Công dân toàn cầu

Công dân toàn cầu là những người sống và làm việc ở nhiều quốc gia khác nhau. Họ có thể có một hoặc nhiều quốc tịch. Hiện tượng xuất hiện khái niệm công dân toàn cầu đã làm thay đổi cơ bản mọi khái niệm và giá trị về biên giới, lãnh thổ, chính trị, văn hóa, quản lý nhà nước và cả ngành tư pháp quốc tế^{[cần dẫn nguồn]}.

Ở Việt Nam, khái niệm công dân toàn cầu (global citizen) đã xuất hiện trong đầu thiên niên kỷ thứ II sau công nguyên, nhưng vẫn chưa có một định nghĩa hoàn chỉnh và được chính thức công nhận^[1]. "Hộ chiếu xanh đi quanh thế giới" là cộng đồng công dân toàn cầu giúp đỡ giới trẻ Việt Nam trau dồi kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm để trở thành công dân toàn cầu.

Nguồn gốc hình thành

Công dân toàn cầu được sản sinh từ hoạt động của các công ty đa quốc gia, từ chính sách thu hút chất xám của chính phủ các nước và nhu cầu tồn tại, phát triển trong những môi trường thuận lợi hơn của con người. Quá trình toàn cầu hóa trong thế kỷ XXI đã làm phát sinh thế hệ công dân toàn cầu mới^{[cần dẫn nguồn]}.

Một số tổ chức giáo dục tiên tiến trên thế giới (chủ yếu ở bậc sau đại học) đã bắt đầu xây dựng chương trình/giáo trình giảng dạy chuẩn bị & rèn luyện phẩm chất cá nhân cho thế hệ công dân toàn cầu này, ví dụ chương trình Oxfam UK^[2].

Quá trình hình thành và bùng phát thế hệ công dân toàn cầu

Ban đầu là nhu cầu làm việc và quản lý của các công ty đa quốc gia. Những công ty này có chi nhánh, văn phòng đại diện, cơ sở sản xuất, thí nghiệm... rải khắp các châu lục. Từ đội ngũ quản lý này đã ấp ủ hình thành những công dân toàn cầu đầu tiên^{[cần dẫn nguồn]}.

Sau đó để tiếp tục cuộc chiến "tranh giành chất xám" khốc liệt trên thế giới, ngay từ Chiến tranh thế giới thứ hai, chính phủ của nhiều quốc gia như Đức, Mỹ đã có chiến dịch ưu đãi, mời gọi các nhà khoa học, danh nhân nổi tiếng đến sinh sống và làm việc tại đất nước mình^{[cần dẫn nguồn]}. Ngày nay, đã có nhiều quốc gia tạo điều kiện nhập quốc tịch dễ dàng cho các doanh nhân, nhà khoa học hay những người tốt nghiệp tiến sĩ của các trường đại học danh tiếng.

Kế đến, đó còn là những người có nhu cầu và điều kiện làm việc ở hai quốc gia khác nhau. Họ đi lại, sinh sống hoặc làm việc thường xuyên bên ngoài cương thổ quê hương mình.

Ảnh hưởng của các công dân toàn cầu

Nếu không xét tới mặt chính trị, các công dân toàn cầu có thể mang lại nhiều lợi ích cho xã hội nhờ lượng kiến thức và kinh nghiệm họ tích luỹ được khi sinh sống và làm việc tại nhiều quốc gia và nhiều nền văn hoá khác nhau^[3]. Ví dụ, một doanh nhân thường xuyên đến nhiều quốc gia khác nhau để làm việc thì co thể tận dụng những hiểu biết và kinh nghiệm của mình (có được khi làm việc tại nhiều quốc gia) về nguồn tài nguyên, nhân lực, sản phẩm, thị trường,... ở nhiều quốc gia khác nhau để nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình. Một ví dụ khác là một công dân toàn cầu có thể kết hợp các hiểu biết về nhiều nền văn hoá khác nhau để tạo nên các cầu nối giữa kiến thức, và nhờ đó tạo nên giá trị đóng góp cho xã hội.

