Maria Chrząszczowa

Maria Chrząszczowa
Data i miejsce urodzenia

18 czerwca 1913
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1979
Warszawa

Zawód, zajęcie

artysta fotograf

Narodowość

polska

Maria Chrząszczowa (ur. 18 czerwca 1913 w Warszawie, zm. 29 stycznia 1979 w Warszawie) – polska artystka fotograf. Członkini Okręgu Warszawskiego Związku Polskich Artystów Fotografików[1][2].

Życiorys

Maria Chrząszczowa była córką Marii (z d. Gebethner) i Józefa Pfeiffera, dzieciństwo spędziła w Warszawie. Po ukończeniu szkoły Kowalczykówny i Jaworkówny – ze świadectwem dojrzałości, została uczennicą Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych w Warszawie, w tym czasie rozpoczęła działalność fotograficzną[3]. W 1934 roku zamieszkała w Rudzach pod Krakowem. Zawarła związek małżeński z Michałem Chrząszczem. W sierpniu 1939 roku wróciła do Warszawy, gdzie podjęła pracę w firmie „Foto-Greger”, największym przedwojennym polskim sklepie fotograficznym Kazimierza Gregera[4].

Szczególnie miejsce w twórczości Marii Chrząszczowej zajmowała fotografia architektury, w zdecydowanej większości miasta Warszawy[5]. W 1945 roku sporządziła dokumentację fotograficzną zniszczeń powojennej Warszawy, czego pokłosiem była wystawa fotografii „Warszawa oskarża”, w 1945 roku[6][7]. Od końca 1945 roku pracowała nad dokumentacją fotograficzną obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, dokumentacją fotograficzną Wrocławia, Jeleniej Góry, Kłodzka[3][2]. W kolejnych latach pracowała jako fotoreporterka w Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie, w firmie „Foto-Service” Kazimiery Funkiewiczowej oraz (jako retuszerka) w Przedsiębiorstwie Wystaw i Targów w Warszawie. Współpracowała (m.in.) z czasopismami: „Architektura”, „Kobieta”, „Stolica”[4].

W 1952 roku Maria Chrząszczowa została przyjęta w poczet członków Warszawskiego Okręgu Związku Polskich Artystów Fotografików[1]. W latach 1953–1974 była wykładowcą oraz prowadziła pracownię fotograficzną w katedrze Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej[8].

Kolekcja fotografii Marii Chrząszczowej znajduje się (m.in.) w zbiorach Muzeum Warszawy[4] oraz w zbiorach Fundacji Archeologii Fotografii[9][8].

Wybrane wystawy

  • „Warszawa oskarża” (Warszawa 1945)[6];
  • „Kronikarki” (Warszawa 2011)[10];
  • „Nowa Warszawa 1961–1972”; Galeria Fundacji Archeologii Fotografii (Warszawa 2015)[3][8];

Źródło[4].

Publikacje (albumy)

  • „Sześcioletni plan odbudowy Warszawy” (1950);
  • „Ogrody polskie Gerarda Ciołka” (1954);
  • „MDM” (1955);
  • „Sandomierz" (1956);
  • „Zamki śląskie Bohdana Querqina” (1957);
  • „Architektura drewniana w Polsce Witolda Krassowskiego” (1961);
  • „Kronikarki. Zofia Chomętowska – Maria Chrząszczowa. Fotografie Warszawy 1945–1946”(2012)[11][12];

Źródło[4].

Przypisy

  1. a b Byli członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-25]  (pol.).
  2. a b Wirtualne Muzeum Konstancina – Chrząszczowa Maria [online], www.muzeumkonstancina.pl [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08] .
  3. a b c Nowa Warszawa 1961–1972 – wystawa zdjęć Marii Chrząszczowej, „fotopolis.pl” [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08]  (pol.).
  4. a b c d e Maria Chrząszczowa – Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl, „archive.li”, 8 września 2018 [dostęp 2018-09-08] .
  5. Maria Chrząszczowa – Nowa Warszawa 1961–1972 | archeologiafotografii.pl [online], 1 kwietnia 2016 [dostęp 2018-09-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01] .
  6. a b Warszawa tuż po wojnie na zdjęciach Marii Chrząszczowej, „archive.li”, 8 września 2018 [dostęp 2018-09-08] .
  7. Życie na gruzach Warszawy. Zobacz zdjęcia Chomętowskiej i Chrząszczowej, „www.archirama.pl” [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-08] .
  8. a b c Maria Chrząszczowa – Nowa Warszawa 1961–1972 [online], warszawa.ngo.pl [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08] .
  9. Zdjęcia galanterii Marii Chrząszczowej w Galerii Fundacji Archeologia Fotografii, „fotopolis.pl” [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08]  (pol.).
  10. Kronikarki – fotografie Zofii Chomętowskiej i Marii Chrząszczowej, „archive.li”, 8 września 2018 [dostęp 2018-09-08] .
  11. "Kronikarki. Zofia Chomętowska – Maria Chrząszczowa. Fotografie Warszawy 1945–1946", „archive.li”, 8 września 2018 [dostęp 2018-09-08] .
  12. Spotkanie poświęcone książce „Kronikarki. Zofia Chomętowska i Maria Chrząszczowa. Fotografie Warszawy 1945–1947", „fotopolis.pl” [dostęp 2017-11-19] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-08]  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Dziś wernisaż wystawy zdjęć Chomętowskiej i Chrząszczowej. Fotografie Warszawy 1945–1947 (2011). archirama.muratorplus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-08)].
  • Fotografie odzyskane (2011). dwutygodnik.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-28)].
  • Maria Chrząszczowa – fotografie
  • Wernisaż wystawy Kronikarki (2011)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000369725248
  • VIAF: 165614794
  • LCCN: no2012048008
  • GND: 1027428266
  • BnF: 16681000x
  • NTA: 245598693
  • PLWABN: 9810646470305606
  • NUKAT: n2003037254
  • WorldCat: lccn-no2012048008