Złota Muszla
![]() Irańczyk Bahman Ghobadi ze Złotą Muszlą za film Półksiężyc (2006) | |
Nagroda za | najlepszy film w konkursie głównym |
---|---|
Przyznający | |
Państwo |
|
Lokalizacja | |
Pierwsze rozdanie | 1957 |
Strona internetowa |
Złota Muszla (hiszp. Concha de Oro; bask. Urrezko Maskorra) – główna nagroda przyznawana przez jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w San Sebastián dla najlepszego filmu w konkursie głównym.
Nazwa nagrody funkcjonuje od 1957. W latach 1953–1954 nosiła przejściowo miano Wielkiej Nagrody (hiszp. Gran Premio), a w latach 1955–1956 Srebrnej Muszli.
Statystyki
Najwięcej filmów wyróżnionych Złotą Muszlą pochodziło z Hiszpanii (15) oraz ze Stanów Zjednoczonych (13). Na przestrzeni lat nagrodzono siedem filmów wyreżyserowanych przez kobiety – wyróżnione reżyserki to Diane Kurys, Yeşim Ustaoğlu, Mariana Rondón, Déa Kulumbegaszwili, Alina Grigore, Laura Mora Ortega i Jaione Camborda.
Jak dotychczas pięciu reżyserów uhonorowano Złotą Muszlą dwukrotnie. Do elitarnego grona podwójnych zwycięzców należą:
- Amerykanin Francis Ford Coppola – nagrody za filmy Deszczowi ludzie (1969) i Rumble Fish (1984)
- Hiszpan Manuel Gutiérrez Aragón – za filmy Demony w ogrodzie (1982) i Połowa nieba (1986)
- Hiszpan Imanol Uribe – za filmy Policzone dni (1994) i Bwana (1996)
- Meksykanin Arturo Ripstein – za filmy Początek i koniec (1993) i Zguba mężczyzn (2000)
- Irańczyk Bahman Ghobadi – za filmy Gdyby żółwie mogły latać (2004) i Półksiężyc (2006)
- Hiszpan Isaki Lacuesta – za filmy Podwójne ślady (2011) i Między morzem a oceanem (2018).
Polscy twórcy filmowi trzykrotnie zdobywali w San Sebastián Złotą Muszlę. Byli to: Tadeusz Chmielewski za film Ewa chce spać (1958), Andrzej Wajda za Dyrygenta (1980) i Radosław Piwowarski za Yesterday (1985).
Zestawienie państw, których filmy zdobywały Złotą Muszlę, analogiczną Wielką Nagrodę (Gran Premio, 1953–1954) lub Srebrną Muszlę (1955–1956), przedstawia się następująco (stan na luty 2024):
Państwo | Złota Muszla |
---|---|
![]() | 15 |
![]() | 13 |
![]() | 7 |
![]() | 6 |
![]() | 4 |
![]() | 3 |
![]() | 3 |
![]() | 3 |
![]() | 2 |
![]() | 2 |
![]() | 2 |
![]() | 2 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
![]() | 1 |
Laureaci Złotej Muszli
Następujące filmy zdobyły główną nagrodę w konkursie głównym festiwalu[1]:
Rok | Film | Reżyseria | Kraj pochodzenia |
---|---|---|---|
1953 | Wojna boża (La guerra de Dios) | Rafael Gil | ![]() |
1954 | Przeklęta góra (Sierra maldita) | Antonio del Amo | ![]() |
1955 | Dni miłości (Giorni d'amore) | Giuseppe De Santis | ![]() |
1956 | Czerwony sygnał (Il ferroviere) | Pietro Germi | ![]() |
1957 | Babcia Sabella (La nonna Sabella) | Dino Risi | ![]() |
1958 | Ewa chce spać | Tadeusz Chmielewski | ![]() |
1959 | Historia zakonnicy (The Nun's Story) | Fred Zinnemann | ![]() |
1960 | Romeo, Julia i ciemność (Romeo, Julie a tma) | Jiří Weiss | ![]() |
1961 | Dwa oblicza zemsty (One-Eyed Jacks) | Marlon Brando | ![]() |
1962 | Wyspa Artura (L’isola di Arturo) | Damiano Damiani | ![]() |
1963 | Człowiek mafii (Mafioso) | Alberto Lattuada | ![]() |
1964 | Ameryka, Ameryka (America, America) | Elia Kazan | ![]() |
1965 | Złota reneta (Zlatá reneta) | Otakar Vávra | ![]() |
Miraż (Mirage) | Edward Dmytryk | ![]() | |
1966 | Byłam tutaj szczęśliwa (I Was Happy Here) | Desmond Davis | ![]() |
1967 | Dwoje na drodze (Two for the Road) | Stanley Donen | ![]() |
1968 | Kres długiego dnia (The Long Day’s Dying) | Peter Collinson | ![]() |
1969 | Deszczowi ludzie (The Rain People) | Francis Ford Coppola | ![]() |
1970 | Śmiertelne lato (Ondata di calore) | Nelo Risi | ![]() |
1971 | Kolano Klary (Le genou de Claire) | Éric Rohmer | ![]() |
1972 | Kryształowy dom (The Glass House) | Tom Gries | ![]() |
1973 | Duch roju (El espíritu de la colmena) | Víctor Erice | ![]() |
1974 | Badlands | Terrence Malick | ![]() |
1975 | Kłusownicy (Furtivos) | José Luis Borau | ![]() |
