T48

T48
SU-57

T48 / SU-57 w Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Moskwie

Dane podstawowe

Państwo

Stany Zjednoczone

Producent

White Motor Company
Diamond T Motor Car Company

Typ pojazdu

przeciwpancerne działo samobieżne

Trakcja

półgąsienicowa

Załoga

Historia

Prototypy

1942

Produkcja

1943

Egzemplarze

962

Dane techniczne

Silnik

1 silnik gaźnikowy, rzędowy, 4-suwowy, 6-cylindrowy White 160AX o mocy 148 KM

Poj. zb. paliwa

227 l

Pancerz

spawany z płyt walcowanych o grubości 6,3 - 16 mm

Długość

5,99 m

Szerokość

2,19 m

Wysokość

2,23 m

Prześwit

0,28 m

Masa

9 530 kg (bojowa)

Moc jedn.

15,6 KM/t

Nacisk jedn.

0,86 kg/cm³

Osiągi

Prędkość

72 km/h (droga)

Zasięg pojazdu

320 - 350 km

Pokonywanie przeszkód

Brody (głęb.)

0,80 m

Rowy (szer.)

1,00 m

Ściany (wys.)

0,30 m

Kąt podjazdu

30°

Dane operacyjne

Uzbrojenie

1 armata przeciwpancerna M1 kal. 57 mm (zapas amunicji 99 naboi)

Użytkownicy

ZSRR, Wielka Brytania, Polska

Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł dotyczy działa samobieżnego SU-57. Zobacz też: myśliwiec Su-57.

T48 – amerykańskie lekkie działo samobieżne z okresu II wojny światowej, zbudowane na podwoziu półgąsienicowego transportera opancerzonego M3. Większość przekazano ZSRR, gdzie służyły pod oznaczeniem SU-57.

Historia

Działo zostało opracowane w 1942 roku na wniosek mieszanej brytyjsko-amerykańskiej komisji uzbrojenia. Opracowano prototyp uzbrojony w 6-funtową armatę konstrukcji brytyjskiej, produkowaną w USA na licencji pod oznaczeniem M1. Armia amerykańska nie przyjęła pojazdu na swoje uzbrojenie. Ustalono jednak, że będzie on produkowany dla armii brytyjskiej.

W roku 1943 zakłady White Motor Company w Cleveland i Diamond T Motor Car Company w Chicago wyprodukowały 962 pojazdy. Z tego 680 wysłano do Wielkiej Brytanii. Nie znalazły tam szerszego zastosowania, gdyż uznano, że armata 57 mm jest nieodpowiednia do zwalczania ciężkich czołgów niemieckich. Część pojazdów, po wymontowaniu uzbrojenia, używano w armii brytyjskiej jako zwykłe transportery opancerzone.

Służba

Większość pojazdów (650 sztuk) w oryginalnej postaci wysłano (w ramach umowy Lend-Lease) do ZSRR, gdzie przyjęto je do uzbrojenia Armii Radzieckiej pod oznaczeniem SU-57.

Działo SU-57 znalazło się na uzbrojeniu ludowego Wojska Polskiego. W marcu 1944 przybył transport 15 pojazdów, z których 13 włączono do kompanii dział samobieżnych. Weszła ona w skład 1 batalionu rozpoznawczego. 7 czerwca 1944 roku z dział utworzono 7 samodzielny dywizjon artylerii samobieżnej^[1]. Sprzęt ten wykruszył się w walkach i z powodu awarii. Uzupełnień nie przysyłano, bo był on nietypowy. 10 maja 1945 roku pozostało w 7 sdas 5 dział tego typu^[2].

Po wojnie zostały one przekazane do KBW. Demontowano z nich działa i używano jako transportery opancerzone, m.in. podczas walk z oddziałami UPA w południowo-wschodniej Polsce. Wycofano je z uzbrojenia pod koniec lat 50.

Pojazdy następnie trafiły do łódzkich zakładów filmowych, gdzie statystowały w filmach udając niemieckie transportery opancerzone z okresu II wojny światowej. Działa SU-57 występowały między innymi w filmie Krajobraz po bitwie.

