Alfred Clebsch

Alfred Clebsch
Rudolf Friedrich Alfred Clebsch
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1833
Królewiec

Data i miejsce śmierci

7 listopada 1872
Getynga

Zawód, zajęcie

matematyk

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons

Rudolf Friedrich Alfred Clebsch (ur. 19 stycznia 1833 w Królewcu, zm. 7 listopada 1872 w Getyndze[1]) – niemiecki matematyk, profesor Politechniki w Karlsruhe oraz uniwersytetów w Gießen i w Getyndze.

Zajmował się m.in. geometrią algebraiczną, teorią niezmienników i różnymi dziedzinami analizy – jak rachunek wariacyjny czy równania różniczkowe cząstkowe – oraz mechaniką teoretyczną[2]. Wniósł znamienny wkład do geometrii algebraicznej[2].

W 1868 roku wraz z Carlem Neumannem (1832–1925) założył czasopismo matematyczne „Mathematische Annalen[2].

Życiorys

Alfred Clebsch urodził się 19 stycznia 1833 roku w Królewcu[2].

Po ukończeniu królewieckiego gimnazjum Altstädtisches Gymnasium[3], w 1850 roku rozpoczął naukę na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu, gdzie studiował u Franza Ernsta Neumanna (1798–1895), Friedricha Juliusa Richelota (1808–1875) i Otto Hessego (1811–1874)[2]. Początkowo zajmował się fizyką – optyką i hydrodynamiką[4].

W 1854 roku uzyskał stopień doktora – pracę doktorską napisał pod kierunkiem Neumanna[2]. Następnie pracował jako nauczyciel w wielu szkołach Berlinie[3].

W 1858 roku ukończył pracę habilitacyjną na uniwersytecie w Berlinie i objął katedrę mechaniki teoretycznej w Karlsruhe[2]. W 1863 roku objął katedrę matematyki na uniwersytecie w Gießen, a w 1868 roku w Getyndze[2]. Jego uczniami byli m.in. Alexander von Brill (1842–1935), Paul Gordan (1837–1912), Felix Klein (1849–1925) i Max Noether (1844–1921)[2].

Zmarł na błonicę[4] 7 listopada 1872 roku w Getyndze[2].

Publikacje

Dzieła podane za Neue Deutsche Biographie[2]:

  • 1854 – De motu ellipsoidis in fluido incompressibili viribus quibuslibet impulsi
  • 1862 – Theorie der Elasticität fester Körper
  • 1866 – Theorie der Abelschen Funktionen (razem z Paulem Gordanem)
  • 1872 – Theorie der binären algebraischen Formen

Członkostwa, odznaczenia i nagrody

  • 1833 – członek korespondencyjny Królewskiej Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium (Königlich-Bayerischen Akademie der Wissenschaften zu München)[5]
  • 1854–1871 – członek Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego (Deutsche Physikalische Gesellschaft)[6]
  • 1868 – członek korespondencyjny Królewskiej Pruskiej Akademii Nauk (Königlich Preußische Akademie der Wissenschaften)[7]
  • 1871 – honorowy członek London Mathematical Society[8]

Przypisy

  1. Clebsch Alfred, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-02-18] .
  2. a b c d e f g h i j k Neue Deutsche Biographie 1957 ↓.
  3. a b Allgemeine Deutsche Biographie 1876 ↓.
  4. a b Kobell 1873 ↓.
  5. Bayerische Akademie der Wissenschaften: Prof. Dr. Alfred Clebsch. [w:] badw.de [on-line]. [dostęp 2021-01-21]. (niem.).
  6. Deutsche Physikalische Gesellschaft: Die Mitglieder der Deutschen Physikalischen Gesellschaft in den ersten 100 Jahren ihres Bestehens1845 –1945. s. 10. [dostęp 2021-01-21]. (niem.).
  7. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften: Mitglieder - historisch Alfred Clebsch. [w:] www.bbaw.de [on-line]. [dostęp 2021-01-21]. (niem.).
  8. London Mathematical Society: LONDON MATHEMATICAL SOCIETY HONORARY MEMBERS. [w:] www.lms.ac.uk [on-line]. [dostęp 2021-01-21]. (ang.).

Bibliografia

  • Theodor Husemann: Clebsch, Alfred. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 4. 1876, s. 299–300 [Online-Version]. (niem.).
  • Wilhelm Süss: Clebsch, Alfred. W: Neue Deutsche Biographie. T. 3. 1957, s. 279 [Online-Version]. (niem.).
  • Franz Ritter von Kobell. Nachruf Rudolph Friedrich Alfred Clebsch. „Bayerische Akademie der Wissenschaften Sitzungsberichte”. III, s. 129–130, 1873. (niem.). 

Linki zewnętrzne

  • Alfred Clebsch. Über die Bewegung eines Ellipsoids in einer tropfbaren Flüssigkeit. „Journal für die reine und angewandte Mathematik”, s. 103–132, 1856. (niem.). 
  • ISNI: 0000000108690067
  • VIAF: 9932707
  • LCCN: n84801059
  • GND: 116541830
  • BnF: 12395712z
  • SUDOC: 033051496
  • NLA: 36164767
  • NKC: stk2007415929
  • NTA: 099059754
  • BIBSYS: 90061359
  • CiNii: DA05262332
  • Open Library: OL1290032A
  • NUKAT: n01056380
  • J9U: 987007271190805171
  • CANTIC: a11477568
  • CONOR: 9114467
  • ΕΒΕ: 138846
  • WorldCat: lccn-n84801059
  • PWN: 3887031
  • Britannica: biography/Rudolf-Friedrich-Alfred-Clebsch
  • Universalis: rudolf-friedrich-alfred-clebsch
  • NE.se: alfred-clebsch
  • Catalana: 0018188
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Scopus: 17333394100
  • MacTutor: Clebsch