Hoàng (họ)

Hoàng - Huỳnh
Họ Hoàng/Huỳnh bằng chữ Hán
Tiếng Việt
Chữ Quốc ngữHoàng - Huỳnh
Chữ Hán
Tiếng Trung
Chữ Hán
Trung Quốc đại lụcbính âmHuang - Wong - Vong - Bong - Ng - Uy - Wee - Oi - Oei - Ooi - Ong - Hwang - Ung
Phiên âm Hán ViệtHoàng
Tiếng Triều Tiên
Hangul
Romaja quốc ngữHwang
Bài viết này có chứa ký tự Trung Hoa. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì các chữ Trung Quốc.

Hoàng hay Huỳnh (chữ Hán: 黃) là một họ ở Việt Nam. Ngoài ra họ Hoàng có thể tìm thấy ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Triều Tiên. Họ Hoàng trong tiếng Trung có thể phiên âm Latinh thành Huang, Wong, Vong, Bong, Ng, Uy, Wee, Oi, Oei or Ooi, Ong, Hwang, hay Ung theo phương ngữ từng vùng. Họ Hoàng trong tiếng Triều Tiên được phiên âm thành Hwang.

Ở miền Trung (từ Huế và một phần nhỏ Quảng Trị trở vào) và miền Nam Việt Nam, do kỵ húy chúa Nguyễn Hoàng nên họ Hoàng được đọc chệch thành Huỳnh từ hàng trăm năm nay.[1] Nhiều người Hoa khi đăng ký hộ tịch, không dùng phiên âm Hán-Việt để ghi tên mình ra chữ Quốc ngữ, mà dùng phiên âm trực tiếp từ một phương ngôn tiếng Hoa nào đó. Vì thế, tại Việt Nam họ Hoàng còn có một biến thể khác là Vòng hoặc Voòng.

Họ Hoàng là họ phổ biến thứ 7 ở Trung Quốc. Tổng số người họ Hoàng ở Trung Quốc và Đài Loan ước tính 29 triệu người, ngoài ra còn có hơn hai triệu người Hoa kiều mang họ này. 4,3 triệu người Việt và 1 triệu người Triều Tiên có họ Hoàng. Điều tra dân số năm 2000 của Hàn Quốc cho thấy đây là họ của 644.294 người, xếp thứ 17.[2]

Lưu ý phân biệt họ Hoàng (黃) và họ Hoàng Phủ (皇甫), tránh nhầm lẫn là cùng một họ, do chữ Quốc ngữ chỉ biểu âm, không biểu rõ nghĩa như chữ Hánchữ Nôm.

Người Việt Nam nổi tiếng

Họ Hoàng

Thời phong kiến

Tổng đốc Hoàng Diệu
Nhà hoạt động cách mạng Hoàng Văn Thụ.

Chính trị và quân sự

Khoa học

  • Hoàng Xuân Hãn, giáo sư toán học, kỹ sư, nhà nghiên cứu ngôn ngữ và văn hóa giáo dục Việt Nam
  • Hoàng Thúc Trâm, nhà sử học, hiệu Hoa Bằng
  • Hoàng Thị Nga, nữ Tiến sĩ Vật lý đầu tiên người Việt Nam, hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Khoa học, Đại học Quốc gia Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
  • Hoàng Tụy, giáo sư toán học, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I, giải thưởng Constantin Caratheodory[5]
  • Hoàng Xuân Sính, giáo sư toán học, nhà giáo nhân dân
  • Hoàng Như Tiếp, kiến trúc sư, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I

Y tế

Giáo sư, bác sĩ Hoàng Tích Trý.
  • Hai anh em Hoàng Tích Trý, giáo sư, bác sĩ vi trùng học, cố Bộ trưởng Bộ Y tế, và Hoàng Tích Mịnh, bác sĩ, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I. Hoàng Thủy Nguyên, con trai Hoàng Tích Trý, cũng là bác sĩ, nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đợt II về khoa học Y Dược.
  • Hoàng Đình Cầu, giáo sư bác sĩ phẫu thuật Việt Nam

Văn học và ngôn ngữ học

Nghệ thuật

Thể thao

  • Hoàng Vĩnh Giang, nhà hoạt động thể thao, phó chủ tịch Ủy ban Olympic châu Á
  • Hoàng Xuân Vinh, vận động viên bắn súng
  • Hoàng Anh Tuấn, vận động viên cử tạ
  • Hoàng Thanh Trang, nữ đại kiện tướng cờ vua
  • Hoàng Thị Loan (cầu thủ bóng đá), nữ cầu thủ bóng đá

