Pismo meroickie

Pismo meroickie

Pismo meroickie – pismo sylabiczno-alfabetyczne wywodzące się z egipskich hieroglifów, używane od II wieku p.n.e. do V wieku n.e. dla zapisu języka meroickiego. Najstarszym zachowanym przykładem jego użycia jest inskrypcja królowej Szanakdachete (ok. 280–170 p.n.e.)[1].

Pismo meroickie zostało odczytane po raz pierwszy przez brytyjskiego egiptologa Francisa Llewelyna Griffitha (1862–1934)[1]. Składało się z 23 znaków służących do zapisu samogłosek i spółgłosek oraz dodatkowego znaku specjalnego do dzielenia słów. Stosowane było w dwóch wariantach, hieroglificznym, zapisywanym z góry na dół, oraz kursywnym, pisanym od prawej do lewej. Zachowało się około 1000 tekstów meroickich, pisanych na różnych materiałach: ścianach świątyń i ołtarzach, stelach, naczyniach, ostrakonach i papirusach. Odmiana hieroglificzna stosowana była rzadko i służyła głównie do zapisu podniosłych tekstów związanych z religią lub władcami[1].

System pisma meroickiego był mieszany, sylabiczno-alfabetyczny. Każda spółgłoska domyślnie zawierała już głoskę a, dodatkowe znaki samogłoskowe stawiano tylko wtedy, gdy po spółgłosce następowała samogłoska i/y, o lub e, przy czym ta ostatnia mogła oznaczać także brak samogłoski po danej spółgłosce. Oddzielny znak oznaczający głoskę a używany był tylko na początku wyrazów. Istniały również osobne znaki dla zapisu ne, se, te, to[1].

Przypisy

  1. a b c d W.V. Davies: Egipskie hieroglify. Warszawa: Wydawnictwo RTW, 1998, s. 74-76.
  • p
  • d
  • e
Pisma świata
Alfabetyczne
dwuszeregowe
jednoszeregowe
dwuszeregowe i jednoszeregowe
nielinearne
Spółgłoskowe (abdżady)
Półalfabetyczne
Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy)
indyjskie
protopisma i ksenopismo
północne
południowe
inne
Sylabiczne
dalekowschodnie
inne
Logograficzne
bliskowschodnie (mezopotamskie)
bliskowschodnie (egipskie)
dalekowschodnie (sinogramy)
mezoamerykańskie
Nieodczytane (nieznana struktura)
Protopisma
Alfabety fonetyczne
Pseudoalfabety
Zapis liczb
Projekty ideograficzne