Gustaw Lutkiewicz

Gustaw Lutkiewicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1924
Kowno

Data i miejsce śmierci

24 lutego 2017
Warszawa

Zawód

aktor

Współmałżonek

Wiesława Mazurkiewicz

Lata aktywności

1948–2010

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons

Gustaw Lutkiewicz (ur. 29 czerwca 1924 w Kownie, zm. 24 lutego 2017 w Warszawie[1]) – polski aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy oraz piosenkarz.

Życiorys

Grób aktorów Gustawa Lutkiewicza i Wiesławy Mazurkiewicz na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Urodził się w polskiej rodzinie w Kownie. Jeszcze w okresie międzywojennym rodzina Lutkiewiczów przeniosła się do Wiłkomierza, gdzie ojciec Witold został sekretarzem gimnazjum polskiego. Do chwili zamknięcia w 1940, Gustaw uczęszczał do gimnazjum polskiego, następnie przeniósł się do gimnazjum litewskiego, z którego został wyrzucony w 1941. Podjął pracę w fabryce kafli jako pomocnik kierowcy[2]. W 1945 Lutkiewiczowie przeprowadzili się do Suwałk[3].

Po II wojnie światowej zdał uproszczony egzamin maturalny i przez rok studiował prawo na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W tym okresie po raz pierwszy zaangażował się do pracy w teatrze (dorabiał jako statysta w teatrze w Toruniu). Tutaj nastąpił przełom w jego życiu, gdy podjął decyzję o zostaniu aktorem[3]. Przeniósł się do Łodzi, gdzie w 1949 ukończył studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (wówczas z siedzibą w Łodzi).

Występował na deskach Teatru Nowego (1949–1960) i Teatru 7.15 (1960–1961), a następnie na scenach warszawskich: Teatru Dramatycznego (1961–1963), Teatru Powszechnego (1963–1969), Teatru Narodowego (1969–1974) oraz ponownie Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera (1974–2010).

W 2006 wycofał się z pracy w filmie, do roku 2009 grał w słuchowisku radiowym W Jezioranach. 31 sierpnia 2010 wycofał się z życia artystycznego z uwagi na postępującą utratę wzroku.

Często występował w słuchowiskach radiowych. Za tę formę twórczości w 1994 otrzymał „Złoty Mikrofon” - za rok 1993 - za wieloletnią współpracę z Polskim Radio oraz za kreację postaci Polikarpa Lepieszki w powieści radiowej „W Jezioranach”[4].

Występował również w Teatrze Telewizji. Był cenionym odtwórcą ballad Bułata Okudżawy (m.in. słynna Modlitwa z lat 60.).

Zmarł 24 lutego 2017, w wieku 92 lat[5] w Domu Aktora w Skolimowie. Pochowany 7 marca 2017 w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach[6] (kwatera G-tuje-32)[7].

Życie prywatne

Od 1950 był żonaty z aktorką Wiesławą Mazurkiewicz (w filmie Zakole z 1988 wspólnie zagrali parę małżeńską). Mieli córkę Katarzynę (1961–2021).

