Powiat bielski (województwo podlaskie)

Powiat bielski
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

TERC

2003

Siedziba

Bielsk Podlaski

Starosta

Sławomir Jerzy Snarski

Powierzchnia

1385,2 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


54 353[1]

• gęstość

39,2 os./km²

Urbanizacja

52,25%

Tablice rejestracyjne

BBI

Adres urzędu:
ul. Mickiewicza 46
17-100 Bielsk Podlaski
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu bielskiego (województwo podlaskie)
Liczba gmin miejskich

2

Liczba gmin wiejskich

6

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Powiat bielski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Bielsk Podlaski.

W skład powiatu wchodzą:

  • gminy miejskie: Bielsk Podlaski, Brańsk
  • gminy wiejskie: Bielsk Podlaski, Boćki, Brańsk, Orla, Rudka, Wyszki
  • miasta: Bielsk Podlaski, Brańsk

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwały 54 353 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 54 058 osób[3].

Demografia

W II RP

W II RP powiat bielski funkcjonował początkowo na mocy postanowień Dziennika Praw Królestwa Polskiego z 1919. Według tezy Alfonsa Krysińskiego i Wiktora Ormickiego, terytorium powiatu wchodziło w skład tzw. zwartego obszaru polsko-białoruskiego, to znaczy prawosławna ludność białoruska zamieszkiwała jedynie tereny wiejskie, zaś w większych miejscowościach dominowali Polacy[4].

Według spisu powszechnego z 1921 roku, powiat w ówczesnych granicach zamieszkiwało 129 216 osób, w tym 79 154 (61,3%) Polaków, 35 964 (27,8%) Białorusinów, 13 715 (10,6%) Żydów, 283 (0,2%) Rosjan, 45 Niemców, 30 Rusinów, 14 Litwinów, 2 Finów, 1 Francuz, 1 Czech, 1 Gruzin, 1 Łotysz, 1 Szwajcar i 4 osoby o nie ustalonej narodowości[5].

W PRL

Po wojnie z powiatu bielskiego do ZSRR odeszło 83.000 ha (61.400 z gminy Białowieża i 22.300 z gminy Narewka, de facto Masiewo), a przybyło 21.841 ha (do gminy Narewka – 6.000 ha, do gminy Kleszczele – 4.711 ha oraz nowa gmina Klukowicze – 11.130 ha)[6]. Na podstawie decyzji PKWN z 22 sierpnia 1944 r. przywrócono dawny, przedwojenny podział administracyjny, jednak powiat bielski został powiększony o część dawnego powiatu brzeskiego. Według danych urzędowych w styczniu 1945 r. teren powiatu bielskiego zamieszkiwało ponad 191 tys. osób, w tym ok. 55 proc. Polaków, ok. 45 proc. Białorusinów, a 0,1 proc. stanowili inni (Ukraińcy, Rosjanie i Żydzi)[7]. W dniu 22 marca 1952 r. wydzielono z powiatu nowy powiat siemiatycki, a 22 sierpnia 1953 r. powiat hajnowski[7]. Ustawą z 28 maja 1975 r. (z wejściem w życie od 1 czerwca) dokonano reformy administracyjnej kraju, w związku z którą zlikwidowano powiaty.

W III RP

Na mocy ustawy z 1998 roku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przywrócono powiaty. Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 58 225 100 29 450 50,58 28 775 49,42
Miasto 30 423 52,25 15 718 27,00 14 705 25,26
Wieś 27 802 47,75 13 732 23,58 14 070 24,16
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu bielskiego w 2014 roku[8].

Stopa bezrobocia

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 1 100 osób, a stopa bezrobocia 4,5%[9].

Religia

Według spisu powszechnego z 1921 roku, 64 311 (49,8%) mieszkańców powiatu w ówczesnych granicach wyznawało rzymski katolicyzm, 48 672 (37,7%) prawosławie, 15 977 (12,4%) judaizm, 56 osób było mariawitami, 27 greko-katolikami, 18 adwentystami, 1 baptystą i 1 muzułmaninem. 4 osoby zostały określone w spisie jako sektanci, a 9 osób zadeklarowało brak wyznania[5].

Obecnie większość mieszkańców to katolicy (ok. 60% - 35 tys.) i prawosławni (ok. 40% - 23 tys.). Na terenie powiatu mieszkają też nieliczni protestanci, muzułmanie, żydzi i unici[potrzebny przypis].

