  • Vật tế ba chân
  • Quyền trượng
  • Thymiaterion
Ma thuật
  • Đuổi tà
  • Bàn nguyền rủa
  • Bói toán
  • Giấy cói ma thuật Hy Lạp
  • Hermeticism
    • Hermetica
  • Chiêu hồn
  • Philia
Sự kiện
Lễ
/ lễ hội
  • Actia
  • Adonia
  • Agrionia
  • Amphidromia
  • Anthesteria
  • Apellai
  • Apaturia
  • Aphrodisia
  • Arrhephoria
  • Ascolia
  • Bendidia
  • Boedromia
  • Brauronia
  • Buphonia
  • Chalceia
  • Diasia
  • Delia
  • Delphinia
  • Dionysia
  • Ecdysia
  • Elaphebolia
  • Gamelia
  • Halieia
  • Haloa
  • Heracleia
  • Hermaea
  • Hieromenia
  • Iolaia
  • Kronia
  • Lenaia
  • Leucophryna
  • Lykaia
  • Metageitnia
  • Munichia
  • Oschophoria
  • Pamboeotia
  • Pandia
  • Plynteria
  • Ptolemaieia
  • Pyanopsia
  • Skira
  • Synoikia
  • Soteria
  • Tauropolia
  • Thargelia
  • Theseia
  • Thesmophoria
Thế vận hội
  • Agon
  • Thế vận hội Panathenaic
  • Rhieia
Thế vận hội Panhellenic
  • Thế vận hội Olympic
  • Thế vận hội Heraean
  • Thế vận hội Pythian
  • Thế vận hội Nemean
  • Thế vận hội Isthmian
Chốn linh thiêng
Đền thờ /
thánh địa
Tiên tri
  • Amphiareion của Oropos
  • Aornum
  • Claro
  • Delphi
  • Didyma
  • Dodona
  • Tiên tri của Apollo Thyrxeus tại Cyaneae
  • Tiên tri của Apollo tại Ptoion
  • Tiên tri của Artemis tại Ikaros
  • Tiên tri của Menestheus
  • Thánh địa của các vị thần vĩ đại
  • Tegyra
Núi
  • Núi Ida (Crete)
  • Núi Ida (Turkey)
  • Núi Lykaion
  • Olympus
Hang động
  • Hang Zeus, Aydın
  • Hang Pan
  • Hang của thần Zeus, Crete
  • Hang Psychro
  • Hang Vari
Đảo
Suối
  • Suối Castalian
  • Hippocrene
  • Suối Pierian
Khác
  • Tàu thiêng của người Athen
  • Eleusis
  • Hiera Orgas
  • Kanathos
  • Olympia
  • Sacred Way
Chuyện hoang đường và thần thoại
Các vị thần
Thần nguyên thủy
Titans
Thế hệ thứ nhất
Thế hệ thứ hai
Thế hệ thứ ba
Mười hai vị thần trên đỉnh Olympus
Thần dưới nước
Thần tình yêu
Erotes
  • Anteros
  • Eros
  • Hedylogos
  • Hermaphroditus
  • Himeros
  • Hymen/Hymenaeus
  • Pothos
Thần chiến tranh
  • Adrestia
  • Alala
  • Alke
  • Amphillogiai
  • Androktasiai
  • Ares
  • Athena
  • Bia
  • Deimos
  • Enyalius
  • Enyo
  • Eris
  • Gynaecothoenas
  • Homados
  • Hysminai
  • Ioke
  • Keres
  • Kratos
  • Kydoimos
  • Ma
  • Machai
  • Nike
  • Palioxis
  • Pallas
  • Perses
  • Phobos
  • Phonoi
  • Polemos
  • Proioxis
Thần Chthonic
Psychopomp
Thần sức khỏe
Thần ngủ
Thần đưa tin
Thần lừa đảo
Thần ma thuật
  • Circe
  • Hecate
  • Hermes Trismegistus
  • Pasiphaë
Các vị thần lớn khác
Anh hùng /