Teatr Telewizji

Filmografia

● odc. 6. Żelazny Krzyż,
● odc. 13. Bez instrukcji
● odc. 6. Profesor Tutka daje przykład opowiadania pogodnego – znajomy profesora
● odc. 8. O słowie drukowanym – pan Adolf
  • Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię (1969) − kierownik restauracji „Retman”
  • Pan Wołodyjowski (1969) – wachmistrz Zydor Luśnia, podkomendny Michała Wołodyjowskiego i Adama Nowowiejskiego
  • Nowy (1969) – Walczak, ślusarz w POM-ie im. Bohaterów Urodzaju w Wólce Legionowskiej
  • Wakacje z duchami (serial telewizyjny) (1970) − fotograf Hubert, członek bandy
  • Mały (1970) – „Gruby”, współlokator „Małego”
  • Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970) – doktor Froeber, lekarz hrabiny Szemiotowej
  • Przystań (1970) − szyper Józef Bosak
  • Seksolatki (1971) − ojciec Ani
  • Obcy w lesie (1971)
  • Kłopotliwy gość (1971) − monter z elektrowni
  • Dekameron 40 czyli cudowne przytrafienie pewnego nieboszczyka (1971) − lichwiarz Pepino
  • Aktorka (1971) − Mitia Tiepłow, przyjaciel Jazykowa
  • Poślizg (1972) − Syćko, właściciel warsztatu samochodowego
  • Kopernik (1972) − Jan Dantyszek, biskup warmiński
  • Kopernik (1972) − Jan Dantyszek, biskup warmiński (odc. 3)
  • Stawiam na Tolka Banana (serial telewizyjny) (1973) − Marian Szaszkiewicz, dentysta (odc. 7. Tolek)
  • Nagrody i odznaczenia (1973) − awanturujący się ranny żołnierz
  • Na niebie i na ziemi (1973) − major Marcin Kosowicz, starszy lekarz pułku
  • Chłopcy (1973) (film) – postać: Smarkul - reżyseria: Ryszard Ber; scenariusz: Stanisław Grochowiak; Scenografia: Allan Starski; Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz
  • Zaczarowane podwórko (1974) − Ernst Theodor Amadeus Hoffmann
  • Ile jest życia (serial telewizyjny) (1974) − leśniczy Stefan Cudo (odc. 3. Polowanie, odc. 6. Nauka chodzenia i odc. 11. Noc księżycowa)
  • Awans (1974) − Maciej Grzyb, ojciec Mariana
  • Trzecia granica (serial telewizyjny) (1975) − Zapotoczny (odc. 3. Zatarte ślady)
  • Noce i dnie (1975) − Baścik, właściciel biura melioracyjnego
  • Grzech Antoniego Grudy (1975) − sołtys Saraniecki
  • Dom moich synów (1975) − Gralczak, sąsiad Góreckiej
  • Doktor Judym (1975) − Krzywosąd, administrator sanatorium w Cisach
  • Zaklęty dwór (serial telewizyjny) (1976) − sędzia Bonifacy Gągolewski
  • Parada oszustów (1976) − 2. role:
● odc. 1. Mistrz zawsze traci − właściciel apteki,
● odc. 3. Tajny detektyw − nadkomisarz
  • Daleko od szosy (serial telewizyjny) (1976) − sadownik Wieczorek (odc. 1. Szpaki)
  • Nie zaznasz spokoju (1977) − Maliniak, ojciec Tolka i Janka
  • Lalka (serial telewizyjny) (1977) − Raczek, przyjaciel ojca Ignacego Rzeckiego (odc. 2. Pamiętnik starego subiekta)
  • 40-latek (serial telewizyjny) (1977) − leśnik (odc. 20. W obronie własnej czyli polowanie)
  • Układ krążenia (serial telewizyjny) (1978) − Piotr Łoboda (odc. 7. Doktor Bognar)
  • Ślad na ziemi (serial telewizyjny) (1978) − inżynier Zygmunt Rybacki (odc. 6. Pięć stów i odc. 7. Zmęczeni inżynierowie)
  • Sowizdrzał świętokrzyski (1978) − nadleśniczy Puzyna
  • Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) − gościnnie
  • Koty to dranie (1978) − Marceli Broszczak
  • Justyna (1978) − członek rodziny Małgosi
  • Do krwi ostatniej... (1978) − oficer I Dywizji
  • Do krwi ostatniej (serial) (1979) − oficer I Dywizji
  • Śnić we śnie (1979) − leśniczy Witold
  • Racławice. 1794 (1979) − generał Antoni Józef Madaliński
  • Ojciec królowej (1979) − koniuszy Marek Matczyński
  • Lekcja martwego języka (1979) − leśniczy Szwanda
  • Doktor Murek (serial telewizyjny) (1979) − Żołnasiewicz, szwagier i pracownik Czabana (odc. 5−7)
  • Die Schmuggler von Rajgorod (1979) − podoficer
  • Spotkanie na Atlantyku (1980) − ochmistrz
  • Polonia Restituta (1980) − Aleksandr Izwolski, ambasador Rosji w Paryżu
  • Dom (serial telewizyjny) (1980) − kapral Sumik (odc. 1. Co ty tu robisz, człowieku? i odc. 2. Zapomnij o mnie)
  • Ciosy (1980) − Zażywny, podwładny Franciszka
  • Znachor (1981) − przodownik policji
  • Rdza (1981) − Henryk Sabara z działu ekonomicznego, przyjaciel Bryły
  • Pogotowie przyjedzie (1981) − Jerzy, dyrektor pogotowia
  • Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (serial telewizyjny) (1981) − Otto von Bismarck (odc. 6. Już tylko nadzieja, odc. 7. Powołanie i odc. 9. Ausrotten)
