Leif Dietrichson

Leif Ragnar Dietrichson
Ilustracja
Leif Dietrichson, 1925
Data i miejsce urodzenia

1 września 1890
Hønefoss

Data i miejsce śmierci

zaginął 18 czerwca 1928
na Morzu Arktycznym przy Wyspie Niedźwiedziej

Przebieg służby
Lata służby

1914–1928

Siły zbrojne

 Norweska KMW

Stanowiska

pilot, dowódca bazy

Multimedia w Wikimedia Commons
Lot na biegun północny, 1925
Dietrichson, Ellsworth i Omdal, N24, 1925

Leif Ragnar Dietrichson (ur. 1 września 1890 w Hønefoss, zaginął 18 czerwca 1928 na morzu przy Wyspie Niedźwiedziej) – norweski pionier lotnictwa polarnego, oficer marynarki norweskiej. Uczestnik wyprawy Roalda Amundsena (1872–1928) na biegun północny w 1925 roku – pilotował wodnosamolot N24, zaginął podczas ekspedycji ratunkowej Amundsena po włoskich polarników w 1928 roku.

Życiorys

Leif Ragnar Dietrichson urodził się 1 września 1890 roku w Hønefoss[1]. Jego rodzicami byli lekarz Kristian Adolph Gustav Emil Dietrichson (1858–1896) i nauczycielka muzyki Birgitte Lynum (1860–1940)[1]. Był bratankiem norweskiego polarnika Olufa Christiana Dietrichsona (1856–1942) i kuzynem norwesko-amerykańskiego pilota Bernta Balchena (1899–1973)[1].

W latach 1908–1911 studiował w szkole morskiej, po czym pracował dla Bergenske Dampskibsselskap[1]. W 1914 roku został mianowany dowódcą torpedy (norw. torpedosjef) oraz dowódcą dywizji Hvaler z torpedowcem „Springer”[1].

W 1915 roku wstąpił do nowo powstałego lotnictwa marynarki i zaczął latać w 1916 roku[1]. W 1918 roku odbył szkolenie w Wielkiej Brytanii[1]. W tym samym roku został dowódcą bazy statków powietrznych w Kristiansand[1]. W 1920 roku poślubił Gunvor Jebsen (1902–1997)[1].

Wyprawy z Amundsenem

W 1923 roku poznał Roalda Amundsena (1872–1928), który planował wyprawę na biegun północny[1]. Na czas ekspedycji Dietrichson został urlopowany z wojska, którego dowództwo uznawało loty w warunkach arktycznych za element szkoleniowy[1]. Amundsen zamierzał dotrzeć na biegun ze Svalbardu na dwóch wodnosamolotach Dornier N24 i N25[2]. Wyprawa ruszyła 21 maja 1925 roku[1]. N25 pilotował Hjalmar Riiser-Larsen (1890–1965)[2], a Dietrichson zasiadł za sterami N24[1]. Według wcześniejszych obliczeń wyprawa miała osiągnąć biegun po 8 godzinach lotu[3]. Po 8 godzinach lotu, samoloty N24 i N25 wylądowały na krze lodowej, by dokładnie określić pozycję[1]. Wyprawa osiągnęła jednak jedynie szerokość 87°43′N[4]. Samoloty osiadły w odległości 3–4 mil morskich od siebie[1]. Przy starcie N24 doznał uszkodzeń i po wylądowaniu zaczął nabierać wody[3]. Załoga wydobyła paliwo i zapasy i próbowała na nartach dotrzeć do N25[3]. Lód był jednak cienki i Dietrichson wraz z mechanikiem Oskarem Omdalem (1895–1927) wpadli do wody[3]. Zostali uratowani przez nawigatora N24 Lincolna Ellswortha (1880–1951)[3]. Dotarcie do N25 zabrało im prawie cały tydzień[3]. Wszyscy uczestnicy budowali potem przez trzy i pół tygodnia pas startowy na lodzie[4]. 15 czerwca Riiser-Larsen zdołał wystartować, zabierając na pokładzie wszystkich sześciu uczestników wyprawy z powrotem do Svalbardu[4][3].

