Powiat sarneński

Powiat sarneński
powiat
Państwo

 Polska

Województwo

wołyńskie

Data powstania

15 marca 1920

Siedziba

Sarny

Powierzchnia

5478 km²

Populacja (1931)
• liczba ludności


181,3 tys.

• gęstość

33,1 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich

3

Liczba gmin wiejskich

9

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa

Powiat sarneński - dawna jednostka samorządu terytorialnego II stopnia i podziału administracyjnego, utworzona 15 marca 1920 r. pod Zarządem Cywilnym Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego z dotychczasowych gmin powiatu rówieńskiego: Wysock, Dąbrowica, Lubikowicze, Niemowicze i Wiry oraz gmin powiatu owruckiego: Kisorycze, Olewsk i Jurowo[1]. 1 czerwca 1920 r. przekazany Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej (w granicach należących dawniej do powiatu rówieńskiego)[2]. 12 grudnia 1920 r. do powiatu pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych przyłączono gminy: Bereźnica, Włodzimierzec, Horodziec, Rafałówka i Bielska Wola z powiatu łuckiego[3]. 19 lutego 1921 r. wszedł w skład nowo utworzonego województwa poleskiego II Rzeczypospolitej[4]. 16 grudnia 1930 r. został przyłączony do województwa wołyńskiego[5]. Jego siedzibą było miasto Sarny. W skład powiatu wchodziło 9 gmin wiejskich, 3 miejskie, 172 gromady wiejskie (sołectwa), 1 miasto i 5 miasteczek. 1 stycznia 1923 r. wyłączono gminę Wysock do nowo utworzonego powiatu stolińskiego[6].

Dane

Powiat sarneński zajmował północno-wschodnią część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z powiatami kowelskim i łuckim, od północy z województwem poleskim (powiaty piński i stoliński), od wschodu granica jego przebiegała wzdłuż granicy państwowej Polska-ZSRR, zaś od południa graniczył z powiatem kostopolskim.

Powierzchnia powiatu wynosiła 5.478 km², a ludność 181,3 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 33 osoby na 1 km².

Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 181 284 mieszkańców, 28 192 było rzymskokatolickiego wyznania, 450 – unickiego, 132 241 – prawosławnego wyznania, 816 – augsburskiego, 65 – reformowanego, 57 – unijne ewangelickie, 762 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 2 478 – inne chrześcijańskie, 16 088 – mojżeszowe, 5 – inne niechrześcijańskie, 122 osób nie podało przynależności konfesyjnej[7].

Podział administracyjny

Gminy

  • gmina Antonówka nad Horyniem (od 1928, wcześniej: gmina Horodziec[8][9])
  • gmina Bielska Wola
  • gmina Bereźnica (do 1928)[10]
  • gmina Dąbrowica (miejska)
  • gmina Dąbrowica
  • gmina Horodziec (do 1928, następnie: gmina Antonówka nad Horyniem)[8]
  • gmina Kisorycze
  • gmina Klesów
  • gmina Lubikowicze
  • gmina Niemowicze
  • gmina Rafałówka
  • gmina Rokitno (miejska)
  • gmina Sarny (miejska)
  • gmina Włodzimierzec
  • gmina Wysock (do 1922)[11]

Miasta

Starostowie

  • Stanisław Rutkowski (1920-)[13]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20
  2. ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058
  3. ↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 49
  4. ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
  5. ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 82, poz. 649
  6. ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
  7. ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 27.
  8. ↑ a b M.P. z 1929 r. nr 93, poz. 223
  9. ↑ "Polesie" (tygodnik), nr 16, 18 listopada 1928, s. 12
  10. ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452
  11. ↑ a b 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu sarneńskiego i przyłączono do powiatu stolińskiego Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
  12. ↑ zdegradowane (Dz.U. Z.C.Z.W. Nr 13 poz. 112)
  13. ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920. 
  • p
  • d
  • e
Powiat sarneński (1921–1939)
  • Siedziba powiatu – Sarny
Przynależność wojewódzka
Miasta
  • Bereźnica (do 1926)
  • Dąbrowica
  • Rokitno (do 1922 i od 1927)
  • Sarny
  • Włodzimierzec (do 1926)
  • Wysock (do 1922 →)
Gminy wiejskie
  • Antonówka nad Horyniem (od 1928)
  • Bereźnica (do 1928)
  • Bielska Wola
  • Dąbrowica
  • Horodziec (do 1928)
  • Jurowo (do 1920)
  • Kisorycze
  • Klesów (od 1922)
  • Lubikowicze
  • Niemowicze
  • Olewsk (do 1920)
  • Rafałówka
  • Wiry (do 1922)
  • Włodzimierzec
  • Wysock (do 1922 →)
  • p
  • d
  • e
Województwo poleskie (II Rzeczpospolita)
Powiaty ziemskie

herb województwa poleskiego

  • p
  • d
  • e
Województwo wołyńskie (II Rzeczpospolita)