Pałac w Czarnym Borze

nr rej. pałac A/4136/257 z 23.04.1951, oficyna I A/4139/792/WŁ z 25.05.1981, oficyna IIA/4140/802/WŁ z 14.05.1981, spichrz A/4138/793/WŁ z 14.05.1981, park 860/WŁ z 18.09.1981

Pałac

Państwo

Polska

Województwo

dolnośląskie

Miejscowość

Czarny Bór

Adres

ul. Parkowa 6-8

Typ budynku

Pałac

Styl architektoniczny

Barok

Inwestor

Czettritzowie

Ukończenie budowy

1784 r.

Pierwszy właściciel

Czettritzowie

Położenie na mapie gminy Czarny Bór

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa dolnośląskiego

Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego

50°45′59″N 16°08′01″E/50,766389 16,133611

Multimedia w Wikimedia Commons

Pałac w Czarnym Borze^[1] – zabytkowy pałac^[2] wybudowany w 1784 r. w stylu barokowym, w Czarnym Borze^[3] przez Czettritzów na miejscu ich dworu, który spłonął w 1775 r.

Położenie

Pałac położony jest w Czarnym Borze – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Czarny Bór. Położony jest w Sudetach Środkowych, na pograniczu Gór Wałbrzyskich i Kamiennych (pasmo Czarnego Lasu i Lesistej), w dolinie Leska (prawego dopływu Bobru) i jego dopływu – Grzędzkiego Potoku; 13 km od Wałbrzycha.

Historia

Barokowy pałac remontowany w XIX w., restaurowany w 1963 r.; obecnie Szpital Leczenia Odwykowego. Obiekt jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą jeszcze: park, oficyna I, oficyna II, spichrz, z XVIII w., ul. Parkowa 6.

Opis

Nad barokowym portalem z dwiema kolumnami korynckimi zwieńczonymi wazonami, na wysokości pierwszego piętra po dwóch stronach okna znajdują się herby: rodziny von Portatius (po lewej) i von Lüttwitz (po prawej).

W kartuszu herbowym w szczycie ryzalitu elewacji frontowej znajdują się herby: rodziny von Zedlitz (po lewej), Reibnitz (po prawej).

W kartusze nad bramą wjazdową do oficyny pałacowej znajdują się herby: Hansa-Bernharda von Portatiusa, pana na Czarnym Borze (1875-1942) (po lewej) i jego żony Very Natalii von Einsiedel (1887-1953)^[4].

Portatius
Lüttwitz
Zedlitz
Reibnitz
Einsiedel^[5]^[4]
Spichlerz z XVIII w.

Przypisy

↑ Łuczyński Romuald M. Zamki, dwory i pałace w Sudetach, Legnica, 2008, s. 83.
↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 190. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ ^a ^b Hans-Bernhard von Portatius, Herr auf Schwarzwaldau
↑ Herb Very Natalii Elsy von Einsiedel (1887-1953), żony Hansa-Bernharda von Portatius (1875-1942)

Bibliografia

Słownik geografii turystycznej Sudetów, Góry Kamienne, t. 9, pod red. Marka Staffy, Wrocław: I-BiS, 1996, ISBN 83-85773-20-7, s. 73–74.

Dwory, pałace i zamki powiatu wałbrzyskiego

Dwory	Jugowice Mieroszów
Pałace	Czarny Bór Jaczków Jedlina-Zdrój Jedlinka Rusinowa Struga Wałbrzych (1) Wałbrzych (2) Wałbrzych (3) Zagórze Śląskie
Zamki	Cisy Czarny Bór Czettritzów w Wałbrzychu Grodno Książ Nowy Dwór Radosno Rogowiec Stary Książ Wojaczów w Grzędach