W 1926 roku Dietrichson miał uczestniczyć w przelocie nad biegunem północnym organizowanym przez Amundsena jako nawigator sterowca „Norge”[1], jednak wycofał się „z powodów rodzinnych”. Biograf Amundsena Tor Bomann-Larsen oraz inni badacze uważali, że rezygnacja Dietrichsona spowodowana była niezadowoleniem i brakiem zgody na dzielenie tej funkcji z Lincolnem Ellsworthem, który nie miał wystarczających umiejętności, ale był sponsorem wyprawy[5][1].

W 1928 roku Dietrichson został ponownie urlopowany z wojska, by wziąć udział w wyprawie amerykańskiego pilota Richarda Byrda (1888–1957) na biegun południowy[1]. Zamiast lecieć do Stanów Zjednoczonych, ruszył na prośbę Amundsena wraz z nim samym na ratunek włoskiemu polarnikowi i konstruktorowi „Norge” Umberto Nobile (1885–1978), którego sterowiec „Italia” rozbił się podczas próby przelotu nad biegunem północnym[6].

Dietrichson zasiadł za sterami francuskiej maszyny Latham 47 i 18 czerwca 1928 roku wyprawa ratunkowa wystartowała z Tromsø[1]. Po raz ostatni kontakt radiowy z samolotem miał miejsce trzy godziny później, kiedy znajdował się w okolicy Wyspy Niedźwiedziej[1]. Następnie kontakt się urwał[1].

Koczująca na lodzie załoga „Italii” została wkrótce dostrzeżona przez samolot włoski, a 23 czerwca obok obozu wylądował szwedzki pilot Einar Lundborg (1896–1931)[7], który zabrał Nobile i jego psa[6]. Pilot wrócił po resztę załogi, lecz samolot rozbił się przy lądowaniu[6]. Rozbitkowie zostali ostatecznie uratowani 12 lipca przez rosyjski lodołamacz „Krasin”[6][7].

Ponad dwa miesiące później odnaleziono w morzu jeden z pływaków maszyny Latham 47[1]. Potem jeszcze pojawił się przerobiony zbiornik na paliwo[6]. Uważa się, że samolot rozbił się u wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej, lecz nikogo nigdy nie odnaleziono[6].

Dietrichson został pośmiertnie awansowany na kapitana[1]. Syn Dietrichsona Gustav (1921–1945) również został pilotem wojskowym i służył w Royal Air Force[1].

Upamiętnienie

17 maja 1949 roku Hjalmar Riiser-Larsen odsłonił pomnik ku pamięci Dietrichsona w parku Søndre w Hønefoss[4]. W 1956 roku imieniem Dietrichsona nazwano jedną z ulic w Stavanger[4].

Na cześć Dietrichsona nazwano jedną z zatok na Ziemi Północno-Wschodniej w archipelagu Spitsbergenu – Dietrichsonbukta[8].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x I Norsk biografisk leksikon 2009 ↓.
  2. ↑ a b Larsstuvold 2009 ↓.
  3. ↑ a b c d e f g Johnson 2014 ↓, s. 277.
  4. ↑ a b c d e frammuseum.no ↓.
  5. ↑ Maynard 2019 ↓.
  6. ↑ a b c d e f Johnson 2014 ↓, s. 279–280.
  7. ↑ a b Northern Norway Tourist Board: Spitsbergen Airship Museum. [w:] nordnorge.com [on-line]. [dostęp 2019-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-03)]. (ang.).
  8. ↑ Norwegian Polar Data Centre: Dietrichsonbukta. [w:] data.npolar.no [on-line]. [dostęp 2019-08-02]. (ang.).

Bibliografia

  • Susan Barr: Leif Dietrichson. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. (norw.).
  • Ulf Larsstuvold: Hjalmar Riiser Larsen. W: I Norsk biografisk leksikon. 2009-02-13. [dostęp 2019-08-03]. (norw.).
  • The Fram Museum: The N24/N25 flight towards the North Pole (1925). frammuseum.no. [dostęp 2019-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-23)]. (ang.).
  • Charles W. Johnson: Ice Ship: The Epic Voyages of the Polar Adventurer Fram. ForeEdge from University Press of New England, 2014. ISBN 978-1-61168-604-3. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).
  • Jeff Maynard: Antarctica's Lost Aviator: The Epic Adventure to Explore the Last Frontier on Earth. Pegasus Books, 2019. ISBN 978-1-64313-096-5. [dostęp 2019-08-03]. (ang.).
  • SNL: Leif_Dietrichson