Edward Janczewski-Glinka

Edward Janczewski-Glinka

Państwo działania	Austro-Węgry
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1846 Blinstrubiszki
Data i miejsce śmierci	17 lipca 1918 Kraków
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Okres zatrudn.	1901–1902
Rektor
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Edward Franciszek^[1] Janczewski-Glinka (ur. 14 grudnia 1846 w Blinstrubiszkach, zm. 17 lipca 1918 w Krakowie) – polski biolog, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Akademii Umiejętności.

Życiorys

W 1862 ukończył gimnazjum w Wilnie. Naukę kontynuował na studiach przyrodniczych w UJ i w Petersburgu. W 1873 podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim jako docent w Katedrze Anatomii i Fizjologii Roślin. W latach 1875–1913 kierował tą Katedrą. W 1875 otrzymał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1877 profesora zwyczajnego. W 1888–1889 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Filozoficznego, w 1901–1902 rektora, a w 1902–1903 prorektora uczelni.

Od 1876 członek korespondent Akademii Umiejętności, od 1885 członek czynny; w latach 1890–1894 i 1908–1914 dyrektor Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AU; do 1873 współpracownik Komisji Fizjograficznej AU; w latach 1903–1913 – przewodniczący Sekcji Botanicznej Komisji Fizjograficznej AU; w latach 1895–1898 – przewodniczący Sekcji Rolniczej AU^[2]. Członek wielu towarzystw naukowych, między innymi: Towarzystwa Nauk Przyrodniczych w Cherbourgu, Towarzystwa Botanicznego w Edynburgu oraz paryskiej Académie des sciences. W 1906 roku za pracę „Monographie des groseilliers Ribes” otrzymał nagrodę Prix de Candolle od Towarzystwa Nauk Przyrodniczych w Genewie^[3].

Prowadził badania nad anatomią roślin, sadownictwem, mykologią i algologią. Był pionierem w Polsce badań w dziedzinie genetyki roślin, opracował światową monografię rodzaju Ribes oraz opisał nowy rodzaj sinic.

Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera Ł-płn-po lewej Nawratilów)^[4][5].

Rodzina i życie prywatne

Edward Janczewski-Glinka był synem Cypriana Janczewskiego, współzałożyciela tajnego stowarzyszenia „Czarnych Braci”^[1] i Kazimiery Burby; miał dwójkę rodzeństwa. Jego żoną była Jadwiga Szetkiewicz, z którą miał syna Edwarda Walerego^[1].

Wybrane publikacje naukowe

• Le parasitisme du Nostoc Lichenoides (1872)
• Recherches sur les Porphyria (1872)
• O rurkach sitkowych w korzeniach (1874)
• Poszukiwania nad wzrostem wierzchołkowym korzeni roślin okrytoziarnowych (1874)
• Rozwój pączka u skrzypów (1876)
• Zawilec. Anemone. Studyum morfologiczne (1892–1896 4 części)
• Trzy metody hodowli drzew owocowych (1896)^[6]
• Głownie zbożowe na Żmujdzi (1897)
• Species generis ribes (1905–1906 3 części)
• Monographie des groseilliers Ribes L. (1907)

Spuścizna

Imieniem Janczewskiego nazwano co najmniej jeden rodzaj i siedem gatunków roślin:

• Janczewskia (Solms-Laubach, 1877) – rodzaj krasnorostów;
• Lappa janczewskii (Dybowski, 1904);
• Bromus janczewskii (Zapal, 1904);
• Poa janczewskii (Zapal, 1906);
• Ribes janczewskii (Pojarkova, 1929);
• Anemone janczewskii (Giraudias, 1891);
• Pulsatilla janczewskii (Zapal, 1908);
• Salix janczewskii (Zapal, 1908).

Gatunki roślin opisane po raz pierwszy przez Janczewskiego są oznaczane skrótem Jancz..

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[7]
• Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1913)^[8]

Przypisy

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985.
• Stanisław Feliksiak: Słownik biologów polskich. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1987, s. 223–224. ISBN 83-01-00656-0.

Linki zewnętrzne

• Prace Edwarda Janczewskiego w serwisie Polona.pl