Brockhaus

Ten artykuł dotyczy grupy wydawniczej. Zobacz też: inne znaczenia.

Ten artykuł od 2022-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG – grupa wydawnicza, która w niemieckim obszarze językowym jest powszechnie znana szczególnie z wydawnictw słowników i encyklopedii oraz leksykonów.

Kronika

Brockhaus 1805–1984

Friedrich Arnold Brockhaus (1772–1823) rozpoczął swą działalność jako wydawca w roku 1805 w Amsterdamie.
1808 nabył na Targach Książki w Lipsku niepełne wydanie leksykonu »Conversationslexikon mit vorzüglicher Rücksicht auf die gegenwärtigen Zeiten«, którego autorami byli Renatus Gotthelf Löbel i Christian Wilhelm Franke, następnie wydał do tego dwa tomy uzupełniające. Drugi nakład w 10 tomach, wydany w latach 1812-1820, okazał się sukcesem i stał się podstawą dla obecnie wydawanego 20. wydania Encyklopedii Brockhausa Brockhaus Enzyklopädie.
1811 Brockhaus przeniósł swe wydawnictwo do miejscowości Altenburg w Turyngii, Niemcy.

1817–1818 przeniesiono wydawnictwo do Lipska, gdzie Brockhaus także prowadził własną drukarnię. W Lipsku, określanym jako miasto książki, ukazały się dalsze nakłady leksykonu, następnie dzieła z dziedziny historii, literatury (F. Rückert: die Memoiren Casanovas i inne), filozofii (A. Schopenhauer), dziennik »Leipziger Allgemeine Zeitung«, J.P. Eckermanna »Gespräche mit Goethe«. Program wydawniczy został następnie rozszerzony o pozycje popularnonaukowe i podróżnicze (F. Nansen, S. Hedin). Jednak głównym polem działalności były zawsze leksykony i encyklopedie. W latach 1860-94 ukazywała się „Biblioteka Pisarzy Polskich”, wydrukowano m.in. pierwszy zbiór pism C. K. Norwida.

Po 1945 główna siedziba wydawnictwa w Lipsku została wywłaszczona, a wydawnictwo F. A. Brockhaus-Verlag kontynuowało działalność w Wiesbaden pod firmą F.A. Brockhaus.

Instytut Bibliograficzny 1826–1984

Joseph Meyer (1796–1856) założył w roku 1826 Bibliographisches Institut w Gocie jako księgarnię wydawniczą, przeniesioną następnie do Hildburghausen i ostatecznie ulokowaną 1874 w Lipsku.

Wartościowe wydawnictwa literatury klasycznej oraz nowe metody reklamy i sprzedaży umożliwiły Meyerowi rozszerzenie kręgu kupujących i czytelników. Obok 52-tomowego leksykonu „Großer Conversations-Lexicon für die gebildeten Stände« (1840–1855) ukazały się dalsze wydania seryjne, jak „Meyers Universum”, „Meyers Reiseführer”, „Meyers Atlanten” oraz „Brehms Tierleben”.

Wydany tamże w roku 1880 przez Konrada Duden słownik ortograficzny Orthographisches Wörterbuch stał się podstawą dla jednolitej ortografii języka niemieckiego.

W 1915 Instytut Bibliograficzny został przekształcony w spółkę akcyjną i po wywłaszczeniu w roku 1946 był prowadzony w NRD jako przedsiębiorstwo państwowe. W roku 1953 udało się akcjonariuszom przenieść siedzibę przedsiębiorstwa do Mannheim w RFN.

Kronika od 1984

W 1984 nastąpiła fuzja obydwóch niemieckich wydawnictw encyklopedycznych: F.A. Brockhaus i Bibliographisches Institut AG.
Od roku 1985 Mannheim jest siedzibą wydawnictwa »Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG«.
W 1988 wydawnictwo Langenscheidt KG przejęło większość akcji Brockhausa.

Po zjednoczeniu NRD z RFN obydwa wydawnictwa podjęły ponownie swą działalność w Lipsku. Program wydawniczy dzieli się na cztery zakresy, które są oznakowane własnymi nazwami wydawnictw:

• F.A. Brockhaus,
• Dudenverlag (Wydawnictwo Duden),
• Meyers Lexikonverlag (Wydawnictwo Leksykonów Meyers)
• B.I.-Taschenbuchverlag (Wydawnictwo Poradników B.I.).

Leksykon pierwotny

Zakupiony i kontynuowany przez Brockhausa leksykon podręczny autorów Renatus Gotthelf Löbel i Christian Wilhelm Franke:
Tytuł oryginału:
Conversations-Lexicon oder kurzgefaßtes Handwörterbuch für die in der gesellschaftlichen Unterhaltung aus den Wissenschaften und Künsten vorkommenden Gegenstände mit beständiger Rücksicht auf die Ereignisse der älteren und neueren Zeit.
Tomów sześć i dwa tomy uzupełniające różnych wydawnictw:

• Lipsk: F.A. Leupold 1796–1800
• Lipsk: J.C. Werther 1806
• a następnie już F.A. Brockhaus: Amsterdam 1810 i Lipsk 1811.

Program wydawniczy

• Der Taschen Brockhaus. Unsere Welt. około 10 000 definicji, 1999, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-0151-5
• Der Brockhaus in einem Band, 2000, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-1679-2
• Der Brockhaus in vier Bänden. Großdruck, 1995, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-2001-3
• Der Literatur Brockhaus in 8 Bänden, 1995, F.A. Brockhaus, ISBN 3-411-11800-8
• Der Brockhaus in fünfzehn Bänden, 1997, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-2801-4
• Jugend Brockhaus, Nachschlagewerk, 1996, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-2303-9
• Renate Seelig, Mein erster Brockhaus. Ein buntes Bilder-ABC, Książka dla dzieci, 1998, F.A. Brockhaus, ISBN 3-7653-1545-1
• Brockhaus. Enzyklopädie. 24 Bände. (20. Auflage) – Studienausgabe, broszura, 2001, ISBN 3-7653-2410-8
• Der Brockhaus in Text und Bild 2004, program komputerowy dla systemów operacyjnych Windows, MAC OS und Linux, ISBN 3-411-71928-1

Seria »Encyklopedie Brockhausa«

• Brockhaus. Die Enzyklopädie 24 tomów, 1996 – 1999, ISBN 3-7653-3100-7
• Brockhaus. Die Enzyklopädie. Uzupełnienia«:
  • tom 25.: Das Bildwörterbuch Deutsch-Englisch-Französisch, ISBN 3-7653-3125-2
  • tom 26.: Wörterbuch Deutsch-Englisch / Englisch-Deutsch, ISBN 3-7653-3126-0
  • tom 27.: Zitate und Redewendungen, ISBN 3-7653-3127-9
  • tomy 28 – 30: Deutsches Wörterbuch Słownik języka niemieckiego w trzech tomach.
    • tom 28.: A – GRUM ISBN 3-7653-3128-7
    • tom 29.: GRÜN – RICH ISBN 3-7653-3129-5
    • tom 30.: RICK – Z ISBN 3-7653-3130-9