Quân hàm quân đội Liên Xô 1955-1991

Cấp bậc và cấp hiệu Lực lượng Vũ trang Liên Xô từ năm 1955 đến năm 1991 được phân biệt bằng việc tái tổ chức Lực lượng Vũ trang Liên Xô sau cái chết của Stalin, dẫn đến những thay đổi về cấp bậc, cấp hiệu và quân phục.

Thay đổi cấp hiệu

Nền cấp hiệu đeo vai

Vào tháng 12 năm 1956 đường viền màu cấp hiệu đeo vai sĩ quan đã được thay đổi. Màu nâu quế được sử dụng thay cho màu đỏ tía mà các chỉ huy và sĩ quan chỉ huy thường mặc trước đây. Tất cả các sĩ quan khác và các cấp bậc khác đều mặc màu quân đoàn như sau:

• Bộ binh cơ giới và cơ giới hóa – đỏ
• Pháo binh và Thiết giáp – đen, đỏ
• Không quân và Hàng không – Xanh biếc
• Kỹ thuật các loại và hải quân – đen

Việc đánh số trung đoàn hệ thống năm 1943 đã bị loại bỏ hoàn toàn.

Hạ sĩ quan, binh lính

Lục quân và không quân

Cấp hiệu	Chuẩn úy		Hạ sĩ quan					Binh sĩ
Cấp hiệu đeo vai (Bộ binh cơ giới)
Cấp hiệu đeo vai (Không quân và hàng không)
	(ban hành 1981)	(ban hành 1971)	(từ 1964)	(tới 1963)
	Ста́рший пра́порщик Stárshiy práporshchik	Пра́порщик Práporshchyk	Старшина́ Starshyná		Ста́рший сержа́нт Stárshiy serzhánt	Сержа́нт Serzhánt	Мла́дший сержа́нт Mládshiy serzhánt	Ефре́йтор Efréĭtor	Рядово́й Ryadovóy
Dịch[1]	Chuẩn úy bậc 1	Chuẩn úy bậc 2	Thượng sĩ nhất		Thượng sĩ	Trung sĩ	Hạ sĩ	Binh nhất	Binh nhì

Màu sắc theo loại quân binh chủng:

• bộ binh cơ giới – đỏ (đỏ tươi);
• pháo binh, tên lửa, tăng thiết giáp, công binh, xây dựng, ô tô, đường sắt, thông tin, phóng xạ, hóa học và sinh học – đen;
• không quân và hàng không – xanh dương;
• an ninh nhà nước (KGB) – xanh đậm, thay vì chữ "СА" (Советская Армия - Quân đội Liên Xô) bằng chữ "ГБ" (Государственная Безопасность – An ninh Nhà nước);
• nội vụ (quân nội vụ) – màu đỏ thẫm, thay vì chữ "СА" (Советская Армия - Quân đội Liên Xô) bằng chữ "ВВ" (Внутренние Войска - Quân Nội vụ);
• biên phòng – xanh lục, thay vì chữ "СА" (Советская Армия - Quân đội Liên Xô) bằng chữ "ПВ" (Пограничные Войска - Quân biên phòng).

Hải quân, phòng thủ duyên hải và bộ chỉ huy bờ biển khác

Cấp hiệu	Chuẩn úy		Hạ sĩ quan					Binh sĩ
Cấp hiệu đeo vai
	(ban hành 1981)	(ban hành 1971)	(từ 1964)	(tới 1963)
	Старший мичман Starshy michman	Мичман Michman	Главный корабельный старшина Glavny korabelny starshina		Главный старшина Glavny starshina	Старшина 1 статьи Starshina 1 statie	Старшина 2 статьи Starshina 2 statie	Старший матрос Starshina matros	Матрос Matros
			(Michman đến 1971)
Phòng thủ duyên hải và bộ chỉ huy bờ biển	Ста́рший пра́порщик Stárshiy práporshchik	Пра́порщик Práporshchyk	Старшина́ Starshyná		Ста́рший сержа́нт Stárshiy serzhánt	Сержа́нт Serzhánt	Мла́дший сержа́нт Mládshiy serzhánt	Старший матрос Starshina matros	Матрос Matros
Tương đương[2]	Chuẩn úy bậc 1	Chuẩn úy bậc 2	Thượng sĩ nhất		Thượng sĩ	Trung sĩ	Hạ sĩ	Binh nhất	Binh nhì