Dwory, pałace, wieże rycerskie i zamki w województwie dolnośląskim

powiat bolesławiecki

dwory	Kraszowice Kraśnik Górny Lubków Tomaszów Bolesławiecki
pałace	Gierałtów Iwiny Kliczków Kraśnik Dolny Kruszyn Lubków (1) Lubków (2) Modła Ocice Osła Tomaszów Bolesławiecki Warta Bolesławiecka Wykroty
zamki	Gościszów Kliczków Warta Bolesławiecka

powiat dzierżoniowski

dwory	Bielawa Książnica Ligota Wielka Oleszna Pieszyce Radzików Sieniawka Stoszów Uciechów
pałace	Bielawa (1) Bielawa (2) Dobrocin Gilów Jodłownik Kiełczyn Kietlin Łagiewniki Nowizna Ostroszowice Piława Dolna Piława Górna Piotrkówek Przerzeczyn-Zdrój Rościszów Roztocznik Sokolniki Tuszyn
zamki	Gola Dzierżoniowska Niemcza Owiesno Pieszyce Przystronie Wilków Wielki

powiat głogowski

dwory	Czerna Dankowice Kamiona Leszkowice Łagoszów Mały Wierzchownia
pałace	Bądzów Białołęka Borek Brzeg Głogowski Czerna Droglowice Glinica Jerzmanowa Kromolin Szczepów Turów Żukowice
zamki	Głogów Kotla

powiat górowski

dwory	Chocieborowice Jastrzębia Karów Kietlów Łękanów Miechów Psary Tarpno Wiklina Wroniniec Wrząca Śląska
pałace	Bełcz Wielki Bronów Brzeżany Chróścina Czernina Dolna Daszów Glinka Górka Wąsoska Kłoda Górowska Ligota Naratów Osetno Rudna Mała Ryczeń Szedziec Siciny Ślubów Witoszyce
zamki	Czernina Górna Góra Wąsosz

powiat jaworski

dwory	Budziszów Wielki Drzymałowice (1) Drzymałowice (2) Sady Górne Snowidza
pałace	Bolków Budziszów Mały Grobla Jakuszowa Jastrowiec Kaczorów Kłonice Kondratów Lipa Luboradz Małuszów Mierczyce Muchów Mysłów Myślibórz Pawłowice Wielkie Piotrowice Płonina Pogwizdów Sady Dolne Sichów Sobolew Stare Rochowice Targoszyn Wądroże Małe Wądroże Wielkie Wiadrów
zamki	Bolków Jawor Lipa Górna Niesytno Świny

Jelenia Góra

dwory	Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2)
pałace	Jelenia Góra (1) Jelenia Góra (2)

powiat kamiennogórski

dwory	Opawa Sędzisław
pałace	Ciechanowice Lubawka Miszkowice Pisarzowice Szarocin
zamki	Kamienna Góra

powiat karkonoski

dwory	Kowary Łomnica Mniszków Radomierz Staniszów
pałace	Barcinek Bobrów Bukowiec Cieplice (1) Cieplice (2) Czernica Ciszyca Dąbrowica Dziwiszów Janowice Wielkie Jelenia Góra (Sobieszów) Karpniki Komarno Kowary (1) Kowary (2) Łomnica Miłków Mysłakowice Pakoszów Staniszów (1) Staniszów (2) Wojanów
wieże	Siedlęcin
zamki	Bolczów Chojnik Karpniki Rybnica Sokolec k. Karpnik Staniszów Stara Kamienica