Egzemplarze muzealne

Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie eksponuje pojazd noszący w czasie wojny nr 507. Pojazd trafił do Muzeum Wojska Polskiego w 1973 roku. Jego numer ewidencyjny to 4021003 a numer silnika to 160AX 2359^[3]. W 2010 roku firma B+S IMPORT-EKSPORT wykonała remont kapitalny SU-57 na zlecenie Muzeum Wojska Polskiego^[4].
Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu eksponuje pojazd noszący w czasie wojny nr 505. Pojazd trafił do muzeum z Łódzkiej Wytwórni Filmów Fabularnych w 1975 roku. W latach 2008 - 2009 pojazd został poddany kapitalnemu remontowi w gostyńskim przedsiębiorstwie Handmet Sp. J^[5].

Przypisy

↑ Komornicki 1987 ↓, s. 82.
↑ Magnuski 1985 ↓, s. 159.
↑ Lekkie działo samobieżne SU-57 (T48) eMWPaedia
↑ Postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na remont czołgu średniego M4A1 Sherman, Powstańczego samochodu pancernego „Kubuś” oraz lekkiego działa samobieżnego SU-57 (T48)
↑ działo samobieżne SU-57 http://www.muzeum.kolobrzeg.p

Bibliografia

Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki Ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP: 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.

Polska broń pancerna na froncie wschodnim

Korpusy pancerne	1 Drezdeński Korpus Pancerny
Brygady pancerne	1 2 3 4 16
Pułki czołgów	1 Warszawski Pułk Czołgów 2 Pułk Czołgów 3 Szkolny Pułk Czołgów
Pułki czołgów ciężkich	4 Pułk Czołgów Ciężkich 5 Pułk Czołgów Ciężkich 6 Pułk Czołgów Ciężkich
Bataliony rozpoznawcze	1 Warszawski Batalion Rozpoznawczy 2 Motocyklowy Batalion Rozpoznawczy
Pułki artylerii pancernej	13 24 25 27 28 (23)
Dywizjony artylerii pancernej	1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13
Wyposażenie	T-70 T-34/76 T-34/85 IS-2 SU-57 SU-76 SU-85 ISU-122 ISU-152 BA-64 BA-20

Artyleria polska na froncie wschodnim ⇐ Wojsko Polskie w ZSRR ⇒ Piechota polska na froncie wschodnim

Wojska pancerne ludowego Wojska Polskiego

Korpusy pancerne	1 Drezdeński KPanc 1 KPanc (1949–1951) 2 KPanc
Dywizje pancerne	5 10 11 16 19 20
Brygady pancerne	1 2 3 4 16
Pułki czołgów	1 2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 15 16 18 20 22 23 24 25 26 26 27 28 29 30 33 35 51 58 60 68 71 73
Bataliony rozpoznawcze	1 2
Pułki artylerii pancernej	10 12 13 14 17 24 25 26 27 28 (23) 31 46 49 51 52
Dywizjony artylerii pancernej	1 2 3 4 5 6 7 10 11 12
Wyposażenie	T-70 PT-76 T-34-85 T-54 T-55 T-72 IS-2 IS-3 SU-57 SU-76 SU-85 SU-100 ISU-122 ISU-152 ASU-85

Radzieckie pojazdy wojskowe z okresu do 1945 roku

Czołgi lekkie	BT MS-1 (T-18) T-26 T-27 T-37A T-38 T-40 T-50 T-60 T-70 T-80
Czołgi średnie	T-24 T-28 T-34 T-34/85 T-44
Czołgi ciężkie	T-35 KW-1 KW-2 KW-85 IS-1 IS-2 IS-3
Działa samobieżne	SU-12 SU-57 SU-76I SU-76 SU-85 SU-100 SU-122 SU-152 ISU-122 ISU-152 ZiS-30 ZSU-37
Samochody pancerne	BA-I BA-3 BA-6 BA-10 BA-11 BA-20 BA-22 BA-27 BA-64 D-8 D-12 FAI
Samochody ciężarowe	ZiS-5 ZiS-6 ZiS-42 GAZ-AA GAZ-AAA GAZ-MM GAZ-55
Ciągniki artyleryjskie	T-20 STZ-5 S-60 S-65 Komintern Woroszyłowiec 9G Kommunar
Samochody osobowe i motocykle	GAZ-61 GAZ-64 GAZ-67 M-72 PMZ-A-750
Inne pojazdy	BA-22 NKŁ-16 NKŁ-26 Na ispug S-2 Katiusza Teletank
Prototypy i pojazdy doświadczalne	A-20 A-32 AT-1 BA-5 BA-30 BAD-2 D-9 GAZ-TK KSP-76 KW-3 KW-13 PB-4 PB-7 PPG SU-1 SU-2 SU-3 SU-4 SU-5 SU-6 SU-8 SU-14 SU-26 S-51 SMK T-12 T-19 T-22 T-33 T-34M T-43 T-46 T-100 ZiS B-3

