Azerbaycan Demokrat Partisi

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan’da 26 Ocak 1991’de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000’de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

ADP 26 Ocak 1991’de Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin Nahçıvan şehrinde kurulmuştur. 17 Ekim 1991’de Nahçıvan ÖC Bakanlar Kurulu tarafından, 14 mart 1993’te ise Azerbaycan Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı tarafından resmî olarak kayda alınmıştır. 25 Nisan 1992 tarihinde 1. Kongre düzenlenmiş ve partinin Bakü şehrine taşınması kararı alınmış, 28 Temmuz 1993 tarihinde 2. Kongre düzenlenmiş ve parti resmen Bakü'ye taşınmıştır.

1994’te partinin 1. Kurultayı gerçekleşmiş ve Serdar Celaloğlu genel başkan seçilmiştir. 1 Eylül 1995’te 1995 Azerbaycan genel seçimleri öncesi partinin resmî kaydı iptal edilmiştir. Bunun üzerine 10 Eylül 1995 tarihinde kayıt işlemleri için 2. Kurultay düzenlenmiş ve Serdar Celaloğlu yeniden genel başkan seçildi. Büyük uğraşlardan sonra 3 Şubat 2000’de parti yeniden kayda alındı.

Tarihçe

İlyas İsmailov dönemi (1996-1998)

Azerbaycan Demokrat Partisi eski Adliye Bakanı İlyas İsmailov’un partisi Adalet Partisi’yle 1996’da birleşmiştir.30 Mart 1996 tarihinde 3. (Olağanüstü) ve 4. (Birleşme) Kurultayı düzenlenmiş ve İlyas İsmailov ADP genel başkanı seçilmiştir.

ADP 1995 Azerbaycan genel seçimlerinde resmî kaydı olmadığı için milletvekili çıkaramadı. Buna rağmen 1998’de Azerbaycan Millî Meclisinin 1. dönem 5 YAP istifa ederek ve 2 bağımsız milletvekili ADP’ye üye oldu. 25 Mayıs 1998 tarihinde partinin 5. (Olağanüstü) Kurultayı düzenlenmiştir. Kurultayda İlyas İsmailov yeniden genel başkan seçildi. Parti Resul Guliyev’in partisinin ve taraftarlarının birleşme teklifini değerlendirdi. Birleştirici Kurultay kararı verildi.

Resul Guliyev dönemi (1998-2007)

1998’de ’in genel başkanı olduğu Demokratik Azerbaycan Partisi ADP’ye birleşti. Birleşme Kurultayında genel başkan Resul Guliyev seçildi.

29 Kasım 1998 tarihinde 6. Kurultay (Birleştirici) yetkili Kongre düzenlenmiştir. Eski Azerbaycan Millî Meclisi başkanı Resul Guliyev’in siyasi oluşumları ve genel başkanı olduğu Demokratik Azerbaycan Partisi ADP’ye birleşti. Resul Guliyev eş başkan seçildi. 3 Şubat 2000’de partinin resmen yeniden kayda alınmasıyla çok kısa bir sürelik ADP parlamento partisi ve Ana Muhalefet partisi oldu. 7 milletvekili ile 3 Şubat 2000- Kasım 2000 tarihleri arasında ADP parlamentoda aktif siyaset yürüttü.

2000 Azerbaycan parlamento seçimleri

2000’de ise Demokratik Yol Partisi ADP’ye birleşti. 2000 Azerbaycan parlamento seçimlerinde parti yönetiminin tavrını beğenmeyen eski AP’liler partiden istifa ederek Adalet Partisini yeniden kurdu.

2003 Cumhurbaşkanlığı seçimi

22 Haziran 2003 tarihinde 7. Kurultay yetkili Kongre düzenlenmiştir. Parti 2003 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde kararını açıkladı.Bizim Azerbaycan İttifakına katılan parti İsa Gamber’i destekledi.

Serdar Celaloğlu dönemi (2007-)

2007’de ADP genel başkan yardımcısı Serdar Celaloğlu’nun iktidarla dialoga hazır olduğunu söylemesi üzerine Resul Guliyev’i partiden ihraç etti. Resul Guliyev 14 Nisan 2007’de kurultay düzenledi. Kurultayda Açık Toplum Partisi kuruldu ve 1. dönem YAP, daha sonra ADP milletvekili olmuş Akif Şahbazov genel başkan seçildi.

Serdar Celaloğlu ise 27 Mayıs 2007 tarihinde 9. Kurultay düzenlendi ve genel başkan seçildi.

2013 Cumhurbaşkanlığı seçimi

2013 Azerbaycan cumhurbaşkanlığı seçiminde parti adayı Serdar Celaloğlu (Mammadov) 22.773 (%0,73) oy alarak 10. (Son) olan Serdar Celaloğlu uğradığı seçim hezimeti nedeniyle genel başkanlıkdan istifa etti. Lakin parti içinde istifası kabul edilmedi.

Günümüz

2014 tarihinde Azerbaycan Demokrat Partisi Vatandaş ve İnkişaf Partisi ile birleşme kararı aldı. Karşılıklı temaslar başlasa da birleşme gerçekleşmedi.^[1]

İdeoloji

Parti liberal demokrasi,millî, dini değerler, adetlerin korunması, hukuk ve vatandaş özgürlüğünü, aynı zamanda bağımsız devletçilik ideolojilerini savunuyor. Parti siyasi yelpazede sol konumundadır.

Yapılanma

Genel Başkanlar Genel Başkan Görev Başlangıcı Görev Bitişi 1 Serdar Celaloğlu 7-8 Mayıs 1994 30 Mart 1996 2 İlyas İsmailov 30 Mart 1996 25 Nisan 1998 Eş başkanlık oluşturuldu. 3 Resul Guliyev 2000 27 Mayıs 2007 (1) Serdar Celaloğlu 27 Mayıs 2007 Görevde

Eş Başkanlar # Adı Adı Görev Başlangıcı Görev Bitişi 1 İlyas İsmailov Resul Guliyev 25 Nisan 1998 2000

Genel Başkan Yardımcıları

Kurultaylar

Seçimler

Genel seçimler

Azerbaycan Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Meclis Sıra # % ± Y # ± 1995 MSK Kararı gereğince seçimlere katılamadı. 2000 Resul Guliyev İlyas İsmailov 31,587 %1,06 — — Kazanamadı — 2005 Resul Guliyev — — Kazanamadı — 2010 Serdar Celaloğlu 7,662 %0.32 — — Kazanamadı — 2015 2,746 %0,1 0,22 — Kazanamadı — 2020 — — Kazanamadı —

Nahçıvan Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Meclis Sıra # % ± Y # ± 1995 MSK Kararı gereğince seçimlere katılamadı. 2000 Resul Guliyev İlyas İsmailov — — Kazanamadı — 2005 Resul Guliyev — — Kazanamadı — 2010 Katılmadı. 2015 Serdar Celaloğlu — Kazanamadı — 2020 Katılmadı.

Notlar

Kaynakça

• ADP resmi sitesi: ADP Tarihi 17 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.