Hy Lạp cổ điển

Bài này nằm trong loạt bài về
Lịch sử Hy Lạp
Bản đồ Hy Lạp, vẽ vào năm 1791 bởi William Faden, theo tỷ lệ 1.350.000
Hy Lạp đồ đồng
Hy Lạp trung cổ
  • Hy Lạp Byzantine
  • Các nhà nước Frank và Latinh
  • Crete thuộc Venezia
  • Quần đảo Ionia thuộc Venezia
  • Hy Lạp thuộc Ottoman
Hy Lạp hiện đại
Lịch sử theo chủ đề
  • Nghệ thuật
  • Hiến pháp
  • Kinh tế
  • Quân sự
  • Tên gọi
  • x
  • t
  • s

Hy Lạp cổ điển là một nền văn hóa có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa La Mã cổ đại và vẫn còn tác dụng trên các nền văn minh phương Tây. Phần lớn các tư tưởng chính trị, tư tưởng nghệ thuật, khoa học và văn học đều xuất phát từ xã hội cổ đại. Trong bối cảnh nghệ thuật, văn hóa, kiến trúc của Hy Lạp cổ đại, thời kỳ này tương ứng với khoảng thời gian thế kỷ thứ 5 trước Công Nguyên. (từ sự sụp đổ của chế độ Bạo chúa Athena vào năm 510 trước Công Nguyên cho đến cái chết của Alexandros Đại đế vào năm 323 trước Công Nguyên). Thời kỳ cổ điển này tiếp nối sau thời kỳ Cổ xưa của Hy Lạp và được thay thế bởi thời kì Hy Lạp hóa.

Thế kỷ 5 TCN

Từ quan điểm Văn hóa Athena trong Hy Lạp cổ điển, thời kỳ được cho là thời kỳ xâm phạm trong thế kỷ 5 TCN, 4 TCN. Thế kỷ này chủ yếu được nghiên cứu theo cách nhìn nhận của người Athena vì người Athena đã để lại cho chúng ta những bài tường thuật, kịch, và các tác phẩm văn học khác so với hầu hết các quốc gia Hy Lạp cổ đại khác. Trong bối cảnh này, người ta có thể xem xét rằng sự kiện quan trọng đầu tiên của thế kỷ này xảy ra vào năm 510 trước Công nguyên, với sự sụp đổ của chế độ bạo chúa Athen và những cải cách của Cleisthenes. Tuy nhiên, một cái nhìn rộng lớn hơn về toàn thể thế giới Hy Lạp có thể bắt đầu cuộc khởi nghĩa của người Ionia vào năm 500 trước Công nguyên, sự kiện này đã kích động các cuộc xâm lược Ba Tư vào năm 492 trước Công nguyên. Người Ba Tư (được gọi là "Media") cuối cùng đã bị đánh bại trong năm 490 trước Công Nguyên. Một thất bại thứ hai của người Ba Tư xảy ra trong những năm 481-479 trước Công nguyên. Liên minh Delios sau đó được hình thành, dưới quyền bá chủ của Athena và như một công cụ của Athena. Sự bá quyền của Athena đã gây ra một vài cuộc nổi dậy trong số các thành phố đồng minh, nhưng tất cả đều bị dập tắt bằng vũ lực. Nhưng người Athens cuối cùng lại là động lực đánh thức Sparta và dẫn đến chiến tranh Peloponneses vào năm 431 trước Công nguyên. Sau khi cả hai phe đã kiệt sức, một nền hòa bình ngắn đã được ký kết, nhưng sau đó chiến tranh lại tiếp tục với lợi thế cho Sparta. Athen cuối cùng đã bị đánh bại hoàn toàn vào năm 404 TCN.

Cleisthenes

Năm 510 trước Công nguyên, quân đội Sparta đã giúp người Athen lật đổ vua của họ, bạo chúa Hippias, con trai của Peisistratos. Cleomenes I, vua của Sparta, thay vào đó bằng một nhóm quý tộc thân Sparta đứng đầu bởi Isagoras. Tuy nhiên, Cleisthenes đối thủ của ông ta, với sự ủng hộ của tầng lớp trung lưu và phe dân chủ, đã cố gắng để nắm lấy chính quyền. Cleomenes đã can thiệp vào tình hình trong năm 508 và 506 trước Công nguyên, nhưng ông ta cũng không thể ngăn chặn được Cleisthenes, bây giờ được người Athen ủng hộ.

