Ich klage an

Ich klage an
Režija	Wolfgang Liebeneiner
Producent	Heinrich Jonen
Scenario	Eberhard Frowein Harald Bratt Hermann Schwenninger
Uloge	Paul Hartmann Heidemarie Hatheyer Mathias Wieman Margarete Haagen Charlotte Thiele Christian Kayßler
Muzika	Norbert Schultze
Fotografija	Friedl Behn-Grund Franz von Klepacki
Montaža	Walter von Bonhorst
Datum(i) premijere	21. 8. 1941 (1941-08-21)
Trajanje	120 min.
Zemlja	Njemačka
Jezik	njemački

Ich klage an (sh. Optužujem) je njemački crno-bijeli film snimljen 1941. godine u režiji Wolfganga Leibeneinera, poznat kao jedno od prvih ostvarenja koje je za temu imala eutanaziju, ali, i zbog okolnosti i svrhe u kojoj je snimljen, jedno od najzloglasnijih ostvarenja kinematografije Trećeg rajha.

Protagonist, čiji lik tumači Paul Hartmann, je ljekar čija lijepa mlada i supruga (koju tumači Heidemarie Hatheyer) oboli od multiple skleroze, i koju, zato što više ne može trpiti njene patnje, muž otruje. Radnja prikazuje kako mu zbog toga sude za ubistvo, odnosno kako pred porotom nastoji opravdati svoj čin.

Ich klage an je nastao pod paskom Goebbelsovog Ministarstva propagande kao dio kampanje kojom se nastojala popularizirati Akcija T4, odnosno program prisilne eutanazije fizički i mentalno hendikepiranih osoba u Trećem rajhu. Prije premijere su iz filma, kako bi se unaprijed ublažile kritike iz redova Katoličke crkve, čiji su se predstavnici javno protivili programu (i koji je nakon toga morao biti nastavljen u tajnosti), izbačene određene scene koje su se smatrale previše "sirovima" i sugestivnima. Film je, prema navodima njemačkih sigurnosnih službi, imao različit prijem među njemačkom publikom - otvoreno su ga osuđivali svećenici, dok je bio hvaljen među njemačkim ljekarima.

Savezničke vlasti nakon drugog svjetskog rata su ga zabranile. Među suvremenim kritičarima uživa reputaciju kao jedan od umjetnički, odnosno tehnički kvalitetnijih filmova iz doba Trećeg rajha, a što se često pripisuje time da je nacionalsocijalistička ideologija u njemu predstavljena implicitno, odnosno kroz intimnu dramu jednog čovjeka. S druge strane, upravo se zbog te implicitnosti Ich klage an smatra jednim od najopasnijih, odnosno kao film koji je mnoge tadašnje gledatelje relativno lako "zaveo" da prihvate "normalnost" ne samo eutanazije, nego i Holokausta i Konačnog rješenja.

Literatura

Christian Kuchler: Bischöflicher Protest gegen nationalsozialistische „Euthanasie“-Propaganda im Kino: „Ich klage an“. In: Historisches Jahrbuch der Görresgesellschaft. Nr. 126, 2006, ISSN 0018-2621, S. 269–294.
Karl Heinz Roth: „Ich klage an“ – Aus der Entstehungsgeschichte eines Propaganda-Films. In: Götz Aly (Hrsg.): Aktion T4. 1939–1945. Die „Euthanasie“-Zentrale in der Tiergartenstrasse 4 (= Stätten der Geschichte Berlins 26). 2. erweiterte Auflage. Hentrich, Berlin 1989, ISBN 3-926175-66-4, S. 93–116.