Wat

Ten artykuł dotyczy jednostki mocy. Zobacz też: inne znaczenia słowa „wat”.
wat [W]
Układ

SI

Wymiar

[ k g ⋅ m 2 s 3 ] {\displaystyle \left[\mathrm {\frac {kg\cdot m^{2}}{s^{3}}} \right]}

Jednostka

mocy, strumienia energii

Typowe symbole wielkości

P , {\displaystyle P,} Φ t h , {\displaystyle \Phi _{th},}

w jednostkach SI

1 W = 1 k g ⋅ m 2 1 s 3 {\displaystyle \mathrm {1\,W={\frac {1\,kg\cdot m^{2}}{1\,s^{3}}}} }

w jednostkach CGS

1 W = 10 7 e r g s {\displaystyle \mathrm {1\,W=10^{7}\,{\frac {erg}{s}}} }

Źródło nazwy

James Watt

Wat (W) – jednostka mocy i strumienia energii w układzie SI (jednostka pochodna układu SI)[1]. Nazwa wat pochodzi od nazwiska brytyjskiego inżyniera i wynalazcy Jamesa Watta[2].

Definicja

1 wat (1 W) to moc, przy której praca wykonana w ciągu jednej sekundy (1 s) jest równa jednemu dżulowi (1 J)[1][3]:

1 W = 1 J 1 s = 1 k g ⋅ m 2 1 s 3 {\displaystyle \mathrm {1\,W={\frac {1\,J}{1\,s}}={\frac {1\,kg\cdot m^{2}}{1\,s^{3}}}} }

Wielokrotności i podwielokrotności

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki oznacza się przedrostkami SI (wyróżniono najczęściej używane)[4]:

Wielokrotności   Podwielokrotności
mnożnik nazwa symbol mnożnik nazwa symbol
100 wat W
101 dekawat daW 10−1 decywat dW
102 hektowat hW 10−2 centywat cW
103 kilowat kW 10−3 miliwat mW
106 megawat MW 10−6 mikrowat µW
109 gigawat GW 10−9 nanowat nW
1012 terawat TW 10−12 pikowat pW
1015 petawat PW 10−15 femtowat fW
1018 eksawat EW 10−18 atowat aW
1021 zettawat ZW 10−21 zeptowat zW
1024 jottawat YW 10−24 joktowat yW

Kilowat

Po wprowadzeniu układu SI kilowat zastąpił konia mechanicznego (KM), lecz nadal często moc silników spalinowych i elektrycznych podawana jest w obydwu jednostkach:

1 KM = 0,73549875 kW,
1 kW = 1,35962162 KM.

W energetyce

W energetyce stosowane są oznaczenia odróżniające moc cieplną od mocy elektrycznej[5]:

  • MWt – megawat mocy cieplnej,
  • MWe – megawat mocy elektrycznej.

Przypisy

  1. ↑ a b Załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2020 r. poz. 1024).
  2. ↑ wat, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-15] .
  3. ↑ Podstawy Elektrotechniki. W: Praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr inż. Bolesława Konarskiego: Poradnik inżyniera elektryka. Wyd. II. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1968, s. 232.
  4. ↑ Załącznik nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2020 r. poz. 1024)..
  5. ↑ JoannaJ. Wilczyńska JoannaJ., Nominalna moc cieplna w przepisach o ochronie środowiska [online], Eko-Akademia, 23 maja 2010 [dostęp 2023-12-28]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
jednostki podstawowe
jednostki pochodne
z osobnymi nazwami
przedrostki (prefiksy)

Kontrola autorytatywna (jednostka mocy):
  • BNCF: 38851
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/watt-unit-of-measurement
  • БРЭ: 1902380
  • SNL: watt
  • Catalana: 0151337
  • DSDE: watt