Organizacja Tajnej Armii

Organisation de l’Armée Secrète
OAS
Ilustracja
Państwo

 Francja

Historia
Data sformowania

11 lutego 1961

Data rozformowania

1962

Pierwszy dowódca

Raoul Salan

Dane podstawowe
Multimedia w Wikimedia Commons

Organizacja Tajnej Armii (fr. Organisation de l’Armée Secrète, OAS) – francuska grupa terrorystyczna działająca w latach 1961–1962[1].

Historia

Została założona w lutym 1961 roku w Madrycie. Jej liderem był generał Raoul Salan będący jednym z liderów nieudanego puczu z kwietnia tego samego roku[2]. Głównym celem Organizacji Tajnej Armii było powstrzymanie procesu dekolonizacji imperium francuskiego (ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Algierii). Organizacja błędnie utożsamiana jest wyłącznie ze skrajną prawicą. W jej skład weszli reprezentanci całego szeregu nurtów ideowych i politycznych (nazywano ich oasowcami). Generał Salan identyfikował się jednoznacznie jako socjalista i republikanin, Georges Bidault, prezydent Narodowej Rady Ruchu Oporu, politycznej przybudówki OAS, łączył chrześcijańską demokrację z hiszpańskim republikanizmem. Głosy wsparcia płynęły także ze strony najbliższych współpracowników Charles’a de Gaulle’a, m.in. od francuskiego premiera Michela Debré[3].

Członkowie grupy przeprowadzili szereg zamachów bombowych i morderstw na terenie Francji i Algierii. Obiektem nieudanego zamachu był m.in. prezydent Charles de Gaulle[1]. Już po ogłoszeniu niepodległości przez Algierię, w lipcu 1962 roku przeprowadziła serię zamachów w Oranie. Fala terroryzmu w wydaniu OAS sprowokowała oddziały regularnej armii algierskiej i cywilnych Algierczyków do ataków na pozostałych w kraju Francuzów. Akty przemocy doprowadziły do masowego (z kraju wyjechało 900 tysięcy osób) exodusu ludności francuskiej z terenów byłej kolonii[4]. Wraz z exodusem Francuzów z Algierii doszło do przeniesienia struktur Organizacji Tajnej Armii do Francji, gdzie jeszcze w tym samym roku została ona rozbita w wyniku działań francuskich służb. Członkowie rozbitej grupy zmienili nazwę na Komitet Ruchu Oporu i przenieśli swoje działania na obszar Europy. Na czele Krajowego Komitetu Ruchu Oporu stanął Georges Bidault. Także ta grupa zaprzestała działalności, spowodowane było to jej rozbiciem przez policję w połowie lat 60[1].

Jeden z terrorystów OAS, Georges Watin, był prawdopodobnie pierwowzorem postaci Szakala z powieści Fredericka Forsytha[5].

Organizacja

Struktura dowodzenia

Grupa Rola Szef Skład
ODM
Organisation-Des-Masses
Organizacja Mas
Rekrutacja Pułkownik Jean Gardes
Michel Leroy
APP
Action-Psychologique-Propagande
Akcja Psychologiczno-Propagandowa
Propaganda Jean-Jacques Susini -Komando Z
(Z od Jean-Marcel Zagamé, dowódcy polowego)
ORO
Organisation-Renseignement-Opération
Organizacja Wywiadu i Planowania
-BCR Centralne Biuro Wywiadowcze
-

BAO Biuro Planowania Akcji

Planowanie i Wywiad Jean-Claude Perez
Jean Lalanne (BCR)
Roger Degueldre (BAO)
Albert Dovecar (Delta 1)
-Komando Delta
(D od Roger Degueldre, dowódcy)
Delta 1
Delta 2
Delta 3

Ważniejsi oficerowie

  • Generał Raoul Salan
ps. „Soleil” („Słońce” od Ludwika XIV)
Szef Sztabu
  • Generał Paul Gardy
Szef sztabu
  • pułkownik Godard
Szef pomocy medycznej
  • Doktor Jean-Claude Perez
Dyrektor ORO
  • kapitan Jean-Marie Curutchet
Dyrektor ORO (zastąpiony przez Pereza)
  • Pułkownik Jean Gardes
Dyrektor ODM
  • Jean-Jacques Susini
Dyrektor APP

Będący w Algierii

Dystrykt Oranu

  • Generał Edmond Jouhaud
Dowódca Oddziałów „Guillaume”
Pomoc Medyczna
  • Charles Micheletti
Cywile
  • Pułkownik Dufour
Zmiennik Gen. Jouhaud’a
  • Generał Gardy
Kapitan Pierre Sergent
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Christian Léger
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-Marie Curutchet
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Denis Baille
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-René Souètre
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego

Dystrykt Algieru

  • Pułkownik Vaudrey
BCR
  • Pierre Delhomme
Ofensywa

Dystrykt Konstantyny

  • Pułkownik Pierre Château-Jobert
  • Robert Martel
Zwiad i Zadania Specjalne

Francja macierzysta

ps. „Verdun”
  • Kapitan Pierre Sergent
Szef Sztabu
  • Porucznik Daniel Godot
Dyrektor ODM
  • Jacques Chadeyron
APP
  • Kapitan Jean-Marie Curutchet
ORO
    • Kapitan Michel d'Lassieu

Gujana Francuska

  • André Canal ps. „Monokl”

Grupa Hiszpańska

OAS-Madryt

  • Pułkownik Antoine Argoud
BAO
  • Pułkownik Charles Lacheroy
  • Pierre Lagaillarde

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c OAS. portalwiedzy.onet.pl. (pol.).
  2. Wojna o niepodległość Algierii. historia.org.pl. (pol.).
  3. JacekJ. Bartyzel JacekJ., Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963 r.) .
  4. Michał Staniul: Francuskie zbrodnie w wojnie o niepodległość Algierii. historia.wp.pl. (pol.).
  5. Reading British [online], www.rootsweb.com [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-05] .

Bibliografia

  • Bogdan Moszkiewicz: Spiskowcy V Republiki. Warszawa 1963, s. 53–56, 312–315, 328–340.
  • Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej. Zarys encyklopedyczny, Katowice 2000, s. 95–97.
  • Jacek Bartyzel: Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963.), Agencja Wydawniczo-Reklamowa Arte, Biała Podlaska, 2013, s. 62.
Kontrola autorytatywna (organizacja zbrojna):
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/Secret-Army-Organization
  • Treccani: oas
  • Universalis: organisation-de-l-armee-secrete
  • БРЭ: 2281985
  • SNL: Organisation_de_l'Armée_Secrète
  • Catalana: 0047560