Nervilia

Nervilia
Ilustracja
Nervilia plicata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

epidendronowe

Rodzaj

Nervilia

Nazwa systematyczna
Nervilia Comm. ex Gaudich.
Freycinet, Voyage Monde Bot. 421. Sep 1829[3]
Typ nomenklatoryczny

N. concolor (Blume) Schltr.[3]

Synonimy

Aplostellis A.Rich.
Bolborchis Zoll. & Moritzi
Cordyla Blume
Haplostellis Endl.
Rophostemon Endl.
Roptrostemon Blume[4][5][6]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Nervilia – rodzaj roślin należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego 83 gatunków[5]. Występują one w tropikalnej i subtropikalnej Afryce, na Półwyspie Arabskim, Indyjskim (pod Himalaje na północy), w Azji południowo-wschodniej, w Japonii, na Nowej Gwinei, w północnej Australii i na wyspach południowo-zachodniego Pacyfiku[4].

Nervilia concolor
Nervilia plicata
Nervilia crociformis

Morfologia

Pokrój
Lądowe rośliny zielne. Posiadają kuliste lub jajowate, mięsiste bulwy. Mają one od kilku do kilkunastu węzłów i kilka krótkich korzeni lub są ich pozbawione. Ze szczytu bulwy wyrasta łodyga, na której sukcesywnie rozwijają się pojedyncze liście lub kwiatostan. W ciągu sezonu z bulwy wyrasta od jednego do kilku rozłogów, na szczycie których powstają nowe bulwy[4].
Liście
Samotny liść zwykle pojawia się po kwitnieniu, zazwyczaj rozpostarty, sercowaty, okrągły, nerkowaty lub eliptyczny, z wierzchołkiem ostrym, tępym lub zaokrąglonym. Blaszka dłoniasto żyłkowana, często składana, cienka lub mięsista, naga lub owłosiona[4].
Kwiaty
Kwiatostan wyprostowany, szczytowy, cienki lub nieco mięsisty, nagi. Szypułki z pojedynczym lub kilkoma rurowatymi pochwami u nasady, wydłużającymi się podczas owocowania roślin jednokwiatowych. Na osi rozwija się pojedynczy, 2 lub kilka kwiatów. Przysadki są drobne i lancetowate. Kwiaty są średniej wielkości, wzniesione lub zwieszone, z płatkami okwiatu rozpościerającymi się szeroko lub stulonymi. Listki zewnętrznego i wewnętrznego okółka podobne, wąsko jajowate lub eliptyczne. Warżka 3-klapowana lub rzadko prosta, u nasady z ostrogą, na szczycie całobrzega lub frędzlowata. Prętosłup wydłużony, tęgi lub szczupły, pylniki boczne, zwykle jajowate, dwukomorowe, z dwiema pyłkowinami granulowano-mączystymi. Znamię tarczowate lub zaokrąglone, leżącego poniżej rostellum[4].

Systematyka

Rodzaj jest problematyczny systematycznie i słabo poznany, głównie z powodu słabych, niepełnych opisów i zbiorów zielnikowych, co z kolei wynika z pojawiania się kwiatostanów i liści w różnych okresach sezonu wegetacyjnego[4].

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podplemienia Nerviliinae w plemieniu Nervilieae, podrodzinia epidendronowe (Epidendroideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych[2][7][8].

