Vành đai Sao Mộc

Xung quanh Sao Mộc có một hệ thống các vành đai gọi là vành đai Sao Mộc. Đây là hệ thống vành đai thứ ba trong Hệ Mặt Trời được khám phá, sau vành đai của Sao Thổ và Sao Thiên Vương. Tàu không gian Voyager 1 đã lần đầu tiên chụp được ảnh của hệ thống vành đai vào năm 1979^[1] và hệ thống này được khảo sát một cách kỹ lưỡng nhờ tàu thăm dò Galileo bay trên quỹ đạo quanh Sao Mộc trong thập niên 1990.^[2] Nó cũng được kính thiên văn không gian Hubble chụp ảnh cũng như những quan sát khác từ Trái Đất trong 23 năm qua.^[3] Các quan sát vành đai từ mặt đất đòi hỏi những kính thiên văn lớn nhất mới có thể phân giải được chúng.^[4]

Hệ thống vành đai Mộc Tinh thưa thớt và chứa chủ yếu là bụi.^[1]^[5] Nó có bốn vành đai chủ yếu: một vòng xuyến dày chứa các hạt nằm trong cùng gọi là "vành đai hào quang"; nó tương đối sáng, một "vành đai chính" cực mỏng; và hai vành ngoài, dày và mờ hơn phía bên ngoài gọi là "vành vải mỏng", mà vật liệu trong chúng chủ yếu do hai vệ tinh cung cấp: Amalthea và Thebe.^[6]

Vành chính và vành hào quang chứa bụi thoát ra từ các vệ tinh Metis, Adrastea, và những vật thể chưa được quan sát do kết quả từ những vụ va chạm vận tốc lớn.^[2] Các hình ảnh độ phân giải cao chụp trong tháng 2 và tháng 3 năm 2007 từ tàu New Horizons một cấu trúc giàu các hạt mịn ở vành đai chính.^[7]

Khi chụp dưới ánh sáng khả kiến và hồng ngoại gần, hệ thống vành đai có màu đỏ, ngoại trừ vành đai hào quang mà có màu trung tính hoặc lam.^[3] Có nhiều kích cỡ độ hạt bụi trong vành, nhưng diện tích tiết diện mặt cắt là lớn nhất của hạt không có hình cầu với bán kính vào khoảng 15 μm ở trong mọi vành ngoại trừ vành đai hào quang.^[8] Vành hào quang có lẽ chứa chủ yếu loại bụi kích cỡ dưới micrômét. Tổng khối lượng của hệ thống vành đai (gồm cả những vật thể chưa bị phát hiện) không được biết chính xác, nhưng nằm trong khoảng 10¹¹ đến 10¹⁶ kg.^[9] Các nhà thiên văn hành tinh cũng chưa biết tuổi của hệ thống này, nhưng có thể nó đã hình thành cùng với giai đoạn hình thành của Sao Mộc.^[9]

Thêm một vành có thể nằm tại quỹ đạo của vệ tinh Himalia. Một cách lý giải được đưa ra là một vệ tinh nhỏ đã đâm vào Himalia và lực va chạm đã đẩy vật chất bay ra khỏi Himalia.^[10]