nữ anh hùng
Nhà Tiên tri
  • Aesacus
  • Aleuas
  • Amphiaraus
  • Amphilochus
  • Ampyx
  • Anius
  • Asbolus
  • Bakis
  • Branchus
  • Calchas
  • Carnus
  • Carya
  • Cassandra
  • Elatus
  • Ennomus
  • Epimenides
  • Halitherses
  • Helenus
  • Iamus
  • Idmon
  • Manto
  • Melampus
  • Mopsus
  • Munichus
  • Phineus
  • Polyeidos
  • Polypheides
  • Pythia
  • Sibyl
    • Cimmerian
    • Cumaean
    • Delphic
    • Erythraean
    • Hellespontine
    • Libyan
    • Persian
    • Phrygian
    • Samian
  • Telemus
  • Theiodamas
  • Theoclymenus
  • Tiresias
Bất tử
khác
Địa ngục
Lối vào
thế giới ngầm
Sông
  • Acheron
  • Cocytus
  • Eridanos
  • Lethe
  • Phlegethon
  • Styx
Hồ/đầm lầy
  • Acherusia
  • Hồ Avernus
  • Hồ Lerna
Hang động
  • Hang động tại Mũi Matapan
  • Hang động tại Hồ Avernus
  • Hang động tại Heraclea Pontica
Charonium
  • Charonium tại Aornum
  • Charonium tại Acharaca
Ploutonion
  • Ploutonion tại Acharaca
  • Ploutonion tại Eleusis
  • Ploutonion tại Hierapolis
Địa điểm
  • Elysium
  • Erebus
  • Đồng cỏ Asphodel
  • Quần đảo Fortunate
  • Thế giới ngầm của Hy Lạp#Cánh đồng tang tóc
  • Tartarus
Phán quan
Canh giữ
Cư dân
Khách
Ký hiệu/đối tượng
  • Bident
  • Mũ tàng hình
  • Obol của Charon
Động vật, yêu tinh,
và linh hồn
  • Ascalaphus
  • Ceuthonymus
  • Eurynomos
  • Menoetius
Thần thoại
Sinh vật
Danh sách
  • Sinh vật thần thoại Hy Lạp
  • Nhân vật thần thoại Hy Lạp
  • Danh sách hình tượng nhân vật thần thoại Hy Lạp
  • Biến hình trong thần thoại Hy Lạp
Tinh linh nhỏ
Quái vật/
sinh vật quái dị
Bị bắt
/ bị giết bởi
anh hùng
Bộ tộc
  • Amazons
  • Anthropophagi
  • Bebryces
  • Curetes
  • Dactyl
  • Người Gargarean
  • Halizones
  • Korybantes
  • Lapith
  • Người ăn hoa sen
  • Myrmidons
  • Pygmies
  • Spartoi
  • Telchines
Địa điểm các
/ Vương quốc
  • Aethiopia
  • Ara
  • Colchis
  • Erytheia
  • Hyperborea
  • Libya
  • Nysa
  • Ogygia
  • Panchaia
  • Scheria
  • Scythia
  • Tartessos
  • Themiscyra
Sự kiện
Chiến tranh
  • Amazonomachy
  • Chiến tranh Attic
  • Centauromachy
  • Gigantomachy
  • Chiến tranh Ấn Độ
  • Theomachy
  • Titanomachy
  • Cuộc chiến thành Troy
Sự vật
Hình tượng
Hiểu theo nghĩa
hiện đại
  • Thần thoại cổ điển trong nghệ thuật và văn học phương Tây
  • Thần thoại Hy Lạp trong văn hóa đại chúng
  • Hiểu biết hiện đại về thần thoại Hy Lạp
Tiêu đề chuẩn Sửa dữ liệu tại Wikidata
  • BNE: XX555311
  • BNF: cb11987221q (data)
  • GND: 4060976-5
  • LCCN: sh85137975
  • NKC: ph126752
  • PLWABN: 9810582125405606