Kartamo

Kartamo
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Asterales
Familia	Asteraceae
Leinua	Cynareae
Generoa	Carthamus
Espeziea	Carthamus tinctorius L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak	Carthami Flos (en) , safflower oil (en) eta safflower seed (en)

Kartamoa (Carthamus tinctorius) lore-elkartuen familiako urteko belar landarea da, 20–80 cm luzea, arrautza egiturako eta hortz zorrotzeko hosto luzaranak, eta lore horixkak dituena. Berez ekialdeko lurraldeetako landarea da, baina Europan eta Ameriketan ere lantzen da gaur egun. Hiru tintagai ateratzen dira haren loreetatik: bi, kolore horikoak eta erabilera handirik ez dutenak, eta bestea kolore gorrikoa, eta zetazko eta artilezko oihalak tindatzeko erabiltzen dena.

Erabilerak

Koloratzaileak

Tradizionalki, laborea koloregaien industrian (horia eta gorria) erabili izan zen, espezietan, batez ere anilina merkatzearen eta erabilgarritasunaren aurretik, eta sendagaietan. 1950. urteaz geroztik, landarea hazietatik landare-olioa ateratzeko lantzen da. Munduko karkamu olioaren ekoizpenik handiena duten herrialdeak Mexiko, India eta Ameriketako Estatu Batuak dira. Ondoren, Etiopia, Kazakhstan, Txina, Argentina eta Australia.

Olioak

Erabilera industriala

Kartamo olioa pinturak egiteko erabiltzen da linazi olioaren ordez, batez ere zuriarekin, linaziak duen tindagai horia ematen ez duelako.

Elikagai-erabilerak

Bi kartamo olio mota daude: gantz-azido monoasegabearen (azido oleikoa) eduki handia duena eta bestea gantz-azido poliasegabeen (azido linoleikoa) eduki handia duena..

Elikaduran ekilore olioaren antzekoa da. Sukaldeko olio gisa asko erabiltzen da, entsaladetan eta margarina ekoizteko. Nutrizio-osagarri gisa ere kontsumitzen da.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q156625
• Multimedia: Carthamus tinctorius / Q156625
• Espezieak: Carthamus tinctorius