Nhân thiên hà hoạt động

Nhân thiên hà hoạt động (tiếng Anh: Active galactic nucleus, viết tắt: AGN) là vùng nhân đặc của một thiên hà, do quá trình bồi đắp của hố đen siêu nặng tại nhân gây nên. Nhân AGN đặc này bị bao bọc bởi chất khí và bụi, chuyển động xoáy quanh khi rơi vào lỗ đen, gây nên lực ma sát. Nó tạo ra bức xạ vô cùng lớn làm AGN trở thành nguồn phát bức xạ mạnh nhất trong vũ trụ với độ sáng tương đương với bức xạ của hàng tỉ ngôi sao phát ra từ một vùng chỉ bằng hệ Mặt Trời.

Thiên hà có chứa nhân AGN được gọi là thiên hà hoạt động. Phần lớn năng lượng của nó không được phát ra từ các ngôi sao, chất bụi và chất khí trong vùng trống giữa các sao như các thiên hà thường. Bức xạ AGN có mặt trong một phần hay tất cả các vùng của bức xạ điện từ như radio, hồng ngoại, ánh sáng nhìn thấy, cực tím, X quang hay tia gamma.

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tư liệu liên quan tới Active galactic nuclei tại Wikimedia Commons

x t s Lỗ đen
Loại	BTZ black hole Schwarzschild Quay Tích điện Ảo Kugelblitz Lỗ đen siêu khối lượng Lỗ đen nguyên thủy
Kích cỡ	Siêu nhỏ Tối đại Electron Sao Microquasar Khối lượng trung gian Siêu khối lượng Nhân thiên hà hoạt động Chuẩn tinh Blazar
Sự hình thành	Tiến hóa sao Suy sụp hấp dẫn Sao Neutron Liên kết liên quan Giới hạn Tolman-Oppenheimer-Volkoff Sao lùn trắng Liên kết liên quan Supernova Liên kết liên quan Hypernova Chớp tia gamma Lỗ đen đôi
Tính chất	Điểm kì dị hấp dẫn Ring singularity Định lý Chân trời sự kiện Mặt cầu photon Innermost stable circular orbit Vùng sản công Quá trình Penrose Quá trình Blandford–Znajek Đĩa bồi tụ Bức xạ Hawking Thấu kính hấp dẫn Bồi tụ Bondi Liên hệ M–sigma Dao động gần tuần hoàn Nhiệt động lực học Tham số Immirzi Bán kính Schwarzschild Spaghetti hóa
Các vấn đề	Black hole complementarity Nghịch lý thông tin Cosmic censorship ER = EPR Final parsec problem Firewall (physics) Holographic principle Định lý không có tóc
Các mêtric	Schwarzschild Derivation Kerr Reissner–Nordström Kerr–Newman Hayward
Giải pháp	Nonsingular black hole models Ngôi sao đen Sao tối Dark-energy star Gravastar Magnetospheric eternally collapsing object Planck star Sao Q Fuzzball
Tương tự	Optical black hole Sonic black hole
Danh sách	Lỗ đen Lớn nhất Gần nhất Quasar Microquasars
Mô hình	Điểm kì dị hấp dẫn Định lý kì dị Penrose–Hawking Lỗ đen nguyên thủy Gravastar Sao tối Sao năng lượng tối Sao đen Quả bóng rối Lỗ trắng Kì dị trần trụi Kì dị vòng Tham số Immirzi Mô hình màng Kugelblitz Lỗ sâu Thiên thể giả sao
Giả tưởng	Lỗ đen trong giả tưởng Star Trek (2009) Hố đen tử thần (2014)
Liên quan	Outline of black holes Sonic black hole Black Hole Initiative Black hole starship Sao đặc Sao kỳ lạ Sao quark Sao Preon Gamma-ray burst progenitors Thế hấp dẫn Hypercompact stellar system Membrane paradigm Điểm kỳ dị trần trụi Sao lỗ đen Sao tối Rossi X-ray Timing Explorer Timeline of black hole physics Lỗ trắng Lỗ sâu Các dấu mốc trong lịch sử nghiên cứu lỗ đen XMM - Newton Vệ tinh tia X Chandra Vệ tinh tia gamma Fermi NuStar Hệ sao tập trung trong một vùng rất nhỏ Tàu không gian lỗ đen
Thể loại Hình ảnh

x t s Thiên hà
Hình thái học	Đĩa Hạt đậu có thanh không có thanh Xoắn ốc anemic có thanh kết tụ hoàn mỹ trung gian Magellanic không có thanh Thiên hà lùn elip vô định hình hình cầu xoắn ốc Thiên hà elip cD Vô định hình có thanh Bất thường Vòng Cực
Cấu trúc	Nhân thiên hà hoạt động Thanh Hạch cầu Quầng vật chất tối Đĩa Thiên hà đĩa Quầng corona Trung tâm Ngân Hà Mặt phẳng thiên hà Galactic ridge Môi trường liên sao Tiền thiên hà Nhánh xoắn ốc Lỗ đen siêu khối lượng
Nhân hoạt động	Blazar LINER Markarian Chuẩn tinh Vô tuyến hình chữ X Luồng phun tương đối Thiên hà Seyfert
Thiên hà tràn đầy năng lượng	LAE LIRG Bùng nổ sao blue compact dwarf hạt đậu faint blue Hot dust-obscured
Hoạt động thấp	Low surface brightness Ultra diffuse Dark galaxy
Tương tác	Field Thủy triều thiên hà Cloud Groups and clusters Nhóm thiên hà Cụm thiên hà Quần tụ thiên hà sáng nhất brightest cluster galaxy fossil group tương tác Hợp nhất Jellyfish Vệ tinh Luồng sao Siêu đám Tường Chân không và Siêu chân không thiên hà chân không
Danh sách	Thiên hà Thiên hà được đặt tên theo người Lớn nhất Gần nhất Xa nhất Thiên hà vòng cực Thiên hà vòng Thiên hà xoắn ốc Nhóm và cụm Nhóm chuẩn tinh lớn Chuẩn tinh Siêu đám thiên hà Trống rỗng Cụm Các nhóm quasar lớn
Xem thêm	Thiên hà tối Thiên văn học Ngân Hà Thiên văn học ngoài Ngân Hà Hệ tọa độ thiên hà Góc phần tư thiên hà Thiên hà lam mờ Sự hình thành và tiến hóa thiên hà Bụi liên thiên hà Sao liên thiên hà Du hành liên thiên hà Độ kim loại
Thể loại Cổng thông tin