1976 | Tabor wędruje do nieba (Табор уходит в небо / Tabor uchodit w niebo) | Emil Loteanu | ![]() |
1977 | Niedokończony utwór na pianolę (Неоконченная пьеса для механического пианино / Nieokonczennaja pjesa dlia miechaniczeskogo pianino) | Nikita Michałkow | ![]() |
1978 | Alambrista! | Robert M. Young | ![]() |
1979 | Jesienny maraton (Осенний марафон / Ossienij marafon) | Gieorgij Danelija | ![]() |
1980 | Dyrygent | Andrzej Wajda | ![]() |
1981 | Historia zwykłego szaleństwa (Storie di ordinaria follia) | Marco Ferreri | ![]() |
1982 | Demony w ogrodzie (Demonios en el jardín) | Manuel Gutiérrez Aragón | ![]() |
1983 | Od pierwszego wejrzenia (Coup de foudre) | Diane Kurys | ![]() |
1984 | Rumble Fish | Francis Ford Coppola | ![]() |
1985 | Yesterday | Radosław Piwowarski | ![]() |
1986 | Połowa nieba (La mitad del cielo) | Manuel Gutiérrez Aragón | ![]() |
1987 | Wesele w Galilei (عرس الجليل / Urs al-jalil) | Michel Khleifi | ![]() |
1988 | Na czarnym wzgórzu (On the Black Hill) | Andrew Grieve | ![]() |
1989 | Homer i Eddie (Homer and Eddie) | Andriej Konczałowski | ![]() |
Tajemny naród (La nación clandestina) | Jorge Sanjinés | ![]() | |
1990 | Listy od Alou (Las cartas de Alou) | Montxo Armendáriz(inne języki) | ![]() |
1991 | Skrzydła motyla (Alas de mariposa) | Juanma Bajo Ulloa | ![]() |
1992 | Własny kawałek świata (Un lugar en el mundo) | Adolfo Aristarain | ![]() |
1993 | Początek i koniec (Principio y fin) | Arturo Ripstein | ![]() |
Sara | Dariush Mehrjui | ![]() | |
1994 | Policzone dni (Días contados) | Imanol Uribe | ![]() |
1995 | Muzeum Margaret (Margaret's Museum) | Mort Ransen | ![]() |
1996 | Bwana | Imanol Uribe | ![]() |
Trojan Eddie | Gillies Mackinnon | ![]() | |
1997 | Francuska ruletka (Rien ne va plus) | Claude Chabrol | ![]() |
1998 | Wiatrem przeminęło z... (El viento se llevó lo que) | Alejandro Agresti | ![]() |
1999 | Co to za życie? (C'est quoi la vie?) | François Dupeyron | ![]() |
2000 | Zguba mężczyzn (La perdición de los hombres) | Arturo Ripstein | ![]() |
2001 | Taksówka dla trzech (Taxi para tres) | Orlando Lübbert | ![]() |
2002 | Poniedziałki w słońcu (Los lunes al sol) | Fernando León de Aranoa | ![]() |
2003 | Strach przed strzelaniem (Schussangst) | Dito Cincadze | ![]() |
2004 | Gdyby żółwie mogły latać (کیسەڵەکانیش دەفڕن / Lakposhtha parvaz mikonand) | Bahman Ghobadi | ![]() |
2005 | Szczęście (Štěstí) | Bohdan Sláma | ![]() |
2006 | Półksiężyc (Niwemang) | Bahman Ghobadi | ![]() |
Mój syn i ja (Mon fils à moi) | Martial Fougeron | ![]() | |
2007 | Tysiąc lat żarliwych modlitw (A Thousand Years of Good Prayers) | Wayne Wang | ![]() |
2008 | Puszka Pandory (Pandora'nın Kutusu) | Yeşim Ustaoğlu | ![]() |
2009 | Miasto życia i śmierci (南京! 南京! / Nanjing! Nanjing!) | Lu Chuan | ![]() |
2010 | Chuligani (Neds) | Peter Mullan | ![]() |
2011 | Podwójne ślady (Los pasos dobles) | Isaki Lacuesta | ![]() |
2012 | U niej w domu (Dans la maison) | François Ozon | ![]() |
2013 | Zła fryzura (Pelo malo) | Mariana Rondón | ![]() |
2014 | Magical Girl | Carlos Vermut | ![]() |
2015 | Wróble (Þrestir) | Rúnar Rúnarsson | ![]() |
2016 | Pani Bovary to nie ja (我不是潘金莲 / Wo bu shi Pan Jin Lian) | Feng Xiaogang | ![]() |
2017 | Disaster Artist (The Disaster Artist) | James Franco | ![]() |
2018 | Między morzem a oceanem (Entre dos aguas) | Isaki Lacuesta | ![]() |
2019 | Pacificado | Paxton Winters | ![]() |
2020 | Początek (დასაწყისი / Dasackisi) | Déa Kulumbegaszwili | ![]() |
2021 | Błękitny księżyc (Crai nou) | Alina Grigore | ![]() |
2022 | Królowie świata (Los reyes del mundo) | Laura Mora Ortega | ![]() |
2023 | Róg (O corno) | Jaione Camborda | ![]() |
*Pierwsza wygrana dla danej kinematografii.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ San Sebastian International Film Festival: Archives. San Sebastian Film Festival. [dostęp 2018-03-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Festiwalu w San Sebastián
- p
- d
- e
1953–1970 |
|
---|---|
1971–1990 |
|
1991–2010 |
|
2011–2029 |
|
- PWN: 4001755