Giorgio Morandi

Data i miejsce urodzenia

20 lipca 1890
Bolonia

Data i miejsce śmierci

18 czerwca 1964
Bolonia

Narodowość

włoska

Alma Mater

Accademia di Belle Arti di Bologna

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek, grafika

Epoka

modernizm

Muzeum artysty

Morandi Museum w Bolonii

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Giorgio Morandi (ur. 20 lipca 1890 w Bolonii, zm. 18 czerwca 1964 tamże)^[1]^[2] – włoski malarz, rysownik i grafik.

Życiorys

W latach 1907–1913 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Bolonii^[1]^[3]. W tym czasie często jeździł do Florencji, aby analizować dzieła Giotta oraz mistrzów quattrocenta – Masaccia i Paola Uccella^[2]. Równocześnie odkrywał modernizm. W 1909 po raz pierwszy zobaczył reprodukcje dzieł Cézanne’a; w następnym roku na Biennale w Wenecji zetknął się z Renoirem, a w 1911 odkrył Moneta. Na wystawie secesji w Rzymie w 1914 podziwiał ryciny Matisse’a i akwarele Cézanne’a^[1]. Zetknął się z włoskimi futurystami i na krótko (1918–1920) związał z Pittura metafisica, ruchem popieranym przez Giorgia de Chirica, Carla Carrę i Filippa de Pisisa^[1]^[2]^[3].

W czasie I wojny światowej był wcielony do włoskiej armii, ale został zwolniony z powodu choroby (załamanie nerwowe)^[1]^[3]. Po wojnie uczył rysunku i kompozycji w szkole w Bolonii, a następnie w latach 1930–1956 wykładał w bolońskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie prowadził Katedrę Grafiki^[1].

Laureat nagrody za malarstwo na Biennale w Wenecji w 1948 i za grafikę na Biennale w São Paulo w 1953 roku^[1]^[3]. W 1982 powstało Giorgio Morandi Study Centre w Galleria d’arte moderna w Bolonii; przeniesione w 1993 do Palazzo d’Accursio i przekształcone w Muzeum Morandiego^[1].

Twórczość

Początkowo, w latach 1911–1913, Morandi malował głównie pejzaże, ale od 1914 zainteresował się przedmiotami i ich relacjami w przestrzeni; wtedy zaczął tworzyć martwe natury, traktując grupę przedmiotów jako jeden obiekt^[1]^[2]. Charakterystyczne dla jego twórczości są subtelne połączenia kolorystyczne, w wąskim zakresie tonalnym palety ograniczonej do beżów i szarości^[1]^[4].

Od 1920 powrócił do sporadycznie uprawianej wcześniej grafiki, rezygnując z monochromatyzmu i rozszerzając tematycznie o weduty. Nowy rygor jego graficznym i malarskim pracom nadało dążenie do geometryzacji, po 1945 przekształconej w formy kubistyczne. Chociaż, podobnie jak u Georgesa Braque’a i Pabla Picassa, przedstawiane obiekty tworzą rytmiczny kontekst, są one przesycone liryzmem, którego nie ma w twórczości kubistów^[1]^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Morandi, Giorgio, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00125401 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e PieroP. Pacini PieroP., Morandi, Giorgio, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.T059488 [dostęp 2022-06-25] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d IanI. Chilvers IanI., JohnJ. Glaves-Smith JohnJ., Dictionary of Modern and Contemporary Art, wyd. 2, Oxford University Press, 2009, s. 1312–1314, ISBN 978-0-19-923965-8 (ang.).
↑ ChristopherCh. Masters ChristopherCh., Morandi, Giorgio, [w:] HughH. Brigstocke, Oxford Companion to Western Art, Oxford University Press, 2003, DOI: 10.1093/acref/9780198662037.001.0001, ISBN 978-0-19-172759-7 [dostęp 2022-06-25] (ang.).

Bibliografia

LotharL. Altmann LotharL. (red.), Leksykon malarstwa i grafiki, Warszawa: Arkady, 2012, s. 377, ISBN 978-83-213-4729-5 (pol.).
IanI. Chilvers IanI., Concise Oxford Dictionary of Art and Artists, Oxford University Press, 1990, s. 314, ISBN 0-19-866166-5 (ang.).