  • Klejnot wolnego sumienia (1981) − Dębiński
  • Biłek (1981) − Michał, opiekun stadniny koni
  • Dolina Issy (1982) − Łuk Juchniewicz, mąż ciotki Heleny
  • Do góry nogami (1982) − przodownik policji
  • Widziadło (1983) − sąsiad Strumieńskiego
  • Ostrze na ostrze (1983) − Krasicki
  • Nadzór (1983) − ginekolog
  • Na odsiecz Wiedniowi (1983) − koniuszy Marek Matczyński
  • Kamienne tablice (1983) − woźny w Ambasadzie Polski w Indiach
  • Fachowiec (1983) − Kwaśniewski
  • Dolina szczęścia (1983) − 2. role: Karol Woyciechowski, chłop
  • Der Aufenthalt (1983) − strażnik na oddziale polskim
  • Alternatywy 4 (serial telewizyjny) (1983) − prezes spółdzielni mieszkaniowej
  • Rycerze i rabusie (serial telewizyjny) (1984) − Krasicki (odc. 1. W walce z infamisem)
  • Rok spokojnego słońca (1984) − właściciel piekarni
  • Przybłęda (1984)
  • Przeklęte oko proroka (1984) − Opanas Bedryszko, ojciec Semena
  • Pismak (1984) − naczelnik więzienia
  • Kobieta w kapeluszu (1984) − Dzidek, mąż matki Ewy
  • Jak się pozbyć czarnego kota (1984) − Dolinsky, myśliwy z Ameryki
  • Dokąd człowieku? (1984) − prokurator Kaleta
  • 111 dni letargu (1984) − „starosta” celi 192
  • Zaproszenie (1985) − dyrektor szpitala
  • Temida (serial telewizyjny) (1985) − doktor Lubczyński, warszawski pełnomocnik Błockiego (odc. 3. Strzały o świcie)
  • Tate (1985) − handlarz Arcimowicz
  • Tanie pieniądze (1985) − „Ruptura”
  • Spowiedź dziecięcia wieku (1985) − żandarm
  • Oko proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody (serial telewizyjny) (1985) − Opanas Bedryszko, ojciec Semena
  • Lustro (1985) − ojciec Hanki
  • Chrześniak (1985) − Antoni Blicharski, kierownik gorzelni w PGR-ze, ojciec chrzestny Purowskiego
  • C.K. Dezerterzy (1985) − lekarz
  • Zmiennicy (serial telewizyjny) (1986) − Samelko, dyrektor Instytutu Literackiego „Opoka” (odc. 10. Krzyk ciszy i odc. 11. Antycypacja)
  • Magma (1986)
  • Epizod Berlin-West (1986) − aktor
  • Sala nr 6 (1987) − starosta
  • Misja specjalna (1987) − aktor-kelner w restauracji
  • Koniec sezonu na lody (1987) − Dojnarowicz, właściciel ikony
  • Ballada o Januszku (serial telewizyjny) (1987) − Edmund Karolak, sąsiad Gieni Smoliwąsowej
  • Anioł w szafie (1987) − kierownik produkcji Kostek
  • Zakole (1988) − Tomasz Świderski
  • W labiryncie (serial telewizyjny) (1988−1990) − Henryk Ostoja-Ostojałowski, sąsiad Racewiczów
  • Spadek (1988) − krawiec
  • Romeo i Julia z Saskiej Kępy (1988) − „Dziadek” Kędziora
  • Pole niczyje (1988) − komisarz
  • Oszołomienie (1988) − dyrektor teatru
  • Nowy Jork, czwarta rano (1988) − Gren, właściciel baru „Błysk”
  • Chichot Pana Boga (1988) − przewodniczący obrad komisji parlamentarnych
  • Grande EducatorIgnacy Domeyko (1988)
  • Amerykanka (1988) − Stefan Matula
  • Wiatraki z Ranley (1989) − Hoggar, właściciel pola
  • Virtuti (1989) − burmistrz Grajewa
  • Sceny nocne (1989) − profesor Wagner
  • Ring (1989) − prezes konkurencyjnego klubu
  • Lawa (1989) − doktor w scenie „Balu u Senatora"
  • Konsul (1989) − sędzia
  • Kanclerz (serial telewizyjny) (1989) − książę Mikołaj Radziwiłł
  • Janka (serial telewizyjny) (1989) − komornik (odc. 15. Licytacja)
  • Gorzka miłość (1989) − Antoni, wuj Hanny
  • Życie za życie. Maksymilian Kolbe (1990) − Konior, stolarz w Niepokalanowie
  • Tajemnica puszczy (1990) − Fabian
  • Leśmian (1990) − Jakub Mortkowicz
  • Kramarz (1990) − handlarz-zazdrośnik
  • Kapitan Conrad (1990)
  • Femina (1990) − fotograf
  • Tak tak (1991) − wuj Karen
  • Rozmowy kontrolowane (1991) − chłop
  • Pogranicze w ogniu (serial telewizyjny) (1991) − August Mackett, współpracownik polskiego wywiadu
  • Kuchnia polska (1991) − dyrektor PGR-u
  • Kuchnia polska (serial) (1991) − dyrektor PGR-u
  • Wielka wsypa (1992) − szatniarz w hotelu „Polonia”
  • Zespół adwokacki (serial telewizyjny) (19931994) − mecenas Witold Janicki, kierownik zespołu
  • Bank nie z tej ziemi (serial telewizyjny) (1993−1994) − członek rady nadzorczej banku
  • Bar Atlantic (1996) − doktor
  • Ekstradycja 3 (serial telewizyjny) (1998) − strażnik Stasio
  • Ogniem i mieczem (film) (1999) − Barabasz
  • Złotopolscy (serial telewizyjny) (20002005) − Zygmunt Karabasz, właściciel sklepu w Złotopolice
  • Syzyfowe prace (2000) − profesor Nogacki

