Wacław Cegiełka

Wacław Cegiełka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 września 1887
Grabów nad Prosną

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1966
Leszno

Burmistrz Ostrowa Wielkopolskiego
Okres

od 1930
do 1939

Poprzednik

Józef Jondro (pełniący obowiązki jako zastępca burmistrza)

Następca

Walter Hirsch

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons

Wacław Cegiełka (ur. 11 września 1887 w Grabowie[1], pow. Kępno, zm. 3 lutego 1966 w Lesznie) – polski działacz społeczny i polityczny, burmistrz Ostrowa Wielkopolskiego.

Życiorys

Był synem murarza Szczepana i Marianny z Klichowskich. Ukończył szkołę powszechną w Poznaniu[1]. Wzorem ojca wyuczony na murarza, w młodości wyjechał za pracą do Westfalii. Zaangażował się tam w działalność Zjednoczenia Zawodowego Polskiego w Duisburgu. W latach 1907–1910 służył w armii niemieckiej. Podczas I wojny światowej w latach 1914-1915 ponownie w armii niemieckiej, na froncie francuskim i belgijskim[1], ciężko ranny został zwolniony z wojska.

Od 1915 sekretarz oddziału rzemieślniczego ZZP w Poznaniu i kierownik biura dla obrony przed wyzyskiem pracodawców Polaków wywożonych z Królestwa Kongresowego do Prus, Brandenburgii i na Pomorze. W 1917 współtwórca Narodowego Stronnictwa Robotniczego i członek pierwszego Zarządu Głównego. W listopadzie 1918 został członkiem Wydziału Wykonawczego Rady Robotników i Żołnierzy w Poznaniu, był delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w 1918[2], pełnił funkcję sekretarza generalnego Sejmu Dzielnicowego oraz członka Naczelnej Rady Ludowej. W latach 1919–1921 stał na czele Departamentu Pracy i Opieki Społecznej najpierw w Komisariacie Naczelnej Rady Ludowej, potem w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej. Został w 1919 wybrany do Sejmu Ustawodawczego II RP (zrzekł się mandatu 1 października 1919). W latach 1921–1929 był starostą w Kościanie i Czarnkowie[1]. Od czerwca do lipca 1923 urlopowany i przydzielony do Komisarza Generalnego RP w Gdańsku w celu przygotowania i przeprowadzenia akcji wyborczej do Sejmu Gdańskiego (przyczynił się do wyboru 7 posłów, którzy utworzyli Koło Polskie). W latach 1930–1939 był burmistrzem Ostrowa Wielkopolskiego[3].

Podczas okupacji niemieckiej ukrywał się w Wielkopolsce, od 1940 przebywał na terenie Generalnego Gubernatorstwa, w latach 1940–1945 polski burmistrz w Skarżysku Kamiennej[3]. W 1945 aresztowany przez Niemców jako zakładnik, zbiegł z transportu więźniów.

Po wojnie osiadł w Pile, gdzie do 1948 był starostą, a potem pracował w spółdzielczości pracy inwalidów. Ostatnie lata życia spędził w Lesznie, tam też zmarł.

Był dwukrotnie żonaty (z Franciszką Jasiniak[1], następnie z jej siostrą Zofią); z pierwszego małżeństwa miał czworo dzieci, syna Radosława i córki Irenę, Leokadię i Zdzisławę.

Odznaczenia

Dekretem Naczelnika Państwa z 29 grudnia 1921 został odznaczony Orderem „Odrodzenia Polski” klasy IV – w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu pracy narodowej[4][5].

Przypisy

  1. a b c d e StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 93 .
  2. Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu w grudniu 1918. Poznań: Drukarnia św. Wojciecha, 1918, s. 106.
  3. a b Parlamentarzyści - Wacław Cegiełka [online], bs.sejm.gov.pl [dostęp 2019-12-04] .
  4. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.
  5. Monitor Polski nr 298 z 31 grudnia 1921 r.

Bibliografia

  • Jerzy Pietrzak, Wacław Cegiełka, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981.
  • p
  • d
  • e
Zarządcy Ostrowa Wielkopolskiego od 1919
Burmistrzowie (1919–1939)
  • Stefan Rowiński (1919–1920)
  • Stanisław Musielak (1920–1929)
  • p.o. Józef Jondro (1929)
  • Wacław Cegiełka (1930–1939)
Burmistrzowie (1939–1945)
Burmistrz (1945–1948)
Prezydent (1948–1950)
Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (1950–1975)
Prezydenci (1975–1990)
Prezydenci (od 1990)

Ostrów Wielkopolski