Rozeta, różyca[1] (fr.rosette – różyczka[2]) – ornament architektoniczny w kształcie rozwiniętej róży.
Opis
W architekturze gotyku rozetą nazywa się okrągły otwór okienny wypełniony witrażem i ornamentem maswerkowym, umieszczony nad głównym portalem kościoła[3] lub w szczycie budynku[4]. Na przykład w Krakowie znajduje się m.in. nad wejściem do Katedry na Wawelu. Występowały także w elewacji transeptu[5] oraz rzadziej w architekturze świeckiej tego okresu[4].
Mianem rozety określane są również dekoracyjne kompozycje roślinno-kwiatowe w formie stylizowanego kwiatu gwiazdnicy lub róży o koncentrycznie ułożonych płatkach[5] na plafonie lub suficie, malowane lub wykonane w stiuku, charakterystyczne dla wnętrz budowli z XVIII i XIX wieku[3]. Rozeta wykonna w technice malarskiej ma zwykle formę tzw. rozety parasolowej[3]. Motyw dekoracyjny w formie rozety spotykany był w sztuce babilońskiej i asyryjskiej, a powszechny był w sztuce starożytnej Grecji i Rzymu. Występował tam w dekoracji kapiteli kolumn w porządku doryckim, w dekoracjach metop, pól kasetonów, w starożytnym malarstwie wazowym[5]. W okresie nowożytnym ornament taki stosowany był we wszystkich stylach wzorujących się na sztuce antycznej, głównie w renesansie i klasycyzmie[5].
Zobacz też
Zobacz multimedia związane z tematem: Rozeta (architektura)
