Henryk Wielowieyski

Henryk Wielowieyski herbu Półkozic (ur. 18 maja 1860 we Lwowie, zm. 3 czerwca 1924 we Władypolu koło Horodenki) – polski biolog.

Życiorys

Jego ojciec Władysław był radcą Namiestnictwa we Lwowie oraz właścicielem Olejowej- Korolówki w powiecie horodeńskim.

Po ukończeniu gimnazjum w Stanisławowie rozpoczął studia zoologiczne, botaniczne, chemiczne i filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim. Studiował także na uniwersytetach w Jenie i Lipsku. W 1882 uzyskał stopień doktora filozofii, a w 1884 docenta embriologii i anatomii porównawczej.

W latach 1884–1908 był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Lwowskiego, początkowo w Katedrze Zoologii i Anatomii Porównawczej, a następnie Katedrze Zoologii. W 1890 był jednym z kandydatów do objęcia po śmierci Maksymiliana Nowickiego Katedry Zoologii i Anatomii Porównawczej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z propozycji tej zrezygnował poświęcając się działalności politycznej. W 1908 przeniósł się jednak do Krakowa, gdzie pracował jako docent w Katedrze Zoologii UJ.

W pracy naukowej zajmował się embriologią fizjologiczną, anatomią i fizjologią owadów oraz limnologią i rybactwem. Zorganizował Stację Doświadczalną Ryb UJ w Mydlnikach.

Członek rzeczywisty Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1918). Autor około 40 prac naukowych.

W latach 1891–1907 był posłem do Rady Państwa w Wiedniu z kurii wielkiej własności ziemskiej oraz c.k. podkomorzym. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę brał udział w wojnie 1920 r. na froncie Litewsko-Białoruskim jako kierowca i instruktor.

Wybrane publikacje naukowe

• Studien uber die Lampyriden (1882)
• Bemerkungen uber die Eizelle (1884)
• Ueber die Eibildung bei der Feuerwanze(1884)
• Zur Morphologie des Insektenovariums (1886)
• Studyja nad komórką zwierzęcą. Badania nad jajkiem zwierzęcym (1887)^[1]
• Biologja wód słodkich i praktyczne jej zastosowanie (1912)
• Oogeneza w wielokomorowych jajnikach u owadów (1913)
• Preformacja i epigeneza (1913)

Przypisy

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985

Linki zewnętrzne

• Publikacje Henryka Wielowieyskiego w bibliotece Polona