Tôn giáo

Kinh doanh

  • Hoàng Kiều, tức Kieu Hoang, tỷ phú Mỹ gốc Việt[6][7]
  • Hoàng Chúc, tức Chuc Hoang, doanh nhân Pháp gốc Việt
  • Hoàng Quốc Vượng, Chủ tịch hội đồng quản trị nguyên Tổng giám đốc tập đoàn Tập đoàn Dầu khí Việt Nam sắp nghỉ hưu vào ngày 1/1/2024 là một doanh nhân chính trị gia việt nam ...vv

Khác

Họ Huỳnh

Thời quân chủ

Chính trị và quân sự

Chí sĩ, nhà báo Huỳnh Thúc Kháng

Văn học và ngôn ngữ học

Nghệ thuật

Tôn giáo

Khác

Người Trung Quốc nổi tiếng

Người Triều Tiên nổi tiếng

Nhân vật khác

  • Hoàng Chi Phong, Joshua Wong, một trong những người đứng đầu cuộc biểu tình tại Hồng Kông 2014, còn được gọi là "Cách mạng dù"
  • Carol Huynh, vận động viên đấu vật đoạt huy chương vàng người Canada

Ghi chú

  1. ^ “Nghiên cứu chữ kỵ húy Việt Nam qua các triều đại - Ngô Đức Thọ Nhà xuất bản Văn Hóa 1997”.
  2. ^ Nguồn gốc họ Hoàng, Truy cập 2005-12-15.
  3. ^ “Hoàng Trình Thanh”.
  4. ^ “Đi tìm ông Tổ ngành Quân y Việt Nam”.
  5. ^ “http://www.isogop.org/caratheodory-prize”. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 5 tháng 4 năm 2016. Liên kết ngoài trong |title= (trợ giúp)
  6. ^ “http://vietnamnet.vn/vn/kinh-te/197687/ty-phu-viet-2-8-ty-do--lam-giau-tu-mau.html”. Liên kết ngoài trong |title= (trợ giúp)
  7. ^ “http://www.forbes.com/profile/kieu-hoang/”. Liên kết ngoài trong |title= (trợ giúp)

Liên kết ngoài

  • Origin and Development of the Huang Surname Clan
  • A personal site on the family name Wong Lưu trữ 2008-01-04 tại Wayback Machine (bằng tiếng Anh)
  • Danh sách Tiến sĩ khoa bảng phong kiến Việt Nam họ Hoàng/Huỳnh
  • Huang Family of Zhongshan Lưu trữ 2007-12-25 tại Wayback Machine (in Chinese)
  • Yin Yu Tang: A Chinese Home provides a detailed look at a Huang family residence built during the late Qing dynasty and occupied for over 200 years.
  • x
  • t
  • s
A
  • An
  • Âu
B
  • Bạch
  • Bành
  • Bùi
C
  • Ca
  • Cái
  • Cam
  • Cao
  • Chu/Châu
  • Chung
  • Chử
  • Chương
  • Công
  • Cung
D
  • Diệp
  • Doãn
  • Dương
Đ
  • Đàm
  • Đan
  • Đào
  • Đặng
  • Đầu
  • Đậu
  • Điền
  • Đinh
  • Đoàn
  • Đỗ
  • Đồng
  • Đổng
  • Đới/Đái
  • Đường
G
  • Giáp
  • Giả
  • Giản
  • Giang
H
  • Hạ
  • Hán
  • Hàn
  • Hàng
  • Hình
  • Hoa
  • Hoàng/Huỳnh
  • Hoàng Phủ
  • Hồ
  • Hồng
  • Hùng
  • Hứa
  • Hướng
  • Hữu
K
  • Kha
  • Khang
  • Khổng
  • Kiên
  • Kiều
  • Kim
  • Khuất
  • Khúc
  • Khương
L
  • La
  • Lạc
  • Lại
  • Lam
  • Lâm
  • Lều
  • Lộc
  • Lục
  • Luận
  • Lữ/Lã
  • Lương
  • Lường
  • Lưu
M
  • Ma
  • Mạc
  • Mai
  • Man
  • Mẫn
  • Mâu
N
Ô
  • Ông
P
  • Phạm
  • Phan
  • Phí
  • Phó
  • Phùng
  • Phương
Q
  • Quách
  • Quản
S
  • Sầm
  • Sơn
  • Sử
T
  • Tạ
  • Tăng
  • Thạch
  • Thái
  • Thẩm
  • Thang
  • Thân
  • Thi
  • Thiệu
  • Thiều
  • Tiết
  • Tiêu
  • Tôn
  • Tôn Nữ
  • Tôn Thất
  • Tống
  • Trang
  • Trà
  • Trần
  • Triệu
  • Trình
  • Trịnh
  • Trương
  • Từ
  • Tưởng
U
  • Ung
  • Uông
V
  • Văn
  • Viên
  • Vũ/Võ
  • Vương