Polski dubbing

Ordery i odznaczenia

Nagrody i wyróżnienia

Przypisy

  1. Zmarł Gustaw Lutkiewicz. Popularny aktor miał 93 lata.. expressilustrowany.pl. [dostęp 2017-02-24].
  2. 90 urodziny Gustawa Lutkiewicza [online], wMeritum.pl, 29 czerwca 2014 [dostęp 2023-10-26]  (pol.).
  3. a b Wiesława Mazurkiewicz, Gustaw Lutkiewicz. Wierni tej wielkiej miłości. [w:] Dobry tydzień Nr 10 (124) 6 marca 2017, s. 20–21.
  4. a b „Złoty Mikrofon” (za 1993). Polska Bibliografia Literacka. [dostęp 2013-01-12].
  5. Gustaw Lutkiewicz nie żyje. Żegnamy niezapomnianego Karabasza ze 'Złotopolskich', „gazetapl” [dostęp 2017-02-24]  (pol.).
  6. Pogrzeb Gustawa Lutkiewicza. Relacja z uroczystości. Aktor „Złotopolskich” spoczął na Powązkach [online], se.pl [dostęp 2017-03-07]  (pol.).
  7. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  8. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  9. Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2023-10-26]  (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Gustaw Lutkiewicz w bazie IMDb (ang.)
  • Teksty piosenek
  • Gustaw Lutkiewicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka
  • Gustaw Lutkiewicz w bazie Akademii Polskiego Filmu
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000071893054
  • VIAF: 102148678
  • GND: 1061869598
  • PLWABN: 9810535854605606
  • NUKAT: n2004098650
  • WorldCat: viaf-102148678
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3934593
  • ETP: 325
Identyfikatory zewnętrzne:
  • FilmPolski.pl: 11247