Trên thế giới đã có một ngày kỷ niệm mang tên Ngày Công dân Toàn cầu (World Citizen Day) diễn ra vào ngày xuân phân hàng năm (rơi vào một trong số các ngày 19, 20, 21 tháng 3)^[4].

Những nghĩa khác của thuật ngữ "Công dân toàn cầu"

• Đây là tên một giải thưởng do United Nations Correspondents Association trao tặng (Citizen of the World).
• Được dùng bởi một số nhà hoạt động như tổ chức World Service Authority dùng khi ủng hộ cho một nhà nước của một siêu quốc gia duy nhất trên thế giới.
• Được dùng để ám chỉ một số người theo chủ nghĩa quốc tế, khẳng định sự hợp nhất của một Nhà nước tối cao trên toàn cầu.
• Oxfam UK Lưu trữ 2008-10-25 tại Wayback Machine có một chương trình giáo dục dành cho công dân toàn cầu.
• Tên một huy hiệu vinh danh do tổ chức Hội Hướng đạo Hoa Kỳ trao tặng (Citizenship in the World).

Chú thích

Liên kết ngoài

Tìm hiểu thêm về World citizen tại các dự án liên quan
	Từ điển từ Wiktionary
	Tập tin phương tiện từ Commons
	Tin tức từ Wikinews
	Danh ngôn từ Wikiquote
	Văn kiện từ Wikisource
	Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks
	Tài nguyên học tập từ Wikiversity

Việt nam

• “Công dân toàn cầu: Lý tưởng lớn của giáo dục hiện đại”. VietNamNet. Thứ năm, 15/11/2007, 07:00 GMT+7. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 28 tháng 11 năm 2008. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |ngày tháng= (trợ giúp)

Các nước khác

• “For the Love of the World”. Time (magazine). 13 tháng 6 năm 1949. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.
• “Thoughts & Afterthoughts”. Time (magazine). 9 tháng 10 năm 1950. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.
• Briggs, Caroline (ngày 23 tháng 7 năm 2005). “Sad farewell to 'world citizen'”. BBC News. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.

• Thompson, Allan (ngày 14 tháng 12 năm 2006). “A double standard for politicians' dual citizenship”. Toronto Star. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.

• Singh Jaiswal, Anjali (ngày 19 tháng 8 năm 2005). “Straight answers”. The Times of India. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.

• E. Dougherty, Jon (ngày 2 tháng 2 năm 1999). “Groups promote global governance”. WorldNetDaily. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2009. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.

• Kaye, Margaret (ngày 7 tháng 6 năm 1995). “People: Douglas Mattern: toward a world without borders”. Palo Alto Online. Truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2007.

• Bahá'u'lláh (1988). “Tablets of Bahá'u'lláh Revealed After the Kitáb-i-Aqdas”. US Bahá'í Publishing Trust. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2008.
• MộtwWebsite của Chương trình Công dân Toàn Cầu (World Citizen Program) Lưu trữ 2014-05-18 tại Wayback Machine
• Website của Primary School Global Citizenship Lưu trữ 2014-08-18 tại Wayback Machine
• Mục từ "Chủ nghĩa thế giới" (Cosmopolitanism) tại Từ điển Bách khoa Triết học Stanford
• Global Culture Lưu trữ 2008-12-21 tại Wayback Machine Luận án về ảnh hưởng của các Công dân Toàn cầu
• Living in the World Risk Society viết bởi Ulrich Beck tại Trường Kinh tế Luân Đôn Lưu trữ 2008-03-07 tại Wayback Machine
• Great Transition Initiative Paper Series Lưu trữ 2008-02-11 tại Wayback Machine Chính trị Quốc tế và Tổ chức Quốc tế, trang #3, và Dawn of the Cosmopolitan: The Hope of a Global Citizens Movement, trang #15, tìm hiểu về khả năng vươn lên của một đặc tính toàn cầu và những tổ chức liên quan đến đặc tính này.
• “World Citizens Foundation”.
• “World Government of World Citizens”.
• “Citizen of the World”.
• “Association of World Citizens”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 4 năm 2008.