powiat kłodzki

dwory	Bierkowice Długopole Górne (1) Długopole Górne (2) Dzikowiec Gorzanów (1) Gorzanów (2) Idzików Jaszkowa Górna Konradów Krosnowice Nowa Ruda Nowa Ruda – Drogosław Nowa Ruda – Słupiec Łączna Nowy Waliszów Nowa Wieś Orłowiec Piszkowice Pławnica Radochów Roztoki Różanka Stara Łomnica (1) Stara Łomnica (2) Stara Łomnica (3) Starków Stary Wielisław Ścinawka Dolna Święcko Tłumaczów Trzebieszowice Włodowice Wojbórz Żelazno
pałace	Bożków Goworów Jeleniów Jugów Kamieniec Kłodzko Korytów Krosnowice Ławica Nowa Ruda Ołdrzychowice Kłodzkie (1) Ołdrzychowice Kłodzkie (2) Piszkowice Podzamek Sarny (1) Sarny (2) Stronie Śląskie Szalejów Dolny Szalejów Górny Trzebieszowice Ścinawka Średnia Wilkanów Wolany Żelazno
sztuczne ruiny	Bożków (1) Bożków (2)
wieże	Stara Łomnica Żelazno
zamki	Gorzanów Homole Karpień Kłodzko Leśna Międzylesie Nowa Ruda Quingenburg Ratno Dolne Szczerba Ścinawka Średnia

powiat legnicki,
Legnica

dwory	Bielowice Goliszów Goślinów Groble Kunice Legnica (1) Legnica (2) Lisowice Rogów Legnicki Rosochata Smokowice Strzałkowice Wągrodno
pałace	Babin Brennik Budziwojów Chojnów Czerwony Kościół Jakuszów Janowice Janowice Duże Kochlice Konradówka Krotoszyce Legnica Lipce Lubień Niedźwiedzice Okmiany Osetnica Pątnów Pątnówek Piotrowice Polanka Rogoźnik Szczedrzykowice Szymanowice Tyńczyk Legnicki Usza Warmątowice Sienkiewiczowskie
zamki	Chojnów Krajów Legnica Prochowice

powiat lubański

dwory	Nawojów Łużycki
pałace	Biedrzychowice Grabiszyce Dolne Grabiszyce Górne Grabiszyce Średnie Jałowiec Kościelniki Górne Kościelniki Średnie Leśna Mściszów Olszyna Olszyna Dolna Pisarzowice Pisarzowice Średnie Pobiedna Radostów Średni Szyszkowa Włosień Dolny Zaręba Dolna
zamki	Czocha Rajsko Świecie

powiat lubiński

dwory	Brodowice Nieszczyce Platerówka Toszowice
pałace	Chróstnik Dłużyce Dziesław Dziewin Gawronki Gorzyca Górzyn Krzeczyn Mały Krzeczyn Wielki Księginice Lisiec Miroszowice Naroczyce Orsk Radomiłów Raszowa Raszowa Mała Ręszów Rynarcice Siedlce Składowice Stara Rudna Szklary Górne Wielowieś Zaborów
zamki	Chobienia Lubin Ścinawa

powiat lwówecki

dwory	Bystrzyca Kamień Karłowiec Lwówek Śląski Maciejowiec Marczów Niwnice (1) Niwnice (2) Przeździedza Ubocze Dolne
pałace	Brunów Dębowy Gaj Giebułtów Gierczyn Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Łupki Maciejowiec Mojesz Nagórze Nielestno Niwnice Proszówka Rakowice Małe Rząsiny Skała Sobota Ubocze (1) Ubocze (2) Ubocze (3) Wleń Wolbromów
wieże	Płóczki Dolne Rakowice Wielkie (1) Rakowice Wielkie (2)
zamki	Gradówek Gryf Kotlina Lwówek Śląski (1) Lwówek Śląski (2) Lwówek Śląski (3) Lwówek Śląski (4) Podskale Płóczki Dolne Radłówka Ustronie Wleński Gródek

powiat milicki

dwory	Miłosławice Wierzchowice Wodników Górny Wziąchowo Wielkie
pałace	Milicz Pakosławsko Postolin Sułów Trzebicko Wziąchowo Małe
zamki	Milicz

powiat oleśnicki

dwory	Bukowina Sycowska Dobra Kraszów Międzybórz Wielowieś Wojciechowo Wielkie
pałace	Boguszyce Brzezinka Dalborowice Dobra Dobroszyce Dobrzeń Goszcz Karwiniec Ostrowina Posadowice Siekierowice Stradomia Dolna Stradomia Wierzchna Stronia Twardogóra
zamki	Bierutów Oleśnica Syców

