Panevropski koridor 10

Koridor 10 je jedan od panevropskih saobraćajnih koridora. Ide od Austrije do Grčke, a prolazi većim delom kroz bivše jugoslovenske republike (Slovenija, Hrvatska, Srbija i Severna Makedonija), a dodat je nakon okončanja ratova na prostoru Jugoslavije, na konferenciji u Helsinkiju, 1997. godine.

Obuhvata kako železnički (dužine 2.528 km), tako i drumski koridor (2.300 km).

Trasa Koridora 10

Osim glavne trase Salzburg - Solun, postoje i 4 kraka. Glavna trasa na svom delu kroz bivšu SFRJ u potpunosti odgovara trasi nekadašnjeg, delimično realizovanog Auto-puta bratstvo i jedinstvo).

Glavna trasa: Salzburg (A) - Ljubljana (SLO) - Zagreb (HR) - Beograd (SRB) - Niš (SRB) - Skoplje (MK) - Veles (MK) - Solun (GR). /njegovu drumsku komponentu pokrivaju nacionalni (auto)putevi A10 (A) - A2 (SLO) - A3 (HR) - , i (SRB) - A1 (MK) - 1(GR)/

Krak A: Grac (A) - Maribor (SLO) - Zagreb (HR) /A9 (A) - A1 i 9 (SLO) - A2 (HR)/
Krak B: Budimpešta (H) - Novi Sad (SRB) - Beograd (SRB) /M5 (H) - A1 (SRB)/
Krak C: Niš (SRB) - Sofija (BG) - Dimitrovgrad (BG) - Istanbul (TR) - preko Koridora 4 /A4 (SRB) - 8 i A1 (BG) - O3 (TR)/
Krak D: Veles (MK) - Prilep (MK) - Bitolj (MK) - Florina (GR) - Igumenica (GR)

Drumski Koridor 10 kroz Srbiju

Kroz Srbiju Koridor 10 prolazi sledećom trasom, na kojoj njegov drumski aspekt pokrivaju sledeći magistralni putevi:

glavni pravac (A3-Batrovci-Beograd,A1-Beograd-Preševo): Batrovci, opština Šid (granica sa Hrvatskom) - Beograd - Tabanovce, opština Preševo (granica sa Severnom Makedonijom), a krakovi u Srbiji su:
Krak B (): Horgoš, Opština Kanjiža (granica sa Mađarskom) - Beograd i
Krak C (): Niš - Gradina, opština Dimitrovgrad (granica sa Bugarskom).

Trasom drumskog Koridora 10 u Srbiji, vode sledeći Evropski putevi:

- deonica Batrovci, opština Šid (granica sa Hrvatskom) - Beograd
- deonica Horgoš, Opština Kanjiža (granica sa Mađarskom) - Beograd - Tabanovce, opština Preševo (granica sa Severnom Makedonijom)
- deonica Niš - Gradina, opština Dimitrovgrad (granica sa Bugarskom)

Pokrivenost auto-putevima

U sadašnjosti (2019), drumski aspekt Koridora 10 kroz Srbiju, pokriven je auto-putem nasleđenim iz bivše SFRJ (Auto-put Bratstvo i jedinstvo), tj. u potpunosti od Batrovaca do Tabanovaca.Planira se i obilaznica oko Beograda: za sada je završen pun profil auto-puta na deonici Batajnica-Ostružnica,jedna kolovozna traka na deonici Ostružnica-Orlovača(Beograd)-tunel Straževica,a nedostaje na deonici tunel Straževica-Bubanj potok.

Na Kraku B kroz Srbiju, auto-put od Horgoša do Beograda je završen (vidi E75).
Na trasi Kraka C kroz Srbiju, izgrađene su deonice Niš- Prosek-Bancarevo, Crvena Reka - Staničenje, Pirot-Dimitrovgrad zapad i Dimitrovgrad istok - granični prelaz Gradina. Deonice Bancarevo - Crvena Reka (12km), Staničenje - Pirot (14km) i obilaznica oko Dimitrovgrada su otvorene za saobraćaj 9.11.2019. godine (vidi E80), čime je kompletna trasa od Niša do Dimitrovgrada pokrivena autoputem.

Preduzeće "Koridor 10" doo

Početkom 2009. godine, JP „Putevi Srbije“ je u cilju izgradnje auto-puta na preostalim delovima Koridora 10 kroz Srbiju, osnovalo posebno preduzeće - "Koridor 10" d.o.o. Док је 2011. године преименовано у "Koridori Srbije" d.o.o.

Ovo privredno društvo je osnovano sa ciljem upravljanja državnim putevima u izgradnji i to na određeno vreme - do završetka izgradnje i rekonstrukcije svih deonica putne infrastrukture na Koridoru 10 u Srbiji. U nadležnosti ovog preduzeća su 4 dela trase koridora 10 kroz Srbiju:

Sektor „Beograd“ (Koridor 10 ) - Obilaznica oko Beograda, - ukupna dužina 47,4km, od čega je na 16,8km već izgrađeno pola profila auto-puta
Sektor „Jug“ (Koridor 10 - Grabovnica – Levosoje, Opština Bujanovac - dužina 76,3km
Sektor „Sever“ (Krak B ) - Horgoš, Opština Kanjiža – Novi Sad - tačna dužina 107,7 km, već izgrađeno pola profila auto-puta
Sektor „Istok“ (Krak C ) - Niš (Prosek, GO Niška Banja) - Gradina, Opština Dimitrovgrad (granica sa Bugarskom) - dužina 83,3km

Prilikom rada na koridoru 10 otkriveno je 30 arheoloških lokacija na istočnom kraku u Srbiji, od Proseka kod Sićeva do granice sa Bugarskom.^[1] Među arheološkim nalazima su i ostaci crkve stare 17 vekova kod Bele Palanke, selo Špaj^[2] koje može uticati na izmeštanje trase koridora u tom delu.^[3]

Železnički Koridor 10 kroz Srbiju

Železnički Koridor 10 u Srbiji u celosti je pokriven prugama. Osnovna trasa je:

Београд центар – Stara Pazova – Šid (državna granica sa Hrvatskom)
Београд центар – Mladenovac – Velika Plana – Niš
Rakovica – Jajinci – Mala Krsna – Velika Plana
Niš – Preševo (državna granica sa Severnom Makedonijom).

Dodatni kraci su:

Xb Subotica (državna granica sa Mađarskom) – Novi Sad – Stara Pazova
Xc Niš – Dimitrovgrad (državna granica sa Bugarskom).

Dvokolosečna pruga postoji na deonicama Šid (državna granica sa Hrvatskom) – Stara Pazova – Београд центар – Resnik, Velika Plana – Stalać i Đunis – Niš.

Vidi još

Reference

^ Arheološko blago na istočnom kraku Koridora 10 („Večernje novosti“, 22. septembar 2013)
^ Bazilika stara 17 vekova na sred trase koridora 10 („Blic“, 3. oktobar 2013)
^ Predloženo izmeštanje trase Koridora 10 zbog otkrivene crkve („Večernje novosti“, 5. oktobar 2013)

Spoljašnje veze

Mapa Koridora 10 na sajtu Ekonomske komisije Ujedinjenih nacija za Evropu
Koridor 10 doo Архивирано на сајту Wayback Machine (20. септембар 2020) - Sajt preduzeća Koridor 10 doo, gde se mogu videti trenutni radovi na izgradnji Koridora 10
Sutra dan za istoriju: Posle 49 godina završen Panevropski koridor kroz Srbiju (B92, 17. maj 2019)