Wykaz gatunków[5][6]
  • Nervilia acuminata (J.J.Sm.) Schltr.
  • Nervilia adolphi Schltr.
  • Nervilia affinis Schltr.
  • Nervilia alishanensis T.C.Hsu, S.W.Chung & C.M.Kuo
  • Nervilia appressifolia Aver. & V.C.Nguyen
  • Nervilia ballii G.Will.
  • Nervilia bandana (Blume) Schltr.
  • Nervilia beumeei J.J.Sm.
  • Nervilia bicarinata (Blume) Schltr.
  • Nervilia borneensis (J.J.Sm.) Schltr.
  • Nervilia concolor (Blume) Schltr.
  • Nervilia cumberlegii Seidenf. & Smitinand
  • Nervilia dilatata (Blume) Schltr.
  • Nervilia falcata (King & Pantl.) Schltr.
  • Nervilia fordii (Hance) Schltr.
  • Nervilia fuerstenbergiana Schltr.
  • Nervilia futago S.W.Gale & T.Yukawa
  • Nervilia gammieana (Hook.f.) Pfitzer
  • Nervilia gleadowii A.N.Rao
  • Nervilia gracilis Aver.
  • Nervilia grandiflora Schltr.
  • Nervilia hemratii S.W.Gale, Tetsana & Suddee
  • Nervilia hirsuta (Blume) Schltr.
  • Nervilia hispida Blatt. & McCann
  • Nervilia holochila (F.Muell.) Schltr.
  • Nervilia hookeriana (King & Pantl.) Schltr.
  • Nervilia hungii T.C.Hsu
  • Nervilia ignobilis Tuyama
  • Nervilia infundibulifolia Blatt. & McCann
  • Nervilia jacksoniae Rinehart & Fosberg
  • Nervilia juliana (Roxb.) Schltr.
  • Nervilia kasiensis S.W.Gale & Phaxays.
  • Nervilia khaoyaica Suddee, Watthana & S.W.Gale
  • Nervilia khasiana (King & Pantl.) Schltr.
  • Nervilia kotschyi (Rchb.f.) Schltr.
  • Nervilia lanyuensis S.S.Ying
  • Nervilia leguminosarum Jum. & H.Perrier
  • Nervilia lilacea Jum. & H.Perrier
  • Nervilia linearilabia T.P.Lin
  • Nervilia mackinnonii (Duthie) Schltr.
  • Nervilia macroglossa (Hook.f.) Schltr.
  • Nervilia macrophylla Schltr.
  • Nervilia maculata (C.S.P.Parish & Rchb.f.) Schltr.
  • Nervilia maliana Schltr.
  • Nervilia marmorata S.W.Gale, Suddee & Duangjai
  • Nervilia multinervis Cavestro
  • Nervilia muratana S.W.Gale & S.K.Wu
  • Nervilia nipponica Makino
  • Nervilia oxyglossa Fukuy.
  • Nervilia palawensis Schltr.
  • Nervilia pallidiflora Schltr.
  • Nervilia pangteyana Jalal, Kumar & G.S.Rawat
  • Nervilia parishiana (King & Pantl.) Schltr.
  • Nervilia pectinata P.J.Cribb
  • Nervilia peltata B.Gray & D.L.Jones
  • Nervilia petaloidea Carr
  • Nervilia petraea (Afzel. ex Sw.) Summerh.
  • Nervilia platychila Schltr.
  • Nervilia plicata (Andrews) Schltr.
  • Nervilia pubilabia T.C.Hsu, C.W.Chen & Luu
  • Nervilia pudica (Ames) W.Suarez
  • Nervilia punctata (Blume) Makino
  • Nervilia purpureotincta T.C.Hsu
  • Nervilia renschiana (Rchb.f.) Schltr.
  • Nervilia sciaphila Schltr.
  • Nervilia septemtrionarius T.P.Lin
  • Nervilia seranica J.J.Sm.
  • Nervilia shirensis (Rolfe) Schltr.
  • Nervilia similis Schltr.
  • Nervilia simplex (Thouars) Schltr.
  • Nervilia singaporensis Niissalo
  • Nervilia stolziana Schltr.
  • Nervilia subintegra Summerh.
  • Nervilia tahanshanensis T.P.Lin & W.M.Lin
  • Nervilia taitoensis (Hayata) Schltr.
  • Nervilia taiwaniana S.S.Ying
  • Nervilia trangensis S.W.Gale, Suddee & Duangjai
  • Nervilia trichophylla Fukuy.
  • Nervilia umenoi Fukuy.
  • Nervilia umphangensis Suddee, Rueangr. & S.W.Gale
  • Nervilia uniflora (F.Muell.) Schltr.
  • Nervilia viridis S.W.Gale, Watthana & Suddee
  • Nervilia winckelii J.J.Sm.

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-08-08]  (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2012-08-08].
  4. ↑ a b c d e f Xinqi Chen & Stephan W. Gale: Nervilia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-08-08]. (ang.).
  5. ↑ a b c Nervilia. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-06-05].
  6. ↑ a b Nervilia. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-05].
  7. ↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2012-08-08]. (ang.).
  8. ↑ Nervilia. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-05].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 30009
  • Flora of China: 122179
  • Flora of North America: 122179
  • GBIF: 2836617
  • identyfikator iNaturalist: 369229
  • IPNI: 30095-1
  • ITIS: 894609
  • NCBI: 78815
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30095-1
  • identyfikator Tropicos: 40027653
  • USDA PLANTS: NERVI