Artakserkses III
Król Persji | |||
Okres | od 358 p.n.e. | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Artakserkses II | ||
Następca | Arses | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | Achemenidzi | ||
Data śmierci | 338 p.n.e. | ||
Ojciec | Artakserkses II | ||
Matka | Statejra III | ||
|
Artakserkses III Ochos[1] (staropers. 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂) (zm. 338 p.n.e.[1]) – król perski z dynastii Achemenidów, syn i następca Artakserksesa II oraz królowej Statejry[1]. Panował w latach 358-338 p.n.e., od 342 p.n.e. był także władcą Egiptu[1]. Na czas jego panowania przypada krótkotrwały renesans potęgi perskiego imperium.
Był najmłodszym z trojga synów Artakserksesa II i Statejry; jego starszymi braćmi byli Dariusz i Ariaspes[1]. Poza nimi Artakserkses miał rzekomo jeszcze ponad setkę synów z konkubin[1]. Dariusz został skazany przez ojca na śmierć, zaś Ariaspesa skłoniono do popełnienia samobójstwa[1].
Artakserkses III był bezwzględnym władcą i despotą, zyskując sobie opinię najbardziej krwiożerczego ze wszystkich achemenidzkich władców[2]. Po objęciu tronu zgładził krewnych zagrażających jego władzy[1]. Podporządkował sobie buntujących się satrapów z wyjątkiem satrapy Karii Mauzolosa[1]. Stłumił też bunty w Fenicji i na Cyprze[1]. Zawarł sojusz z królem Filipem II macedońskim, który był formą wywarcia presji na popierające buntowników Ateny. Układ ten wyznaczał strefy wpływów obu stronom: Persja miała panować w Azji Mniejszej, Macedonii zaś przypaść miała w udziale Grecja.
W 343 p.n.e. podjął udaną wyprawę celem odzyskania utraconego przez jego ojca Egiptu. Do kluczowego, zwycięskiego dla Artakserksesa starcia doszło pod Peluzjum[1]. Osiągnął cel za pomocą greckich najemników, którzy w tych czasach zaczęli odgrywać coraz większą rolę w perskim wojsku[1]. Satrapą Egiptu uczynił Ferendatesa[1]. Ochos własnoręcznie zabił świętego dla Egipcjan byka Apisa i nakazał czcić wprowadzonego przez siebie osła[1]. Zabito także świętego barana w Mendes[3]. Dla upamiętnienia podboju na niektórych bitych w jego państwie monetach przedstawiany był w egipskiej koronie[1].
Zginął otruty przez spiskowców, którym przewodził eunuch Bagoas[1]. Ocenia się, że choć Ochos był krwiożerczy, to był jednocześnie zdolny, a jego zabójca mordując go zniszczył imperium perskie[4]. Jego następcą został syn – Arses.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 895-898, ISBN 978-83-244-1042-2 .
- ↑ Olmstead A. T., Dzieje imperium perskiego, PIW, Warszawa 1974, s. 395.
- ↑ Olmstead A. T., Dzieje imperium perskiego, PIW, Warszawa 1974, s. 409.
- ↑ Olmstead A. T., Dzieje imperium perskiego, PIW, Warszawa 1974, s. 453.
Bibliografia
- Wolski J., Historia Powszechna. Starożytność, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1979
- Wolski J., Iran – siedziba imperiów w starożytności. I. Achemenidzi, Polska Akademia Nauk, Kraków 1986.
- BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, ISBN 978-83-244-1042-2 .
- A.T.A.T. Olmstead A.T.A.T., Dzieje imperium perskiego, Warszawa: PIW, 1974 .
- p
- d
- e
Królowie Medów | |
---|---|
Achemenidzi | |
Argeadzi | |
Seleukidzi | |
Arsakidzi |
|
Sasanidzi |
|
- p
- d
- e
- Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)
Okres |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Predynastyczny (przed ok. 3150) |
| ||||||||
Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) |
| ||||||||
Stare Państwo (ok. 2686–2181) |
| ||||||||
1. Przejściowy (ok. 2181–2133) |
|
Okres |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie Państwo (ok. 2133–1786) |
| ||||||||||
2. Przejściowy (ok. 1786–1567) |
|
Okres |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nowe Państwo (ok. 1567–1085) |
| ||||||
3. Przejściowy (1085–730) |
|
Okres |
| ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Epoka Późna (730–305) |
| ||||||||||||||||
Hellenistyczny (305–30) | |||||||||||||||||
Rzymski (od 30) |
- PWN: 3871384
- Britannica: biography/Artaxerxes-III
- SNL: Artaxerxes_3.
- Catalana: 0005447