Şakayık

Paeonia rockii

Âlem:	Plantae
Şube:	Spermatophyta
Sınıf:	Magnoliopsida
Takım:	Saxifragales
Familya:	Paeoniaceae
Cins:	*Paeonia* L., Sp. Pl.: 530 (1753).

Türler

metne bakınız.

Vikitür'de Paeonia ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Şakayık, Paeoniaceae (Şakayıkgiller) familyasının tek cinsi Paeonia altında yer alan türlerin ortak adı. Bu bitkiler Asya, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika'ya özgüdürler.

Bakımı

Şakayık, oldukça dayanıklı bir bitkidir. Bitkinin toprağı nemli, humuslu ve iyi drenaj yapılmış olmalıdır. Dikimi esnasında torf ve gübre ile harmanlanmış toprak kullanılması durumunda, köklerinin güçlenmesi sağlanabilir. Üretiminde tohumla çoğaltma ve üretme kullanılsa da, aşılama yöntemi en sık kullanılan yöntemdir. Bunun nedeni ise, tohumun ekildikten iki yıl sonra ancak çimlenmesidir.

Bitki ekimin yapıldığı yıl genelde çiçek vermez. Bitki Nisan ve Haziran ayları arasında çiçek verir. Katmerli bir yapıda olan bitkinin çiçekleri bazen yarı katmerli de olabilmektedir. Tüm türlerinde koku bulunmaz. Çiğ olan bir gecenin ardından gelen aşırı sabah güneşi, tomurcuklara zarar verebilmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı, bitkinin binaların kuzey cephelerine dikilmesi önerilmez.

Bitki yerinin değiştirilmesinden pek hoşlanmaz. Özellikle büyüme döneminde bitkinin yeri ve toprağı değiştirilmemelidir. Dikim esnasında çok fazla dikilmesi önerilmez. Dikim yapıldıktan sonra bolca sulanması önemlidir. Kökleri oldukça fazla gelişebilen bitkinin yan yana ekimlerinde yaklaşık 90 cm. kadar mesafe bulunması gerekmektedir. Bunun yanı sıra bitkinin köklerinin sürekli olarak nemli ve serin kalması sağlanmalıdır. İlkbahar mevsiminde bitki gübrelenebilir. Kış mevsiminde donlardan korunması da gerekmektedir.^[1]

Resimler

A cultivated hybrid peony
A cultivar of Paeonia lactiflora
1800'lü yıllardan tek çiçekli bir şakayık çizimi
Paeonia ludlowii (syn. Paeonia lutea var. ludlowii
Paeonia officinalis 'Rubra Plena' double-flowered cultivar
Paeonia lactiflora cultivar

Türlerinden bazıları

Otsu türleri (yaklaşık 30 tür)

Paeonia turcica (Doğu Anadolu ve Akdeniz şakayığı)
Paeonia abchasica
Paeonia anomala
Paeonia bakeri
Paeonia broteri
Paeonia brownii (Brown şakayığı)
Paeonia californica (Kalifornia şakayığı)
Paeonia cambessedesii
Paeonia caucasica
Paeonia clusii
Paeonia coriacea
Paeonia daurica
Paeonia hengushia(Henguşya şakayığı)

Paeonia emodi
Paeonia hirsuta
Paeonia intermedia
Paeonia japonica (Japon şakayığı)
Paeonia kesrouanensis (Suriye şakayığı)
Paeonia lactiflora (Çin şakayığı)
Paeonia macrophylla
Paeonia mairei
Paeonia mascula (Balkan şakayığı)
Paeonia mlokosewitschii (Altın şakayığı)
Paeonia obovata

Adi şakayık (Paeonia officinalis)
Paeonia parnassica (Yunan şakayığı)
Paeonia peregrina
Paeonia rhodia
Paeonia sterniana
Paeonia steveniana
Paeonia tenuifolia
Paeonia tomentosa
Paeonia veitchii (Veitch şakayığı)
Paeonia wittmanniana

Odunsu türler (yaklaşık 10 tür)

Paeonia decomposita
Paeonia delavayi (Delavay ağaç şakayığı)
Paeonia jishanensis (Jishan şakayığı, sinonim: Paeonia spontanea)
Paeonia ludlowii (Ludlow ağaç şakayığı)
Paeonia ostii (Osti şakayığı)
Paeonia potaninii
Paeonia qiui (Qiu şakayığı)
Paeonia rockii (Rock şakayığı)
Paeonia suffruticosa (Suffruticosa şakayığı; hibrid kökenli olabilir)

Kaynaklar ve Dış bağlantılar

Genel

Germplasm Resources Information Network: Paeonia
Flora Europaea: Paeonia 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Peony species
Flora of China: Paeonia 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ornamental Plants from Russia: Paeonia 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Canadian Peony Society 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
UK Peony Society 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

U.S. Peony Society 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Carsten Burkhardt's Open Source Peony Project 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
German Peony Group 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
China Daily article on the 2003 national flower selection process 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
1911 edition of the Encyclopaedia Britannica
Rockii Tree Peony 2 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Paeonia mascula in the National Park of Alta Murgia, Apulia - Southern Italy 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.