Feliks Słupski

Feliks Słupski

Imię i nazwisko	Feliks Światopełk-Słupski
Data i miejsce urodzenia	1 maja 1868 Skolimów, Polska
Data i miejsce śmierci	22 marca 1950 Warszawa, Polska
Narodowość	polska
Alma Mater	Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	realizm
Multimedia w Wikimedia Commons

Feliks Światopełk Słupski (ur. 1 maja 1868 w Skolimowie, zm. 22 marca 1950 w Warszawie)^[1][2] – polski malarz, portrecista, przedstawiciel realizmu, pedagog^[3]. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Tworzył w Warszawie w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku^[3].

Życiorys

Młodość

Syn Franciszka Świętopełka-Słupskiego i Anny z Biesiekierskich, brat Zygmunta. W latach 1885–1989 kształcił się pod kierunkiem Wojciecha Gersona, prywatnie oraz w prowadzonej przez niego warszawskiej Klasie Rysunkowej przy Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie^[4]. W roku 1888 uzyskał stypendium Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych im. Mikołaja Kopernika z fundacji Jana Matejki. Dwa lata później przeniósł się do Monachium, gdzie uczył się w Königliche Kunstgewerbeschule München(inne języki). Od roku 1891 do 1897 przebywał w Paryżu, gdzie studiował w Académie Julian. Uczył się u malarzy takich jak Wojciech Gerson, Jules Joseph Lefebvre, Jean-Paul Laurens, Tony Robert Fleury(inne języki) czy Jean-Joseph Benjamin Constant^[3].

Życie zawodowe

W roku 1904, wraz z żoną, malarką, Marią z Zarembów, założył w Warszawie prywatną szkołę rysunku (Szkoła Malarstwa Feliksa i Marii Słupskich przy ul. Wilczej)^[5]. Równocześnie pracował jako nauczyciel rysunków w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Warszawy oraz w latach 1912–1914 w Seminarium Nauczycielskim na Ursynowie, gdzie zajmował się rysunkiem i malarstwem. W okresie 1921–1935 piastował stanowisko dyrektora i wykładowcy w Szkole Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. W latach 1923–1939 uczył rysunku w Akademii Stomatologicznej^[1].

Słupski był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (TZSP). W roku 1927 został członkiem jury salonu, a w 1929 uzyskał dyplom honorowy oraz prawo hors concours, które upoważniało go do wystawienia dzieł w salonach warszawskich bez konieczności wcześniejszego przedstawiania ich do oceny komisji kwalifikacyjnej^[6].

Był autorem wielu recenzji i artykułów, oraz książki O nauczaniu sztuk plastycznych uwag kilka, w której zawarł swój program nauczania, propagujący tradycyjne metody (m.in. kopiowanie gipsowych figur w pracowni). Wielokrotnie wygłaszał wykłady i odczyty dotyczące sztuk plastycznych^[7].

Twórczość

Specjalizował się w malarstwie sztalugowym, malował portrety, pejzaże, martwe natury, kompozycje kwiatowe, miniatury portretowe na kości słoniowej. Korzystał najchętniej z techniki olejnej i akwarelowej. Malował też obrazy o charakterze rodzajowym (znane jedynie z tytułów): Rozbawiona, W pracowni, Zaraz pójdzie na pokutę, Na poddaszu^[7].

Prace Feliksa Słupskiego pokazywane były między innymi w Paryżu, na salonach Warszawy (wystawa 100 lat malarstwa polskiego w Pałacu w Łazienkach w 1919, wystawy i salony TZSP w l.1918–1939, Salonie Zachęty w r. 1925/6), Krakowa (wystawy TPSP: Malarze warszawscy w 1936, wystawa bieżąca w 1937) i Poznania (wystawa TPSP –1937). Niektóre obrazy były reprodukowane w pismach: Świat (1913) i Tygodnik Ilustrowany (1914). Malarz nie doczekał się jednak ani za życia ani po śmierci dużej wystawy monograficznej^[1][3].

