Aba I

Aba I
ilustracja
Kraj działania

Imperium Sasanidów

Data i miejsce śmierci

552
Seleucja-Ktezyfon

Patriarcha Wschodu
Okres sprawowania

540-552

Wyznanie

nestorianizm

Kościół

Kościół Wschodu

Wybór patriarchy

540

Multimedia w Wikimedia Commons

Aba I (zm. 552) – pisarz, teolog oraz Patriarcha Wschodu w latach 540–552.

Urodzony w rodzinie zaratusztriańskiej, ochrzcił się i studiował w szkole nisibiskiej. Podróżował do Bizancjum; odwiedził Edessę (gdzie greki uczył go późniejszy uczeń Tomasz z Edessy), Palestynę, Egipt i Konstantynopol.

Około roku 530 trafił do Egiptu, gdzie nauczał mnicha-geografa Kosmasa Indikopleustesa, autora "Topografii chrześcijańskiej" – Kosmas odwdzięczył się za jego wkład nadając mu w swoim dziele miano πατρίκως, patrikos (od gr. πατέρας pateras, "ojciec").

Po powrocie został wykładowcą interpretacji biblijnych (syr. mpaššqana) w szkole nisibiskiej, a następnie założonej przez siebie szkole seleucko-ktezyfońskiej. Po śmierci patriarchy Pawła w 540 roku został wybrany jego następcą. W 544 roku utworzył wędrowny synod i wraz z różnymi biskupami objechał kilka diecezji, aby załagodzić podziały powstałe jeszcze przed pontyfikatem poprzednika. W międzyczasie wdał się w konflikt z perskimi władzami i kilka lat patriarchatu spędził w więzieniu i na wygnaniu.

Wprowadził szereg reform kanonicznych, mających usprawnić i umocnić Kościół Wschodu. Wśród nich znalazły się m.in.:

  • Ujednolicenie zasad zawierania związków małżeńskich oraz związków zabronionych
  • Nakaz zdejmowania z urzędów schizmatyków
  • Reforma hierarchii kościelnej

Bibliografia

  • Aba I. W: Sebastian P. Brock, Aaron M. Butts, George A. Kiraz, Lucas Van Rompay: Gorgias Encyclopedic Dictionary of the Syriac Heritage. Gorgias Press, 2011, s. 1. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Biskupi
Seleucji-Ktezyfonu
Katolikosi
Seleucji-Ktezyfonu
Wielcy Metropolici
Seleucji-Ktezyfonu
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Ktezyfonie
  • Dadiszu I (421–56)
  • Babeusz (457–84)
  • Achacy (485–96)
  • Babaj (497–503)
  • Szila (503–23)
  • Elisza (524–37)
  • Narsaj antypatriarcha (524–37)
  • Paweł (539)
  • Aba I (540–52)
  • Józef (552–67)
  • Ezechiel (570–81)
  • Iszujab z Arzunu (582–95)
  • Sabriszu z Garmaki (596–604)
  • Grzegorz z Party (605–9)
  • Iszujab Arab (628–45)
  • Maremeh (646–9)
  • Iszujab III (650–58)
  • Jerzy I (661–80)
  • Jochanan syn Marty (680–3)
  • Chnaniszu I (686–98)
  • Jochanan Trędowaty antypatriarcha (691–3)
  • Sliwazcha (714–28)
  • Pethion (731–40)
  • Aba II (741–51)
  • Surin (753)
  • Jakub II (753–73)
  • Chnaniszu II (773–80)
  • Tymoteusz I (780–823)
  • Iszu bar Nun (823–8)
  • Jerzy II (828–31)
  • Sabriszu II (831–5)
  • Abraham z Margi (837–50)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Bagdadzie
  • Teodozjusz (853–8)
  • Sergiusz (860–72)
  • Izrael z Kaszkaru antypatriarcha (877)
  • Annusz z Bet Garmai (877–84)
  • Jochanan bar Narsaj (884–91)
  • Jochanan IV (893–9)
  • Jochanan bar Abgar (900–05)
  • Abraham z Krety (906–37)
  • Emanuel I (937–60)
  • Izrael z Karchu (961)
  • Abdiszu z Bet Garmai (963–86)
  • Mari (987–99)
  • Jochanan VI (1000–11)
  • Jochanan bar Nazuk (1012–16)
  • Iszujab IV (1020–5)
  • Eliasz z Teheranu (1028–49)
  • Jochanan bar Targala (1049–57)
  • Sabriszu bar Zanbur (1064–72)
  • Abdiszu bar Ars z Asyrii (1074–90)
  • Makicha bar Szlemon (1092–1110)
  • Eliasz bar Makli (1111–32)
  • Bar Sauma z Suwy (1134–6)
  • Abdiszu III (1139–48)
  • Iszujab al-Baladi z Bet Zodai (1149–75)
  • Eliasz Abuchalim (1176–90)
  • Jabalaha bar Kaijuma (1190–1222)
  • Sabriszu IV (1222–4)
  • Sabriszu z Bagdadu (1226–56)
  • Makicha II (1257–65)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Tabryzie
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Mosulu
  • Szymon II (ok. 1385–ok. 1405)
Patriarchowie Wschodu
Stolica w Alkuszu
  • Eliasz IV (ok. 1405–ok. 1425)
  • Szymon III (ok. 1425–ok. 1450)
  • Szymon IV Basidi (ok. 1450–1497)
  • Szymon V (1497–1502)
  • Eliasz V (1503–4)
  • Szymon VI (1504–38)
  • Iszujab Szymon VII (1539–58)
  • VIAF: 317179877
  • LCCN: no2020085889
  • GND: 1024801071
  • NTA: 392619679
  • PLWABN: 9810683917105606