Xem thêm

Vệ tinh tự nhiên của Sao Mộc

Tham khảo

^ ^a ^b Smith, B. A.; Soderblom, L. A.; Johnson, T. V.; và đồng nghiệp (1979). “The Jupiter System through the Eyes of Voyager 1”. Science. 204 (4396): 951–957, 960–972. Bibcode:1979Sci...204..951S. doi:10.1126/science.204.4396.951. PMID 17800430.
^ ^a ^b Ockert-Bell, M. E.; Burns, J. A.; Daubar, I. J.; và đồng nghiệp (1999). “The Structure of Jupiter's Ring System as Revealed by the Galileo Imaging Experiment”. Icarus. 138 (2): 188–213. Bibcode:1999Icar..138..188O. doi:10.1006/icar.1998.6072.
^ ^a ^b Meier, R.; Smith, B. A.; Owen, T. C.; và đồng nghiệp (1999). “Near Infrared Photometry of the Jovian Ring and Adrastea”. Icarus. 141 (2): 253–262. Bibcode:1999Icar..141..253M. doi:10.1006/icar.1999.6172.
^ de Pater, I.; Showalter, M. R.; Burns, J. A.; và đồng nghiệp (1999). “Keck Infrared Observations of Jupiter's Ring System near Earth's 1997 Ring Plane Crossing” (pdf). Icarus. 138 (2): 214–223. Bibcode:1999Icar..138..214D. doi:10.1006/icar.1998.6068.
^ Showalter, M. R.; Burns, J. A.; Cuzzi, J. N. (1987). “Jupiter's Ring System: New Results on Structure and Particle Properties”. Icarus. 69 (3): 458–498. Bibcode:1987Icar...69..458S. doi:10.1016/0019-1035(87)90018-2.
^ Esposito, L. W. (2002). “Planetary rings”. Reports on Progress in Physics. 65 (12): 1741–1783. Bibcode:2002RPPh...65.1741E. doi:10.1088/0034-4885/65/12/201. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2017.
^ Morring, F. (ngày 7 tháng 5 năm 2007). “Ring Leader”. Aviation Week & Space Technology: 80–83.
^ Throop, H. B.; Porco, C. C.; West, R. A.; và đồng nghiệp (2004). “The Jovian Rings: New Results Derived from Cassini, Galileo, Voyager, and Earth-based Observations” (pdf). Icarus. 172 (1): 59–77. Bibcode:2004Icar..172...59T. doi:10.1016/j.icarus.2003.12.020.
^ ^a ^b Burns, J. A.; Simonelli, D. P.; Showalter, M. R.; Hamilton; Porco; Throop; Esposito (2004). “Jupiter's Ring-Moon System” (pdf). Trong Bagenal, F.; Dowling, T.E.; McKinnon, W.B. (biên tập). Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere. Cambridge University Press. tr. 241. Bibcode:2004jpsm.book..241B.
^ "Lunar marriage may have given Jupiter a ring", New Scientist, ngày 20 tháng 3 năm 2010, p. 16.

Liên kết ngoài

Jupiter Rings Fact Sheet
Jupiter's Rings by NASA's Solar System Exploration
NASA Pioneer project page
NASA Voyager project page
NASA Galileo project page Lưu trữ 2004-12-20 tại Wayback Machine
NASA Cassini project space Lưu trữ 2007-04-26 tại Wayback Machine
New Horizons project page
Planetary Ring Node: Jupiter's Ring System
Rings of Jupiter nomenclature from the USGS planetary nomenclature page

x t s Vành đai hành tinh
Hành tinh	Vành đai Sao Mộc · Vành đai Sao Thổ · Vành đai Sao Thiên Vương · Vành đai Sao Hải Vương · Vành đai ngoại hành tinh · Vành đai Trái Đất · (Mảnh vụn không gian)
Vệ tinh và Tiểu hành tinh	Vành đai Chariklo · Vành đai Chiron · Vành đai Rhea · Vành đai Haumea
Liên quan	Vành đai tiểu hành tinh · Vành đai Kuiper · Vòng xuyến khí