Starostowie

  • Józef Sienkowski (1919-1921)
  • Marian Baehr (1921-1922)
  • A. Czajkowski (1925)
  • Włodzimierz Baranowski (1925-1928)
  • Józef Drożański (1928-1932)
  • Zelisław Januszkiewicz (1933-1939)[10]

Przypisy

  1. ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
  2. ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
  3. ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
  4. ↑ Marek Wierzbicki: Stosunki polsko-białoruskie przed wrześniem 1939. W: Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 25–43, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.
  5. ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924. [dostęp 2011-02-26].
  6. ↑ Starostwo Powiatowe Bielsk Podlaski, Podział adm. powiatu 1945, sygn.100/str_v020. [dostęp 2012-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-02)].
  7. ↑ a b Zarys historii powiatu bielskiego - Powiat bielski [online], www.powiatbielski.pl [dostęp 2019-07-15] .
  8. ↑ Powiat bielski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  9. ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27]  (pol.).
  10. ↑ Historia obszaru gminy Brańsk

Sąsiednie powiaty

Linki zewnętrzne

  • Strona powiatu bielskiego
  • p
  • d
  • e
Powiat bielski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy wiejskie
  • Bielsk Podlaski
  • Boćki
  • Brańsk
  • Orla
  • Rudka
  • Wyszki

  • p
  • d
  • e
Powiat bielski (do 1940 i 1945–75)
Przynależność wojewódzka
Gminy miejskie
(1919–75)
Gminy wiejskie
(1919–54 i 1973–75)
  • Augustowo (1952–54)
  • Białowieża (←1922–53→)
  • Bielsk (Podlaski) (1934–52 i od 1973)
  • Boćki (od 1934)
  • Brańsk (od 1934)
  • Chraboły (od 1952)
  • Ciechanowiec (1934–52)
  • Czeremcha (1952–53→)
  • Czyże (1952–53→)
  • Dobromil (1952–54)
  • Domanowo (do 1920; 192?–34 i 1952–54)
  • Drohiczyn (od 1934)
  • Dubiażyn (do 1934)
  • Dubicze Cerkiewne (1952–53→)
  • Grodzisk (do 1952→)
  • Hajnówka (1929–30 i 1934–53)
  • Holonki (1952–54)
  • Kąty (do 1934)
  • Klejniki (1952–53→)
  • Kleszczele (do 1953→)
  • Klukowicze (1945–52→)
  • Łosinka (do 1934 i 1952–53→)
  • Łubin (Kościelny) (do 1934 i 1952–54)
  • Masiewo (←1922–39)
  • Mielnik (1934–52→)
  • Milejczyce (do 1952→)
  • Narew (do 1953→)
  • Narewka (1945–53→)
  • Narojki (do 1934)
  • Orla
  • Pasynki (do 1934 i 1952–54)
  • Policzna (1952–53→)
  • Radziwiłłówka (do 1934)
  • Rudka (do 1934 i od 1952)
  • Ryboły (1952–54)
  • Siemiatycze (do 1952)
  • Skórzec (do 1934)
  • Suchopol (←1922–26→)
  • Śnieżki (1952–54)
  • Topczewo (do 1934 i 1952–54)
  • Widowo (1952–54)
  • Widźgowo (do 1934)
  • Wyszki
Gromady
(1954–72)
  • Andryjanki (1954–72)
  • Augustowo (1954–68)
  • Bielsk Podlaski (1969–72)
  • Boćki (1954–72)
  • Brańsk (1969–72)
  • Chraboły (1959–72)
  • Domanowo (1954–72)
  • Falki (1954–59)
  • Gregorowce (1959–72)
  • Haćki (1954–59)
  • Hodyszewo (1954–68)
  • Holonki (1954–72)
  • Hołody (1959–68)
  • Kalnica (1959–68)
  • Kiersnowo (1954–59)
  • Klichy (1954–59)
  • Kotły (1954–59)
  • Lubieszcze (1954–59)
  • Łubin Kościelny (1954–72)
  • Malesze (1954–59)
  • Malinowo (1954–59)
  • Mokre (1954–59)
  • Moskiewce (1954–59)
  • Mulawicze (1954–61)
  • Nurzec (1954–68)
  • Oleksin (1954–59)
  • Olszewo (1954–59)
  • Orla (1954–72)
  • Parcewo (1954–59)
  • Pasynki (1954–72)
  • Paszkowszczyzna (1954–59)
  • Pawły (1954–59)
  • Pietrzykowo-Gołąbki (1954–59)
  • Piliki (1959–72)
  • Ploski (1954–59)
  • Popławy (1959–68)
  • Rudka (1954–72)
  • Ryboły (1954–72)
  • Strabla (1954–72)
  • Szczyty-Dzięciołowo (1954–57)
  • Śnieżki (1954–72)
  • Świrydy (1954–59)
  • Topczewo (1954–72)
  • Wyszki (1954–72)
  • Zubowo (1954–59)
Legenda
  • de facto skasowane w 1941, de jure w 1950
  • p
  • d
  • e
Województwo białostockie (II Rzeczpospolita)
Powiat miejski
Powiaty ziemskie

herb województwa białostockiego