Pojazdy używane przez Wojsko Polskie po II wojnie światowej

Czołgi	T-34-85^[A] IS-2 IS-3 T-54^[A] T-55^[A] T-55AM Merida^[A] T-70 PT-76 T-72^[A] PT-91 Twardy^[A] Leopard 2 Leopard 2PL M1 Abrams K2 Black Panther
Działa pancerne i samobieżne	2S1 Goździk^[A] 2S7 Pion Krab^[A] Loara^[A] M17 SU-57 SU-76 SU-85 SU-100 SU-152 ASU-85 ISU-122 ISU-152 ZSU-23-4 ZSU-23-4MP Biała^[A] ZSU-57-2 wz. 77 Dana Hibneryt^[A] M120 Rak K9 Thunder
Bojowe wozy piechoty i transportery opancerzone	BWP-1 BMP-2 BWR-1D BWR-1S Half-track KTO Rosomak^[A] KTO Ryś^[A] BTR-60 SKOT^[A] BTR-152 BTR-40 TOPAS MT-LB^[A] Łowcza-3 Opal^[A] M113/M557 Cougar H MaxxPro LPG^[A] Waran
Samochody pancerne	BA-64 BRDM-1 BRDM-2 BRDM-2 Żbik/Szakal^[A] FUG Dzik^[A] Żubr^[A] Łoś^[A] Oshkosh M-ATV
Pojazdy techniczne	WZT-1^[A] WZT-2^[A] WZT-3^[A] WPT Mors^[A] Bergepanzer 2
Pojazdy saperskie	BAT SUM-Kalina^[A] Keiler Bożena^[A] BLG-67^[A] Leopard Biber Daglezja^[A] PTS MID/MID-M^[A] TRI^[A]
Ciągniki artyleryjskie	Komintern Woroszyłowiec Mazur D-350^[A]
Samochody terenowe	UAZ 469B Honker^[A] UAZ-452 GAZ-46 MAW GAZ-67 GAZ-69 Mercedes-Benz G Daewoo Musso Mitsubishi Pajero Toyota Hilux Toyota Land Cruiser Land Rover Defender HMMWV (potocznie Humvee) Skorpion-3^[A] Willys MB Ford Ranger PWA Aero LPU-1 Wirus
Motocykle i quady	M-72 Yamaha FZ6 Yamaha XT 660 Honda TRX-300 FW Honda TRX 400 4x4 Polaris Sportsman Arctic Cat 400
Samochody ciężarowe	Star 266^[A] Star 660^[A] Star 744^[A] Star 944^[A] Star 1466^[A] Studebaker US-6 KrAZ-255 GAZ-66 Ural-375D Ural-4320 BAW SLT 50 Elefant ZiŁ-130 ZiŁ-131 ZiŁ-157 SCAM Unimog Iveco EuroTrakker Iveco Eurocargo Mercedes-Benz Atego Mercedes-Benz Actros Mercedes-Benz 1017A Tatra 148 Tatra 815 Scania R480 AMZ SCAM^[A] Volvo FM Volvo FL Star 266M2^[A] Jelcz 800^[A] Jelcz C642 C662^[A] Jelcz 442.32 Jelcz P662
Samochody inne	Fiat Ducato^[A] Ford Transit Autosan A1112T^[A] Autosan A1012T^[A] Autosan A1010T^[A] Solbus C 10,5^[A] Volkswagen Transporter Volkswagen Crafter MAN TGE
Polskie konstrukcje prototypowe^[A]	LPT Anders BWP-2000 BWP-40 BWP-1M „Puma” PT-94 PT-97 Goryl PT-2001 CV90 PL Jenot Tur Tur 2 Tur 3 Lewiatan Świstak PMC-90 MTS-360 Hipopotam PL-01 Concept AHS Kryl BWP Borsuk AMZ Bóbr-3

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw Produkcji polskiej.