Cerber

Ten artykuł od 2016-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Cerber
Κέρβερος
stróż wejścia do świata zmarłych
Ilustracja
Herakles prowadzący schwytanego Cerbera
(malowidło na czarnofigurowej hydrii z VI wieku p.n.e.)
Występowanie

mitologia grecka

Rodzina
Ojciec

Tyfon

Matka

Echidna

Rodzeństwo

Sfinks, Hydra Chimera i Ortros

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Cerber (stgr. Κέρβερος Kérberos, łac. Cerberus) – w mitologii greckiej olbrzymi trzygłowy pies strzegący wejścia do świata zmarłych.

Uważany był za syna Echidny i Tyfona oraz za brata Sfinksa, Hydry i Chimery[potrzebny przypis] oraz Ortrosa. Hezjod (Teogonia, 311) przedstawiał go jako bestię „o spiżowym głosie i pięćdziesięciu głowach”[1]. Dopiero w późniejszych przekazach Cerber miał trzy, dwie, a nawet tylko jedną głowę[potrzebny przypis]. W niektórych wersjach mitu ma również węża zamiast ogona[potrzebny przypis].

Przebywał w pobliżu Styksu, gdyż na niego natykały się dusze przewiezione po śmierci przez Charona; próbujące opuścić Hades, Cerber gryzł jadowitymi zębami. Nie wpuszczał też do Hadesu żywych, jednak Orfeusz udobruchał go śpiewem i grą na lirze. Sybilla prowadząc Eneasza uśpiła Cerbera ciastkiem z makiem i miodem (Wergiliusz, Eneida VI, 417-25). Według późniejszej tradycji potwór atakował również przychodzących do świata podziemi zmarłych, dlatego przy pochówku dodawano im placek na miodzie[1].

Ujarzmienie go i wyprowadzenie na ziemię było ostatnią z dwunastu prac Heraklesa. Cerber występuje w rzeźbie antycznej i malarstwie wazowym. W micie o 12 pracach Heraklesa przedstawiano go jako trzygłowego psa pokrytego wężową łuską[potrzebny przypis].

Współcześnie w kulturze Cerber pojawia się w filmie animowanym Herkules wyprodukowany przez Walt Disney Pictures. Olbrzymi trójgłowy pies obecny jest także w pierwszej części Harry’ego Pottera. Podobnie jak w mitologii jest tam przedstawiany jako strażnik, lecz został nazwany nie Cerber, ale Puszek (ang. Fluffy)[2]. Występuje także w 5 cyklu serialu Dawno, dawno temu oraz w książkach z serii "Percy Jackson i bogowie olimpijscy" i filmie Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy.

Przypisy

  1. a b Jorge Luis Borges: Księga istot zmyślonych. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2000, s. 32,33. ISBN 83-7255-740-3.
  2. J.K. Rowling: Harry Potter i Kamień Filozoficzny. Media Rodzina, 2016. ISBN 978-83-8008-212-0.
  • PWN: 3884302
  • Britannica: topic/Cerberus
  • Treccani: cerbero
  • NE.se: kerberos
  • SNL: Kerberos
  • Catalana: 0016993
  • DSDE: Kerberos
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 31243