Siedzący Byk

Siedzący Byk
Ilustracja
Siedzący Byk w 1882 r.
Data urodzenia

ok. 1831

Data śmierci

15 grudnia 1890

Zawód, zajęcie

wódz Teton Dakotów (Siuksów)

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Siedzący Byk (dakota Tȟatȟáŋka Íyotake, Tatanka Yotanka, wym. [tˣaˈtˣə̃ka ˈi.jɔtakɛ], ang. Sitting Bull; ur. ok. 1831, zm. 15 grudnia 1890[1][2]) – wódz i szaman Indian plemienia Hunkpapa grupy Teton Dakotów (Siuksów).

Od 1863 roku w silnej opozycji do białych. Współautor spektakularnego zwycięstwa połączonych sił Dakotów i Szejenów w bitwie nad Little Bighorn w 1876 roku[1][3]. Po bitwie poprowadził swych ludzi do Kanady, gdzie znalazł schronienie przed ścigającymi go kawalerzystami amerykańskimi. Po nieudanych negocjacjach pokojowych pomiędzy wodzem a delegacją amerykańską zdecydował się pozostać w Kanadzie, gdzie ochronę zagwarantowała mu kanadyjska policja. Amerykanie zdecydowali o pozbawieniu Siuksów żywności poprzez wypalanie prerii przy granicy z Kanadą oraz wybicie bizonów będących głównym źródłem pożywienia Indian.

W roku 1881 został zmuszony do powrotu do Stanów Zjednoczonych, gdzie został zamknięty w rezerwacie[4][5]. W roku 1885 przez cztery miesiące występował w „Wild West Show” Buffalo Billa[2][5], jednak gdy Buffalo Bill zaproponował mu podróż do Europy, Siedzący Byk odmówił, twierdząc, że musi pozostać w swoim kraju. W 1890 roku, po osiedleniu się w rezerwacie, został zastrzelony[1] przez indiańskich policjantów na służbie armii USA, którzy mieli rozkaz aresztować go za udział w zakazanym Tańcu Duchów[3]. Tymi policjantami byli Głowa Byka i Czerwony Tomahawk.

Dwa tygodnie później próba uspokojenia nastrojów w rezerwacie Pine Ridge przez wojsko doprowadziła do masakry nad Wounded Knee grupy innego wodza Siuksów – Wielkiej Stopy[6] (ang. Big Foot).

Przypisy

  1. a b c Sitting Bull biography. Biography.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
  2. a b Sitting Bull. Tatanka-Iyotanka (1831-1890). pbs.org. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
  3. a b Sitting Bull. History.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
  4. Siedzący Byk – Indiański Napoleon. Rzeczpospolita. [dostęp 2015-06-03]. (pol.).
  5. a b Sitting Bull, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-06-03] .
  6. Big Foot. U-S-History.com. [dostęp 2012-10-04]. (ang.).
  • ISNI: 0000000121032456
  • VIAF: 96623890
  • ULAN: 500127510
  • LCCN: n50025199
  • GND: 118614835
  • LIBRIS: 31fjpsbm0dmm76g
  • BnF: 13985107p, 11956422r
  • SUDOC: 027547027
  • NKC: jn20010525065
  • NTA: 094978492
  • Open Library: OL2454520A
  • PLWABN: 9810688314305606
  • J9U: 987007339061505171
  • PWN: 3975620
  • Britannica: biography/Sitting-Bull
  • Universalis: tatanka-iyotake-sitting-bull
  • NE.se: sitting-bull
  • SNL: Sitting_Bull
  • Catalana: 0063016
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 56274