Dehl Berti

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Dehl Berti
Imię i nazwisko

Edward Eugene Bertie[1][2]

Data i miejsce urodzenia

17 stycznia 1921
Pueblo

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1991
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Frances Cummins Collins
(1944–1962; jej śmierć)
Zerrin Arbas
(1965–1969; rozwód)
Lynette Clarke
(1974–1980; rozwód)

Lata aktywności

1943–1991

Dehl Franke Berti, właśc. Edward Eugene Bertie[1][2] (ur. 17 stycznia 1921 w Pueblo, zm. 26 listopada 1991 w Los Angeles) – amerykański aktor charakterystyczny, który sam identyfikował się jako pochodzący z plemienia Apaczy Chiricahua[3] i często pojawiał się w westernach[4]. Odtwórca roli Johna Taylora – indiańskiego szamana i przyjaciela rodziny w serialu CBS Paradise, znaczy raj (1988–1991)[5].

Życiorys

Urodził się w Pueblo w stanie Kolorado jako syn Cecilii L Uhernik i Thomasa Harolda „Tony’ego” Bertiego[1]. Miał trzech braci – Richarda Lloyda, Thomasa Harolda „Toma” i Johna Patricka oraz siostrę Alice May[1].

W 1943 po raz pierwszy wystąpił na Broadwayu jako Eddie Talmo w sztuce Nokturn Manhattanu[6] w reż. Stelli Adler. Powrócił na Broadway w przedstawieniach: Dziękuję, swobodo (1944) jako szeregowiec Langheld, Hickory Stick (1944) w rolo Joe Pessolano, Silni są samotni (1953) jako wódz Indian Barrigua i Ryszard III (1953)[6] z José Ferrerem w roli tytułowej.

Debiutował na małym ekranie w roli Tony’ego Grimesa w jednym z odcinków serialu Wielka historia (The Big Story, 1949) – pt. „John Ellert z Evansville w stanie Indiana”. W ciągu swojej ponad czterdziestoletniej kariery wystąpił w blisko dziewięćdziesięciu produkcjach, zrealizowanych przede wszystkim na potrzeby telewizji[7]. Odtwarzał głównie drugoplanowe role Indian.

Był trzykrotnie żonaty. W 1944 ożenił się z Frances Cummins Collins, z którą miał dwóch synów – Sanha i Thanego. 15 marca 1962 doszło do rozwodu. W latach 1965–1969 był żonaty z turecką aktorką, Zerrin Arbaş[8]. Mieli córkę Deryę (ur. 17 czerwca 1968, zm. 22 października 2003 na atak serca)[9]. W lipcu 1974 zawarł związek małżeński z Lynette Clarke, z którą się rozwiódł w październiku 1980.

Zmarł 26 listopada 1991 w Los Angeles na zawał serca w wieku 70 lat[2][10].

Filmografia

Filmy

  • 1956: Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments) jako służący faraona / Asystent architekta (niewymieniony w czołówce)
  • 1974: Samotna siódemka (Seven Alone) jako Biały Łoś
  • 1985: Inwazja na USA (Invasion U.S.A.) jako John Eagle
  • 1986: Tyrani (Bullies) jako Will Wrona
  • 1987: Stało się w lagunie (Laguna Heat, TV) jako Azul Mercante

Seriale

  • 1962: Nietykalni (The Untouchables) jako Pan Temple (1 odcinek)
  • 1962: Strzały w Dodge City (Gunsmoke) jako Waco (1 odcinek)
  • 1966: Mission: Impossible jako młody zoolog (1 odcinek)
  • 1968: Mission: Impossible jako Makar (1 odcinek)
  • 1972: Bonanza jako Ritter (1 odcinek)
  • 1983–1984: The Edge of Night jako Biały Łoś (20 odcinków)
  • 1984: Autostrada do nieba (Highway to Heaven) jako Sidney Eagle (1 odcinek)
  • 1988: Szczeniak zwany Scooby Doo (A Pup Named Scooby-Doo) jako (głos) (wybrane odcinki)
  • 1988–1991: Paradise znaczy raj (Paradise) jako John Taylor
  • 1990: Byle do dzwonka (Saved by the Bell) jako wódz Henry (1 odcinek)

Przypisy

  1. a b c d Dehl Berti (1921–1991). Find a Grave. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  2. a b c Edward Eugene Bertie (1921–1991). FamilySearch. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  3. Dehl Berti; Chiricahua Apache Portrayed Indians in Westerns. „Los Angeles Times”, 7 grudnia 1991. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  4. Sandy Greer: Native Americans Still Battling Stereotyping. „Broadcast Weekly”, 21 kwietnia 1990. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  5. Dehl Berti. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  6. a b Dehl Berti. Internet Broadway Database. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  7. Fred MacMurray Filmography. AllMovie. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  8. Derya Arbaş. Geni. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).
  9. Derya Arbas w bazie IMDb (ang.)
  10. Article clipped from Indiana Gazette. Newspapers.com™. [dostęp 2024-05-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Dehl Berti w bazie IMDb (ang.)
  • Dehl Berti w bazie Filmweb
  • ISNI: 0000000000944889
  • VIAF: 42049254
  • BnF: 14155492q
  • BNE: XX4910678
  • PLWABN: 9810560116305606
  • WorldCat: lccn-n85322466