Tham khảo

  • x
  • t
  • s
  • Niên biểu
Thời kỳ
Địa lý cổ đại
Thị quốc
Vương quốc
Liên bang/
Bang liên
  • Dorian Hexapolis (k. 1100–560 TCN)
  • Liên minh Italiote (k. 800–389 TCN)
  • Liên minh Ionian (k. 650–404 TCN)
  • Liên minh Peloponnesos (k. 550–366 TCN)
  • Liên minh Amphictyonic (k. 595–279 TCN)
  • Liên minh Akarnanōn (k. 500–31 TCN)
  • Liên minh Hellen (499–449 TCN)
  • Liên minh Delos (478–404 TCN)
  • Liên minh Chalkideōn (430–348 TCN)
  • Liên minh Boeotia (k. 424–k. 395 TCN)
  • Liên minh Aitolian (k. 400–188 TCN)
  • Liên minh Athen thứ hai (378–355 TCN)
  • Liên minh Thessalia (374–196 TCN)
  • Liên minh Arcadia (370–k. 230 TCN)
  • Liên minh Epirote (370–168 TCN)
  • Liên minh Corinth (338–322 TCN)
  • Liên minh Euboean (k. 300 TCN–k. 300 CN)
  • Liên minh Achaean (280–146 TCN)
Chính trị
Athena
Sparta
  • Ekklesia
  • Ephor
  • Gerousia
Macedonia
  • Synedrion
  • Koinon
Quân sự
  • Các cuộc chiến
  • Quân đội Athena
    • Cung thủ Scythia
  • Quân đội Macedonia đời Antigonos
  • Quân đội Macedonia
  • Ballista
  • Cung thủ đảo Creta
  • Quân đội thời kỳ Hy Lạp hóa
  • Hippeis
  • Hoplite
  • Hetairoi
  • Phalanx của Macedonia
  • Quân đội Hy Lạp Mycenae
  • Phalanx
  • Peltast
  • Pezhetairos
  • Sarissa
  • Đội thần binh Thebes
  • Sciritae
  • Quân đội Seleukos
  • Qâun đội Sparta
  • Strategos
  • Toxotai
  • Xiphos
  • Xyston
Nhân vật
Danh sách người Hy Lạp cổ đại
Vua chúa
  • Các vị vua Argos
  • Cá archon của Athens
  • Các vị vua Athens
  • Các vị vua Commagene
  • Diadochi
  • Các vị vua Macedonia
  • Các vị vua Paionia
  • Các vị vua Attalos của Pergamon
  • Các vị vua Pontus
  • Các vị vua Sparta
  • Các bạo chúa Syracuse
Triết gia
Tác giả
Khác
Theo công việc
  • Các nhà địa lý
  • Các nhà triết học
  • Các nhà viết kịch
  • Các nhà thơ
  • Các bạo chúa
Theo văn hóa
  • Các bộ tộc Hy Lạp
  • Danh nhân Hy Lạp Thrace
  • Danh nhân Macedonia cổ đại
Xã hội
  • Nông nghiệp
  • Hệ lịch
  • Trang phục
  • Tiền đúc
  • Ẩm thực
  • Kinh tế
  • Giáo dục
  • Lễ hội
  • Văn hóa dân gian
  • Đồng tính luyến ái
  • Pháp luật
  • Vận hội Olympic
  • Thiếu niên ái
  • Triết học
  • Mại dâm
  • Tôn giáo
  • Nô dịch
  • Quân sự
  • Phong tục cưới hỏi
  • Rượu
Nghệ thuật/
Khoa học
Tôn giáo
Chốn thiêng
Công trình
  • Kho tàng Athens
  • Cổng Sư Tử
  • Trường Thành
  • Philippeion
  • Sân khấu Dionysus
  • Đường hầm Eupalinos
Đền đài
Ngôn ngữ
  • Tiếng Hy Lạp nguyên thủy
  • Tiếng Hy Lạp Mycenae
  • Tiếng Hy Lạp Homeros
  • Phương ngữ
    • Tiếng Hy Lạp Aeolis
    • Tiếng Hy Lạp Arcadia-Síp
    • Tiếng Hy Lạp Attica
    • Tiếng Hy Lạp Doris
    • Tiếng Hy Lạp Epirote
    • Tiếng Hy Lạp Ionia
    • Tiếng Hy Lạp Locris
    • Tiếng Macedonia cổ
    • Tiếng Hy Lạp Pamphylia
  • Tiếng Hy Lạp Koine
Chữ viết
  • Thuộc địa của Hy Lạp
Nam Ý
Sicily
Quần đảo
Eolie
Cyrenaica
Bán đảo
Iberia
Illyria
  • Aspalathos
  • Apollonia
  • Aulon
  • Epidamnos
  • Epidauros
  • Issa
  • Melaina Korkyra
  • Nymphaion
  • Orikon
  • Pharos
  • Tragurion
  • Thronion
Bờ bắc
Biển Đen
Bờ nam
Biển Đen
Danh sách
  • Thị quốc
    • tại Epirus
  • Danh nhân
  • Địa danh
  • Stoae
  • Đền
  • Sân khấu
  • Thể loại Thể loại
  • Cổng thông tin Cổng thông tin
  • Đại cương