Mã viết tắt từ năm 1972

• Dấu chữ "СА" trên cấp hiệu đeo ở vai áo là từ viết tắt của Советская Аpмия (Sovetskaya Armiya) và là biểu tượng gắn liền với Quân đội Liên Xô.
• Dấu chữ cái trên cấp hiệu đeo ở vai áo Hải quân Liên Xô biểu tượng cho hạm đội hoặc bộ chỉ huy hải quân tương ứng.^[3]
  • Ф – Hạm đội (tiếng Nga: Флот, chuyển tự Flot), quân nhân Hải quân nói chung
  • БФ – Hạm đội Baltic (tiếng Nga: Балтийский Флот, chuyển tự Baltiski flot)
  • ЧМ – Hạm đội Biển Đen (tiếng Nga: Черноморский Флот, chuyển tự Chernomorski flot)
  • СФ – Hạm đội Phương Bắc (tiếng Nga: Северный Флот, chuyển tự Severny flot)
  • ТФ – Hạm đội Thái Bình Dương (tiếng Nga: Тихоокеанский Флот, chuyển tự Tikhookeanski flot)
• Dấu chữ viết tắt khác
  • ВВ – (tiếng Nga: Внутренние Войска, chuyển tự Vnutrennie voiska) – Quân Nội vụ
  • ВМУ – (tiếng Nga: Военно-музыкальное Училище, chuyển tự Voyenno-musykalnoye Utchilishche) – học viên quân nhạc hoặc các ban quân nhạc
• ВС – (tiếng Nga: Вооружённые Силы, chuyển tự Voorushonnye Sily) – Lực lượng vũ trang (Quân đội Liên Xô, sau này là Lực lượng vũ trang Liên Xô)
• ГБ – (tiếng Nga: Госуда́рственной Безопа́сности, chuyển tự Gosudarstvennoy Bezopasnosti) – Ủy ban An ninh Nhà nước (KGB)
• К – (tiếng Nga: Курсант, chuyển tự Kursant) – học viên Học viện sĩ quan cao cấp
• Н – (tiếng Nga: Нахимовец, chuyển tự Nakhimovez) – học viên Học viên Hải quân Nakhimov
• ПВ – (tiếng Nga: Пограничные войска, chuyển tự Pogranitshnye voiska) – Quân biên phòng
• СШ – (tiếng Nga: Cпециальная школа, chuyển tự Spezialnaya shkola) – học viện đặc biệt
• СВУ – (tiếng Nga: Суворовец, chuyển tự Suvorovez) – học viên Học viện Quân sự Suvorov

Sĩ quan quân đội (tất cả các binh chủng)

Rank group	Sĩ quan cấp tướng						Sĩ quan cấp tá			Sĩ quan cấp úy				Học viên sĩ quan
Cấp hiệu ở vai (Lục quân)
Cấp hiệu ở vai (Không quân)
		(từ 1974)	(tới 1974)
	Маршал советского союза Márshal sovetskogo soyuza	Генера́л а́рмии Generál ármii		Генера́л-полко́вник Generál-polkóvnik	Генера́л-лейтена́нт Generál-leytenánt	Генера́л-майо́р Generál-mayór	Полко́вник Polkóvnik	Подполко́вник Podpolkóvnik	Майо́р Majór	Kапита́н Kapitán	Старший лейтена́нт Stárshiy leytenánt	Лейтенант Leytenant	Mла́дший лейтена́нт Mládshiy leytenánt	Курсант Kursant
Tương đương[1]	Nguyên soái Liên Xô	Đại tướng		Thượng tướng	Trung tướng	Thiếu tướng	Đại tá	Trung tá	Thiếu tá	Đại úy	Thượng úy	Trung úy	Thiếu úy	Học viên

Sĩ quan Hải quân (tất cả các binh chủng)

Rank group	Sĩ quan cấp tướng						Sĩ quan cấp tá			Sĩ quan cấp úy				Học viên sĩ quan
Cấp hiệu ở vai
		(từ 1974)	(tói 1974)
Cấp hiệu ở tay
	Адмирал флота советского союза Admiral flota sovietskogo soyuza	Адмирал флота Admiral flota		Адмирал Admiral	Вице-адмирал Vitse-admiral	Контр-адмирал Contre-admiral	Капитан 1-го ранга Kapitan 1-go ranga	Капитан 2-го ранга Kapitan 2-go ranga	Капитан 3-го ранга Kapitan 3-go ranga	Капитан-лейтенант Kapitan-leytenant	Старший лейтенант Starshey leytenant	Лейтенант Leytenant	Младший лейтенант Mladshiy leytenant	Курсант Kursant
Binh chủng Duyên hải & bộ chỉ huy ven biển				Генера́л-полко́вник Generál-polkóvnik	Генера́л-лейтена́нт Generál-leytenánt	Генера́л-майо́р Generál-mayór	Полко́вник Polkóvnik	Подполко́вник Podpolkóvnik	Майо́р Majór	Kапита́н Kapitán	Старший лейтена́нт Stárshiy leytenánt	Лейтенант Leytenant	Mла́дший лейтена́нт Mládshiy leytenánt	Курсант Kursant
Tương đương[2]	Đô đốc Hải quân	Đô đốc Hạm đội		Đô đốc	Phó Đô đốc	Chuẩn Đô đốc	Đại tá	Trung tá	Thiếu tá	Đại úy	Thượng úy	Trung úy	Thiếu úy	Học viên

Cấp tướng

Cấp Nguyên soái và Tổng tư lệnh Quân đội Liên Xô
Cấp hiệu ở vai đến quân phục
Cấp bổ nhiệm	Nguyên soái Binh chủng					Tư lệnh Binh chủng					Nguyên soái Liên Xô
Tổng tư lệnh Hải quân
Cấp hiệu ở vai đến quân phục	—					—
Cấp bổ nhiệm	—					—					Đô đốc Hải quân Liên Xô (1955–1991)

Xem thêm

• Lịch sử cấp bậc quân sự Nga
• Cấp bậc quân sự Đế quốc Nga
• Cấp bậc quân sự Hồng quân và Hải quân Xô viết 1918–1935
• Cấp bậc quân sự Liên Xô 1935–1940
• Quân hàm quân đội Liên Xô 1940-1943
• Quân hàm quân đội Liên Xô 1943–1955
• Quân hàm quân đội Nga

Tham khảo

Thư mục

• Barker, A. J. (1976). Soviet Army Uniforms & Insignia 1945-1975. London: Arms & Armour. ISBN 0 85368 390 5.
• Soper, Karl Wheeler (1991). “Armed Forces and Defence Organization”. Trong Zickel, Raymond E. (biên tập). Soviet Union: a country study. Area Handbook (ấn bản 2). Washington, D.C.: Library of Congress. tr. 695–753. LCCN 90025756. Truy cập ngày 28 tháng 10 năm 2021.