x t s Vệ tinh của Sao Mộc
Danh sách theo khoảng cách bán kính quỹ đạo trung bình tới bề mặt Sao Mộc. Các tên đặt tạm thời được viết in nghiêng
Vệ tinh bên trong	Metis Adrastea Amalthea Thebe
Vệ tinh Galileo	Io Europa Ganymede Callisto
Nhóm Themisto	Themisto
Nhóm Himalia	Leda Ersa Himalia Pandia Lysithea Elara Dia
Nhóm Carpo	Carpo
Nhóm Valetudo	Valetudo
Nhóm Ananke	Euporie Jupiter LV Eupheme Jupiter LII Jupiter LIV Mneme Euanthe S/2003 J 16 Harpalyke Orthosie Helike Praxidike Jupiter LXIV S/2003 J 12 Jupiter LXVIII Thelxinoe Thyone S/2003 J 2 Ananke Iocaste Hermippe Jupiter LXX
Nhóm Carme	Pasithee Jupiter LXIX S/2003 J 24 Chaldene Jupiter LXIII Isonoe Kallichore Erinome Kale Eirene Aitne Eukelade Arche Taygete Jupiter LXXII Carme Herse Jupiter LXI Jupiter LI S/2003 J 9 Jupiter LXVI Kalyke S/2003 J 10 (?)
Nhóm Pasiphae	Philophrosyne Eurydome Jupiter LVI S/2003 J 4 Jupiter LXVII Hegemone Pasiphae Sponde Megaclite Cyllene Sinope Jupiter LIX Aoede Autonoe Callirrhoe S/2003 J 23 Kore
Xem thêm	Vành đai Sao Mộc
Thể loại

Sao Mộc

Đặc tính vật lý

Khí quyển
Từ quyển
Vành đai
Jupiter's North Pole
Jupiter's South Pole

Vệ tinh

Nhóm trong	Metis Adrastea Amalthea Thebe
Vệ tinh Galileo	Io Europa Ganymede Callisto
Vệ tinh dị hình	Nhóm Himalia Nhóm Carme Nhóm Ananke Nhóm Pasiphae
Vệ tinh không nhóm	Themisto Carpo Valetudo

Thiên văn học

Tổng quan	Jupiter-crossing minor planets Nhật thực
Thiên thể Troia	Nhóm Hy Lạp Nhóm Troia
Sự kiện va chạm	Sao chổi Shoemaker-Levy 9 Sự kiện va chạm Sao Mộc 2009 Sự kiện va chạm Sao Mộc 2010

Thăm dò

Đang thực hiện	Juno (tàu không gian)
Đã thực hiện	Cassini Galileo New Horizons Chương trình Pioneer 10 11 Ulysses Chương trình Voyager 1 2
Dự kiến	Jupiter Icy Moons Explorer (2023) Europa Clipper (2024)
Đề xuất	Laplace-P (2023) Interstellar Express (2024) Io Volcano Observer (2026) Gan De (2029) Smara (2030)

Chủ đề khác

Thần thoại
Khoa học viễn tưởng
- Sao Mộc
- Vệ tinh

Mặt Trời
Sao Thủy
Sao Kim
Trái Đất
Sao Hỏa
Sao Mộc
Sao Thổ
Thiên Vương
Hải Vương

x t s Từ quyển
Hạ từ quyển	Hoàn lưu Cực quang Từ trường Trái Đất Địa quyển Dòng tia Gió plasma
Từ quyển Trái Đất	Birkeland current Bow shock Tầng điện li Magnetopause Lớp vỏ bọc từ Từ quyển Magnetosphere chronology Magnetosphere particle motion Plasmasphere Ring current Vành đai bức xạ Van Allen
Gió Mặt Trời	Mây từ tính Coronal mass ejection Solar flare Bão từ Nhật quyển Từ trường liên hành tinh Heliospheric current sheet Nhật dừng Sự kiện proton Mặt Trời Space climate Space weather
Vệ tinh	Full list Arase (2016) Cluster II Double Star Geotail IMAGE MMS (2015) Polar THEMIS Tàu thăm dò Van Allen WIND
Dự án nghiên cứu	EISCAT HAARP SHARE Unwin Radar SuperDARN Sura Ionospheric Heating Facility
Từ trường khác	Sao Thủy Mặt Trăng Sao Mộc Ganymede Sao Thổ Thiên Vương Hải Vương
Liên quan	Flux tube Gas torus Hình xăm của mặt trăng Vành đai hành tinh Sao Mộc Sao Thổ Thiên Vương Hải Vương