powiat oławski

dwory	Miłoszyce
pałace	Danielowice Gać Gostkowice Jakubowice Jelcz Kuchary Laskowice Oławskie Marszowice Oleśnica Mała Zabardowice
zamki	Jelcz-Laskowice Oława

powiat polkowicki

dwory	Jakubów Komorniki Mieszków Przesieczna Żelazny Most
pałace	Chocianów Czerńczyce Dalków Duża Wólka Gaworzyce Grębocice Grodziszcze Jakubów Kaźmierzów Kłobuczyn Krzydłowice Nowy Dwór Obiszów Parchów Sieroszowice Sucha Górna Śrem Świnino Tarnówek Wierzchowice Witanowice
zamki	Chocianowiec Jędrzychów

powiat strzeliński

dwory	Białobrzezie Gułów Miechowice Oławskie Muchowiec Sarby Siemisławice Strużyna Warkocz Zarzyca
pałace	Borek Strzeliński (1) Borek Strzeliński (2) Borów Brożec Brzezica Dobrogoszcz Gębczyce Jagielnica Jagielno Jezierzyce Małe Jędrzychowice Konary Kondratowice Krzepice Lipowa Łojowice Mańczyce Samborowice Stanica Wyszonowice Żeleźnik Żelowice
zamki	Nieszkowice Przeworno

powiat średzki

dwory	Damianowo Jastrzębce Lisowice Ogrodnica
pałace	Białków Brzezina Chełm Chmielów Chwalimierz Ciechów Dębice Drogomiłowice Gałów Gosławice Gozdawa Jarosław Jarząbkowice Jugowiec Juszczyn Karnice Kwietno Miękinia Mrozów Pęczków Pielaszkowice Prężyce Proszków Rachów Szczepanów Środa Śląska Ujazd Dolny Wojczyce
zamki	Środa Śląska Wojnowice

powiat świdnicki

dwory	Bagieniec Gola Świdnicka Kostrza Tąpadła Witoszów Górny Zawiszów Zebrzydów
pałace	Bartoszówek Bolesławice Boleścin Bronów Burkatów Bystrzyca Dolna Bystrzyca Górna (1) Bystrzyca Górna (2) Chwałków Ciernie Dobromierz Goczałków Górny Gogołów Granica Grodziszcze Gruszów Jakubów Jaskulin Kątki Komorów Krasków Krzyżowa Łażany Makowice Marcinowiczki Mikoszowa Milikowice Mokrzeszów Morawa Mrowiny Olszany Pietrzyków Pyszczyn Roztoka Siedlimowice Stanowice Stary Jaworów Strzelce Sulisławice Szczepanów Szymanów Śmiałowice Świdnica Świebodzice Tworzyjanów Wierzbna Wilków Wiry Wiśniowa Witoszów Dolny Zastruże Żelazów
wieże	Pastuchów
zamki	Kłaczyna Panków Piotrowice Świdnickie

powiat trzebnicki

dwory	Ozorowice Raszowice
pałace	Bagno (1) Bagno (2) Boleścin Brzeźno Czachowo Głuchów Dolny Górowo Ligota Strupińska Machnice Malin Mienice Pęgów Piotrkowice Rościsławice Rzędziszowice Siemianice Strzeszów Sucha Wielka Trzebnica Wielka Lipa Wisznia Mała Żmigród
zamki	Uraz, Żmigród

powiat wałbrzyski,
Wałbrzych

dwory	Jugowice Mieroszów
pałace	Czarny Bór Jaczków Jedlina-Zdrój Jedlinka Rusinowa Struga Wałbrzych (1) Wałbrzych (2) Wałbrzych (3) Zagórze Śląskie
zamki	Cisy Czarny Bór Grodno Książ Nowy Dwór Radosno Rogowiec Stary Książ Wałbrzych Wojaczów w Grzędach

