Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu

Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu (Almanca: Brief einer Unbekannten), ilk kez 1922'de yayınlanan, Stefan Zweig tarafından yazılan uzun öykü. Mektup biçiminde yazılan eser, ünlü bir yazarın hatırlamadığı bir kadından aldığı mektuptan oluşuyor. Öyküde aşkın psikolojik çözümlemesini kadının iç dünyasından yola çıkarak yapan Zweig aynı zamanda, mutlak aşkı sorgulatıyor. Buradan yola çıkarak Ahmet Cemal eser için yazdığı Aşkın Psikolojisi başlıklı ön sözde okuyucuya "Böylesine, gerçek anlamda aşk denilebilir mi?" sorusunu yöneltiyor.^[1]

Konu

Öykü, roman yazarı R. olarak anılan yazarın tatilden döndükten sonra, aldığı imzasız mektubu okumasıyla başlıyor. Mektup yazarın hiç tanımadığı bir kadından gelmiştir ve "Sana, beni hiç tanımamış olan sana," diye başlar. Kadın küçükken Viyana'da yazarla aynı apartmanda yaşamış, daha sonra annesiyle birlikte Innsbruck'a taşındığı zaman bile bu adama karşı tutkusu hiç eksilmemiş ve 18 yaşına geldiği zaman tekrar Viyana'ya dönmüştür. Yazarla yeniden görüşmeye çalışan kadın üç gecelik beraberliğin ardından unutulmuş olarak hayatına devam eder. Yolları birkaç kez daha kesişse de bu kısa beraberliklerinde ona yıllardır aşık olduğu gerçeğini söylemez. Söylerse yazarın onu tamamen anlamayacağını ve hayatındaki basit kadınlardan farksız kalacağını düşünür. Aynı sebepten dolayı çocuğun varlığından da bahsetmez. Çocuğuyla birlikte zor günler geçirse de, sevdiği adamın gözünde ondan faydalanmak isteyen bir kadın olmak istemediği için, asla onunla iletişim kurmaz. Hayatını sağlamak için zengin erkeklerle çıkmaya başlasa da hiç biriyle evlenmez. Defalarca kendisini hatırlatmaya çalışsa da yazar onu tanımaz. İspanyol gribi yüzünden çocuğunu kaybettikten sonra kendisinin de öleceğini hissettiğini belirttiği mektubu yazıp gönderir. Eser yazarın kadını hatırlamaya gayret etmesi ve hatırladığı parçaları birleştirmeye çalışması ile son bulur.

Uyarlamalar

Film

Öykü 1948'de Max Ophüls yönetmeliğinde beyaz perdeye uyarlandı. Senaryosunu Howard Koch'un uyarladığı filmde Joan Fontaine, Louis Jourdan, Mady Mady Christians ve Marcel Journet'le gibi oyuncular rol aldı. Film 1992'de, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi tarafından "kültürel, tarihî ya da estetik açıdan önemli" olarak değerlendirildiği için Kongre Kütüphanesi'nde korunmak üzere seçildi.^[2]

2001 yılında, Fransız yönetmen Jacques Deray tarafından Lettre d'une isimli televizyon filmi çekildi.

2004'te yapılan Çince uyarlamayı Xu Jinglei, 2011 yılında yapılan versiyonu ise Moğol film yönetmeni Naranbaatar yönetmiştir.

Opera

1975 yılında, Antonio Spadavecchia tarafından tek kişilik opera şeklinde Письмо незнакомки (Bilinmeyen Bir Kadından Mektup) adıyla operaya uyarlanmış, Sovyetler Birliği'nde ve daha sonra Rusya'da Rusça olarak sahnelenmiştir.

Türkçe baskıları

• Stefan Şvayk (1934). Meçhul Bir Kadının Mektubu, Mezardan Çıkarılan Kadın. Çeviren: Nazım İçsel. İstanbul: Marifet Matbaası. 
• Stefan Zweig (2011). Satranç Ustası - Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Tahsin Yücel. İstanbul: Yordam Kitap. ISBN 9786055541835. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (Ağustos 2012). Brief einer Unbekannten [Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu]. Çeviren: Ahmet Cemal. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. ISBN 9786053606604. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2013). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu ve Üç Öykü Daha. Çeviren: Nevin Tali Ölçer. İstanbul: Sayfa 6. ISBN 9789751033253. 
• Stefan Zweig (2015). Meçhul Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Selçuk Ünlü. Konya: Palet Yayınları. ISBN 9786055262860. 
• Stefan Zweig (2016). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Burcu Uzunoğlu. Ankara: Panama Yayıncılık. ISBN 9786059371476. 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2017). Meçhul Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Elif Öztarhan Karadoğan. İstanbul: Alfa Yayınları. ISBN 9786051714493. 27 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (Mart 2017). Brief einer Unbekannten - 24 Stunden aus dem Leben einer Frau [Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu - Bir Kadının Hayatından 24 Saat]. Çeviren: Esen Tezel. İstanbul: Can Yayınları. ISBN 9789750734373. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (Mart 2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Veysel Lidar. İstanbul: İthaki Yayınları. ISBN 978-605-375-653-8. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Elif Yıldırım. İstanbul: Oda Yayınları. ISBN 9789753854436. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Mustafa Topal. İstanbul: Parodi Yayınları. ISBN 9786055034610. 4 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Ebru Akyürek. Ankara: Bilgi Yayınevi. ISBN 9789752207295. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: H. Merve Çakmak. Ankara: Ren Kitap. ISBN 9786052398418. 
• Stefan Zweig (2017). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu - Olağanüstü Bir Gece. Çeviren: Ahmet Arpad. İstanbul: Koridor Yayıncılık. ISBN 9786059702386. 
• Stefan Zweig (2018). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Gözde Döneli, Serdar Yüce. Eksik Parça Yayınları. ISBN 9786052162385. 
• Stefan Zweig (2018). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Uğur Gülseçgin. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayınları. ISBN 9786052022276. 1 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2018). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu. Çeviren: Merve Doğruer. İstanbul: Zeplin Kitap. ISBN 9786059691680. 
• Stefan Zweig (2018). Brief einer Unbekannten, Die Liebe der Erika Ewald, 24 Stunden aus dem Leben einer Frau, Die spät bezahlte Schuld [Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu ve Üç Öykü Daha]. Çeviren: Esen Tezel. İstanbul: Can Yayınları. ISBN 9789750737152. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2018. 
• Stefan Zweig (2020). Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Çeviren ve Önsöz: Kıvanç Koçak. İletişim Yayınları. ISBN 9789750528699

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Orijinal metin 25 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)