Marshall Berman

Marshall Berman

Marshall Berman podczas Occupy Wall Street w 2011
Data i miejsce urodzenia	24 listopada1940 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	11 września 2013 Nowy Jork
Profesor zwyczajny nauk politycznych
Specjalność: filozofia polityczna
Alma Mater	Uniwersytet Columbia, Uniwersytet Harvarda
Multimedia w Wikimedia Commons

Marshall Howard Berman (ur. 24 listopada 1940 w Bronksie, Nowy Jork, zm. 11 września 2013 na Manhattanie, Nowy Jork) – amerykański filozof i pisarz humanizmu marksistowskiego. Posiadał tytuł profesora zwyczajnego (ang. Distinguished Professor) nauk politycznych w City College of New York oraz w szkole studiów podyplomowych City University of New York. Nauczał filozofii politycznej oraz urbanistyki.

Życiorys

Absolwent Uniwersytetu Columbia, studia doktoranckie ukończył na Harvard University w 1968. Zasiadał w radzie wydawniczej magazynu „Dissent” oraz regularnie publikował w „The Nation”, „The New York Times Book Review”, „Bennington Review”, „New Left Review”, „New Politics” oraz w „Village Voice Literary Supplement”.

Jego najbardziej znanym dziełem jest książka Wszystko, co stałe, ulatnia się w powietrzu. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności (ang. All That is Solid Melts Into Air: The Experience Of Modernity). Ostatnią publikację stanowiła natomiast antologia New York Calling: From Blackout To Bloomberg, której był współwydawcą wraz z Brianem Bergerem, a także do której napisał wstępny esej. W Adventures in Marxism Berman opisał, jak podczas studiów na Uniwersytecie Columbia w 1959, odkrył Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844 Karola Marksa, które okazały się dla niego olśnieniem i inspiracją, a następnie stały się podstawą ideologiczną wszystkich jego dalszych prac i osiągnięć^[1]. Osobisty ton przenika jego prace, łącząc historyczne trendy z własnymi obserwacjami i interpretacjami.

Nowoczesność i modernizm

Od połowy do końca XX wieku dyskurs filozoficzny koncentrował się na kwestiach nowoczesności i postaw kulturowych oraz filozofii w nowoczesnej formie. Berman wyłożył swoją definicję modernizmu, przeciwstawiając ją filozofiom postmodernistycznym.

Niektórzy wierzą, że rzeczywiste formy nowoczesnej sztuki i myśli wykonały olbrzymi skok poza różnorodne wrażliwości modernizmu i jednocześnie zasłużyły na miano „postmodernizmu”. Chcę odnieść się do tych odmiennych, chociaż komplementarnych stwierdzeń przez analizę wizji nowoczesności, od której ta książka się zaczyna. Być modernistą – twierdzę – to doświadczać osobistego i społecznego życia jako wiru, w którym należy odnajdywać swój świat i samego siebie w ciągłej dezintegracji i ciągłym odradzaniu, kłopotach i męce, wieloznaczności i sprzeczności: być częścią kosmosu, w którym wszystko co trwałe, wyparowuje. Być modernistą oznacza zadomowienie w tym wirze, aby jego rytm stał się naszym, aby poruszać się w jego prądach, których żar i szaleństwo pozwalają na poszukiwanie nowych form rzeczywistości, piękna, wolności, sprawiedliwości^[2].

To ujęcie modernizmu różni się od postmodernistycznego. Parafrazując Charles’a Baudelaire’a, Michel Foucault wprost zdefiniował modernizm jako wolę „heroizacji” teraźniejszości^[3]. Berman postrzegał postmodernizm jako bezduszną i beznadziejną komorę, w której całe pokolenia naśladowców Foucaulta wybrały zaduszenie i zadławienie się.

Publikacje

• The Politics of Authenticity: Radical Individualism and the Emergence of Modern Society (1970, wznowienie w 2010 przez „Verso Press”)
• All That Is Solid Melts Into Air: The Experience of Modernity (1982), wyd. pol. Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności (2006), „Universitas”, ISBN 83-242-0530-6.
• Adventures in Marxism (1999), wyd. pol. Przygody z marksizmem (ukaże się w maju 2012), „Wydawnictwo Krytyki Politycznej”
• On the Town: One Hundred Years of Spectacle in Times Square (2006)
• New York Calling: From Blackout to Bloomberg (2007), „Marshall Berman and Brian Berger”
• Introduction to ˌˌThe Communist Manifestoˈˈ by Karl Marx (2010), „Penguin Books”

Przypisy

Bibliografia

• WilliamW. Yardley WilliamW., Marshall Berman, Philosopher Who Praised Marx and Modernism, Dies at 72 [online], nytimes.com, 15 września 2013 [dostęp 2013-10-01]  (ang.).
• EricE. Homberger EricE., Marshall Berman obituary [online], theguardian.com, 27 września 2013 [dostęp 2013-10-02]  (ang.).

Linki zewnętrzne

Zobacz kolekcję cytatów filozofa w Wikicytatach

• Wywiad w Krytyce Politycznej
• Artykuł w Krytyce Politycznej Nr 4 (2003)