powiat wołowski

dwory	Mojęcice Przyborów Rogów Wołowski Sławowice Słup
pałace	Białawy Małe Brzózka Brzeg Dolny Głębowice Miłcz Moczydlnica Klasztorna Lubiąż Piskorzyna Przyborów Stary Wołów Straszowice Wołów Żerków
zamki	Wołów

powiat wrocławski,
Wrocław

dwory	Będkowice Bielany Wrocławskie Biskupice Podgórne Bliż Dankowice Górzyce Janówek Januszkowice Królikowice Kunów Mietków Nowy Śleszów Pruszowice Solna Ślęza Węgry Wrocław (1) Wrocław (2)
pałace	Biskupice Podgórne Borowa Oleśnicka Borzygniew Czerńczyce Domanice Galowice Garncarsko Gądów Gniechowice Kamionna Karolin Kębłowice Kobierzyce Komorowice Krobielowice Kunów Krzyżowice Magnice Małkowice Maniów Mały Milin Mirosławice Piotrówek Proszkowice Pustków Żurawski Rybnica Sadków Sadowice Samotwór Siedlec Sobótka-Górka Solna Sośnica Stoszyce Szczodre (1) Szczodre (2) Śliwice Świątniki Tyniec nad Ślęzą Wierzbice Wrocław (1) Wrocław (2) Wrocław (3) Wrocław (4) Wrocław (5) Wrocław (6) Wrocław (7) Wrocław (8) Wrocław (9) Wrocław (10) Wrocław (11) Wrocław (12) Wrocław (13) Wrocław (14) Wrocław (15) Wrocław (16) Wrocław (17) Wrocław (18) Wrocław (19) Wrocław (20) Wrocław (22) Wrocław (23) Wrocław (24) Wrocław (25) Wrocław (28) Wrocław (29) Wrocław-Pawłowice Zaprężyn Żerniki Wielkie
zamki	Przezdrowice Rogów Sobócki Smolec Wrocław-Leśnica Wrocław (1) Wrocław (2)

powiat ząbkowicki

dwory	Brochocin Dzbanów Kalinowice Górne Laskówka Służejów Ząbkowice Śląskie Zwrócona
pałace	Biernacice Brodziszów Budzów Czerńczyce Głęboka Grodziszcze Kamieniec Ząbkowicki Karczowice Kluczowa Koźmice Pomianów Dolny Przedborowa Rudnica Sieroszów Stolec Tomice
wieże	Olbrachcice Wielkie
zamki	Bardo Bobolice Ciepłowody Opolnica Stoszowice Witostowice Ząbkowice Śląskie Złoty Stok

powiat zgorzelecki

dwory	Jędrzychowice Żarska Wieś
mauzolea	Radomierzyce
pałace	Bogatynia Gronów Kostrzyna Ksawerów Kunów Lasów Łagów Łomnica Miedziana Mikułowa Radomierzyce Sławnikowice Zgorzelec Żarki Średnie Żarska Wieś
zamki	Ronow

powiat złotoryjski

dwory	Gierałtowiec Kwiatów Lubiechowa Rzeszówek Wojcieszyn Wojciechów Zagrodno (1) Zagrodno (2)
pałace	Grodziec Lubiatów Lubiechowa Pielgrzymka Podgórki Rząśnik Rzymówka Sokołowiec Dolny Sokołowiec Górny Sokołowiec Środkowy Twardocice Wojcieszów Wojcieszów Dolny (1) Wojcieszów Dolny (2) Wojcieszów Górny (1) Wojcieszów Górny (2)
zamki	Grodziec Nowy Kościół Olszanica Radziechów Rokitnica Sędziszowa Stara Kraśnica Świerzawa Wielisław Złotoryjski