Arboretum

Arboretum ya da ağaç parkı,^[1] esasen ağaçlar ile ağaççık ve çalı gibi diğer odunsu bitkilerin yetiştirilmesine adanmış botanik bahçesidir. Böyle bahçeler bilimsel araştırma ve gözlemler için kullanılmakla birlikte, çeşitli canlı ağaç türlerinin derlemini (koleksiyonunu) barındıran birer müzedir.^[2] Bunun dışında, bir botanik bahçesinde bulunan ve ağaç, ağaççık ve çalıların dikimine ayrılmış olan bölüm de "arboretum" olarak anılabilir.^[3]

Pinetum ise iğne yapraklı ağaçların yetiştirilmesinde özelleşmiş arboretumdur.^[4]

Terim bilgisi

Arboretum teriminin kökeni, Latince'deki arboretum'dur. Bu sözcük, "ağaç" anlamına gelen arbor sözcüğü ile "belli bitkilerin yetiştirildiği alan" anlamındaki -etum son ekinin birleşmesinden oluşur.^[5]

Pinetum terimi de Latincedir ve "çam ağacı" anlamındaki pinus sözcüğü ile -etum son ekinin birleşmesinden oluşur.^[4]

Türkiye'de arboretum

Türkiye'de bulunan arboretumlar şunlardır:

Atatürk Arboretumu: Kurulumuna 1949'da başlanmış olan bir arboretumdur. Mülkiyet ve finans kaynağını T.C. Orman Genel Müdürlüğü'nün oluşturduğu bu arboretum bir danışma kurulunca işletilmektedir ve bu kuruldaki idari otorite yine T.C. Orman Genel Müdürlüğü, bilimsel otorite de İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'dir.^[2]
Karaca Arboretum: Hayrettin Karaca tarafından Yalova'da ve 13,5 hektarlık bir alan üzerine kurulmuş olan arboretumdur. Türkiye'nin ilk özel arboretumudur ve bugün için yaklaşık 7.000 farklı bitki türü, alt türü, varyetesi ve kültür formunu barındırır.^[6]

Kaynakça

^ Ağaç parkı^{[ölü/kırık bağlantı]}. Büyük Türkçe Sözlük. TDK.
^ ^a ^b Atatürk Arboretumu 5 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Orman Fakültesi (2010). İstanbul Üniversitesi.
^ Arboretum 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Türkçe Sözlük (2009). Dil Derneği.
^ ^a ^b Pinetum 21 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dictionary.com (2010).
^ Arboretum 15 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Dictionary.com (2010).
^ Karaca Arboretum 18 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. T.C. Yalova Valiliği (2006).