Józef Małgorzewski
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 18 września 1908 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 19 maja 1983 | ||
| Zawód, zajęcie | aktor, reżyser, dziennikarz | ||
| Narodowość | polska | ||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Józef Małgorzewski (ur. 18 września 1908 w Lublinie, zm. 19 maja 1983 w Warszawie) – polski aktor, reżyser radiowy, dziennikarz.
Życiorys
Urodził się w 1908 w Lublinie. Ukończył gimnazjum w Lublinie. Podjął studia prawnicze. W II Rzeczypospolitej od 1927 był statystą w Teatrze Miejskim w Lublinie. Do zawodu aktorskiego przygotowywał się pod kierunkiem Wandy Siemaszkowej. W 1931 zdał eksternistycznie egzamin aktorski ZASP-u. Jako aktor występował w rodzinnym Lublinie (Teatr Miejski) oraz w Grodnie (Teatr Miejski) i w Warszawie (Teatr Kameralny, Teatr Ateneum, Teatr Reduty, Teatr Malickiej, Teatr Polski, Teatr Mały) oraz wystąpił w produkcjach filmowych Młody las (1934) i Płomienne serca (1937). Od 1938 był zatrudniony w Polskim Radiu, na stanowiskach sprawozdawcy i reżysera.
1 września 1939 o godz. 6:30, przerywając planowy program radiowy, spiker Zbigniew Świętochowski wygłosił komunikat informujący o rozpoczęciu II wojny światowej w pierwszym dniu kampanii wrześniowej; tuż po nim został wyemitowany tekst komunikatu specjalnego, nagrany dwa dni wcześniej na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i wygłoszony przez Józefa Małgorzewskiego[1][2][3]:
A więc wojna. Z dniem dzisiejszym wszelkie sprawy i zagadnienia schodzą na plan dalszy. Całe nasze życie publiczne i prywatne przestawiamy na specjalne tory. Weszliśmy w okres wojny. Cały wysiłek narodu musi iść w jednym kierunku. Wszyscy jesteśmy żołnierzami. Musimy myśleć tylko o jednym: walka aż do zwycięstwa.
Odczytał też ostatni komunikat Polskiego Radia II Rzeczypospolitej, kiedy Niemcy wkraczali do Warszawy:
Halo, halo, czy nas słyszycie? To nasz ostatni komunikat. Dziś oddziały niemieckie wkroczyły do Warszawy. Braterskie pozdrowienia przesyłamy żołnierzom walczącym na Helu i wszystkim walczącym, gdziekolwiek się jeszcze znajdują. Jeszcze Polska nie zginęła. Niech żyje Polska!
W czasie okupacji niemieckiej ukrywał się w Warce, w 1944 został wywieziony do obozu pracy na Dolnym Śląsku.
Z niewoli powrócił 17 lutego 1945 i został zatrudniony w Polskim Radiu na stanowisku naczelnego sprawozdawcy i kierownika reportaży dźwiękowych transmisji. 30 maja 1947 na wniosek Ministra Informacji i Propagandy został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za zasługi w organizowaniu zespołów transmisyjnych Polskiego Radia[4]. Prowadził kółko recytatorskie Miłośników Starej Warszawy[5]. Pracował jako dziennikarz czasopism „Stolica” oraz „Słowo Powszechne”. Był konsultantem filmu pt. ...Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie... z 1978.
Zmarł 19 maja 1983. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 287-5-8)[6].
Przypisy
- ↑ Początek wojny. srodawlkp.org. [dostęp 2015-09-29].
- ↑ Marcin Dobrowolski: A więc wojna!. pulshistorii.numbfinder.com, 2015-09-01. [dostęp 2015-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-01)].
- ↑ Pełny komunikat o wybuchu II Wojny Światowej. youtube.com. [dostęp 2015-09-29].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 84, poz. 569.
- ↑ Daniel Olbrychski [online], www.ebilet.pl [dostęp 2023-08-24] .
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: FLORENTYNA JASTRZĘBSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-04] .
Bibliografia
- Józef Małgorzewski w bazie filmpolski.pl
- Józef Małgorzewski w bazie Filmweb
- Józef Małgorzewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
- Józef Małgorzewski w bazie IMDb (ang.)