Znakomita część jego obrazów zaginęła w czasie okupacji, jego pracownia przy ul. Pięknej w Warszawie została zbombardowana, a płótna znajdujące się w prywatnych kolekcjach częściowo rozkradzione. Kilka obrazów do dziś widnieje na liście strat wojennych. Część znajduje się w zbiorach oddziałów Muzeum Narodowego w Zachęcie i Nieborowie, pozostałe w kolekcjach prywatnych^[3].

Wybrane obrazy

• Stara kobieta z różańcem (olej; 1888)^[3]
• Portret Chopina (olej; Paryż, 1896)^[3]
• Portret Gersona (olej; 1899)^[3]
• Portret Michała Radziwiłła (olej; 1899)^[3]
• Portret baronowej Unrug (olej; 1902)^[3]
• Dziewczyna z profilu (1913)
• Portret Krysi (miniatura, gwasz na kości; 1914)^[3]
• Portret Ani, córki artysty (miniatura, gwasz na kości; 1915)^[3]
• Portret Legionisty polskiego (miniatura, gwasz na kości; 1916), niekiedy błędnie nazywany Autoportretem w mundurze Legionów Polskich^[3]
• Główka chłopca (1917)
• Portret Kazimierza Kwiatkowskiego (ok. 1918)
• Portret Andrzeja Niemojewskiego (przed 1921)
• Portret gen. Józefa Hallera (1921)
• Portret arcybiskupa Edwarda Roppa (olej na płycie drewnianej; Salon 1930, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa, wystawiane również w Paryżu)^[3][8]
• Droga na plażę Jastarnia (płótno?, olej; Salon 1930, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[8]
• Nasturcje (olej na płótnie; 1932)^[3]
• Popiersie dziewczyny (1933)
• Martwa natura z imbrykiem (1938)
• Martwa natura z chińską wazą (1937)
• Martwa natura z imbrykiem (1938)

Dzieła utracone

• Astry (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[9]
• Autoportret (płótno?, olej)
• Chryzantemy (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[10]
• Cisza (płótno?, olej; Salon 1925, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[11]
• Dogaressa (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[9]
• Dziewczynka (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[10]
• Kącik w parku (płótno?, olej; Salon 1931, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[12]
• Panna z różą (płótno?, olej; Salon 1927, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[10]
• Portret dr-owej N (płótno?, olej; Salon 1929, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[13]
• Portret jenerała Z.W. (płótno?, olej; Salon 1926, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[9]
• Portret pana O. (papier, rysunek ołówkiem)
• Rekonwalescentka (płótno?, olej; Salon 1931, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[12]
• Sieroca dola (płótno?, olej; Salon 1925, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[11]
• Sosny na helu (płótno?, olej; Salon 1929, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa)^[13]
• Waza chińska (płótno?, olej; 1937, Kraków)
• Wesoła kumoszka (płótno?, olej; 1937, Kraków)

Przypisy

Bibliografia

• Biernacka, Róża. Słupski Feliks, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIX, Warszawa–Kraków 1999-2000, s. 126–127, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2021-12-09].
• J.J. Rudniański J.J., K.K. Murawska K.K., Człowiek i sztuka, Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1984, ISBN 83-202-0304-X, OCLC 12970551 .brak strony (książka)
• Słupski, Feliks. O nauczaniu sztuk plastycznych : uwag kilka. Poznań : Nakładem Księgarnia św. Wojciecha, 1920.
• [Słupski, Feliks]. Wojciech Gerson: Artysta, nauczyciel, człowiek. [W:] Wojciech Gerson i jego uczniowie: lato 1931 roku (s. 5–13). Warszawa: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, 1931 [dostęp 2021-12-09].

Linki zewnętrzne

• M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu WielkiegoFeliks Świętopełk-Słupski, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-12-09].
• Artinfo.pl, Feliks SŁUPSKI (1868 Skolimów – 1950) artinfo.pl [dostęp 2021-12-09].
• Wydział Restytucji Dóbr Kultury, Katalog strat wojennych, www.dzielautracone.gov.pl [dostęp 2021-12-09].
• Fotografia: Wystawa prac uczniów Szkoły Sztuk Pięknych im. Wojciecha Gersona w Warszawie. Zbiory NAC on-line, audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2021-12-09].