Zygmunt Żyłka

Zygmunt Tomasz Żyłka

Zygmunt Żyłka (2023)
Data i miejsce urodzenia	28 września 1941 Bażanówka
Zawód, zajęcie	lekarz, samorządowiec
Alma Mater	Warszawska Akademia Medyczna
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Zygmunt Tomasz Żyłka (ur. 28 września 1941 w Bażanówce) – polski lekarz, specjalista chirurg, działacz opozycji solidarnościowej, późniejszy samorządowiec, radny Rady Miasta Sanoka i Rady Powiatu Sanockiego.

Życiorys

Urodził się i wychował w wielodzietnej rodzinie o tradycjach patriotycznych, aktywnie uczestniczącej w antyhitlerowskim ruchu oporu, w domu Stanisława (zm. 1999, instruktor budowlany) i Marii z domu Kędzior. Jego rodzina doświadczała częstych szykan ze strony SB, z powodu braci matki, Stanisława i Zygmunta, będących żołnierzami II Korpusu, którzy pozostali na uchodźstwie w Kanadzie oraz Jana (ps. „Rola”) będącego działaczem podziemia antyhitlerowskiego i delegatem Rządu Londyńskiego na powiat sanocki^[1][2]. W 1959 ukończył Liceum Ogólnokształcące Męskie w Sanoku (obecnie Szkoła Podstawowa nr 8 im. Królowej Zofii w Sanoku), gdzie w jednej klasie uczył się m.in. z Edwardem Drozdem, Wojciechem Rybickim oraz Januarym Komańskim. Absolwent Warszawskiej Akademii Medycznej (1965). Od 1966 r. pracował w sanockim szpitalu.

Po wprowadzeniu stanu wojennego przedostał się na teren zakładu ZPG „Stomil” Sanok, gdzie wszedł w skład komitetu strajkowego i aktywnie uczestniczył w strajku okupacyjnym. 15 grudnia 1981 aresztowany na wniosek Wydziału Śledczego KWMO w Krośnie w związku z tym, że był aktywnym działaczem MKK NSZZ Solidarność i przewodniczącym Klubu Inteligencji Katolickiej. Internowany w Uhercach Mineralnych w okresie od 15 grudnia 1981 do 26 stycznia 1982. Spośród 72 internowanych z dawnego województwa krośnieńskiego był jedynym lekarzem specjalistą^[3][4][5]. W późniejszym czasie rozpracowywany z powodu podejrzeń „o wrogą działalność w środowiskach”^[6]. Aktywnie współpracował z innymi działaczami opozycji, rozprowadzając bezpłatne leki otrzymane z darów, głównie amerykańskich, mimo obowiązującego wówczas embarga.

Po upadku komunizmu był członkiem naczelnej rady lekarskiej I kadencji^[7]. W 1993 roku kandydował do sejmu w okręgu nr 22 Krosno z listy komitetu KKW „Ojczyzna”, uzyskując z ostatniego miejsca na liście drugi najlepszy wynik, tuż po Stanisławie Zającu, który startował z pierwszego miejsca. Mimo że komitet osiągnął drugi wynik w okręgu, nie zdobył mandatu, ponieważ jako komitet koalicyjny nie przekroczył 8% progu wyborczego na poziomie krajowym^[8]. W wyborach samorządowych 1994 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Sanoka startując z listy Podkarpackie Forum Prawicy Koalicja Dla Sanoka^[9]. W wyborach samorządowych 1998 uzyskał mandat radnego I Rady Powiatu Sanockiego startując z list AWS. Mandat radnego powiatu uzyskał jeszcze w wyborach w 2002 (Sanok – Rodzina – Sprawiedliwość) i w 2006 (Stowarzyszenie „Wiara – Tradycja – Rozwój”)^[10].

Żonaty z Marią Koncewicz-Żyłka (lekarz specjalista pediatra, była radna miasta Sanoka), z którą ma trzech synów: Tomasza (inżynier rolnictwa), Bogumiła (lekarz specjalista chirurg) oraz Michała (brytyjski adwokat ds. międzynarodowych). Jego wuj Zygmunt Kędzior ps. „Kabel” dowodził w Bażanówce lokalną placówką AK. Innym z jego dalszych krewnych był również pułkownik Zygmunt Żyłka-Żebracki ps. "Żeliwa". Był przyjacielem i osobistym lekarzem represjonowanego księdza Adama Sudoła – wieloletniego proboszcza w Sanoku^[11] oraz bliskim znajomym senatora Stanisława Zająca, który zginał w katastrofie smoleńskiej.

Wyróżnienia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2024)^[12],
• Krzyż Wolności i Solidarności (2023)^[3][13],
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2018)^[14],
• Tytuł Honorowego „Wiarusa” Podkarpackiego Wojska (2009) – za kreowanie pozytywnego obrazu wojska oraz życzliwe wspieranie spraw związanych z obronnością województwa podkarpackiego,
• Laureat plebiscytu pacjentów na najlepszego lekarza specjalisty z Podkarpacia „Eskulap 2001” organizowanego przez Gazetę Codzienną Nowiny^[15].

Przypisy

Bibliografia

• Sanocka "Solidarność" lat 80-tych. Fakty i dokumenty. Zeszyt nr 6. Oberc Władysława (red.); Oberc Franciszek (red.). Sanok: Fundacja Archiwum Ziemi Sanockiej, 2005, s. 32,46, seria: Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej. ISSN 1731-870X. (pol.).
• BogdanB. Adamski BogdanB., Z dziejów Solidarności podkarpackiej: 1980-1990, Krosno: Zarząd Regionu Podkarpacie NSZZ "Solidarność", 1992, s. 61, ISBN 978-83-900903-0-6, ISBN 83-900903-0-9 [dostęp 2024-04-20]  (pol.).
• JolantaJ. Ziobro JolantaJ., Po drugiej stronie ulicy [pdf], „Tygodnik Sanocki”, 50 (736), Sanocka Biblioteka Cyfrowa, 16 grudnia 2005, s. 1,6, ISSN 1232-6534 [dostęp 2024-04-20]  (pol.).
• Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. Zygmunt Tomasz Żyłka. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).