Placówka wywiadowcza KOP nr 9

Placówka wywiadowcza KOP nr 9
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1929

Rozformowanie

1939

Organizacja
Numer

kryptonimowy: 81[a]

Dyslokacja

Czortków

Rodzaj wojsk

Korpus Ochrony Pogranicza

Podległość

Brygada KOP „Podole”
Ekspozytura Oddziału II nr 5

Placówka wywiadowcza KOP nr 9 – organ wykonawczy wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Placówka utworzona została w styczniu 1929 w Czortkowie[2]. Wchodziła w skład Brygady KOP „Podole”[3]/pułku KOP „Czortków”[4]. Pod względem pracy wywiadowczej podlegała szefowi ekspozytury Oddziału II nr 5 „Lwów”[5], pod względem pracy kontrwywiadowczej szefowi samodzielnego referatu informacyjnego DOK VI Lwów[6], a pod względem wyszkolenia wojskowego dowódcy pułku KOP „Czortków”[7]. Zgodnie z etatem placówka liczyła 3 oficerów[b], 3 podoficerów i 4 szeregowych[6]. Pod względem administracyjno-gospodarczym placówkę przydzielono do 25 batalionu KOP[4]. W listopadzie 1931 etat placówki zwiększono o etat kapitana − zastępcy dowódcy placówki[8].

W 1937 jednostką administracyjną dla placówki nr 9 był batalion KOP „Czortków”[9].

W 1939 placówka wywiadowcza KOP nr 9 „Czortków” nadal podlegała szefowi ekspozytury Oddziału II nr 5 „Lwów”[10] i stacjonowała w Czortkowie[11].

Obsada personalna

Kierownicy placówki
  • kpt. Marian Tomaszewski (20 IX 1929 –)[12]
  • kpt. piech. Henryk Nitecki (9 VI 1933[13] − 1935)[14][15]
Obsada personalna w marcu 1939[11][c]
  • kierownik placówki – kpt. piech. Romuald Wilhelm Werakso
  • oficer placówki – kpt. adm. (piech.) Otwinowski Stanisław Brunon
  • oficer placówki – kpt. adm. (piech.) Ludwik Zajączkowski

Uwagi

  1. Zarządzenie szefa sztabu Korpusu Ochrony Ochrony Pogranicza ppłk. dypl. Franciszka Węgrzyna w sprawie używania w dowództwie KOP kryptonimów zamiast nazw jednostek KOP[1].
  2. Byli to: kierownik placówki (major), oficer do spraw wywiadu zaczepnego (kapitan), oficer do spraw kontrwywiadu i spraw przemytniczych (kapitan) → Zarządzenie nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 ↓, s. 1/zał.1
  3. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[16].

Przypisy

Bibliografia

  • Andrzej Pepłoński: Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza (1924-1939). W: Lech Grochowski[red.]: Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.
  • Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa–Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 8388067488.
  • Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
  • Jerzy Prochwicz. Wywiad Korpusu Ochrony Pogranicza 1924-1939. „Problemy Ochrony Granic”. 22, 2002. 
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Regina Czarnecka: Oddział II Sztabu Głównego (Generalnego) w latach 1921-1939. [dostęp 2016-03-04].
  • Wykaz zmian stanu oficerów Brygady KOP „Podole” w latach 1928–1934 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadu nr L.dz.KOP.1150/Tjn./Wyw./29 z 15 lipca 1929.
  • Zarządzenie dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza w sprawie reorganizacji służby wywiadowczej nr L.dz.7580/Wyw.Org./31 z 19 listopada 1931.
  • Zarządzenie dowódcy KOP w sprawie reorganizacji Korpusu Ochrony Pogranicza („R.3” I Faza) nr L.500/Tjn.Og.Org/37 z 23 lutego 1937.
  • Wykazy imienne całkowitej obsady oficerskiej oraz zmian stanu oficerów Szefostwa Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1933-1935 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • p
  • d
  • e
Brygady
Pułki
piechoty
Bataliony
graniczne
odwodowe
forteczne
Kawaleria
szwadrony
Artyleria
Saperzy
Wywiad
Placówki wywiadowcze KOP nr
Ekspozytury Oddziału II Szt. Gen.
Jednostki
sformowane
przez KOP
Kompanie
graniczne
Strażnice
  • p
  • d
  • e
Obecne
cywilne
wojskowe
Dawne
cywilne
II RP
PRL
Organy bezpieczeństwa publicznego (1944–1956)
Służba Bezpieczeństwa (1956–1990)
III RP
wojskowe
II RP
PRL
III RP
  1. a b działająca na rzecz Sił Zbrojnych RP, lecz wchodząca w ich skład tylko w razie ogłoszenia powszechnej lub częściowej mobilizacji oraz w czasie wojny