Straat van Kertsj
| Straat van Kertsj | ||||
|---|---|---|---|---|
  | ||||
 | ||||
| Locatie | Oekraïens/ Russisch grondgebied | |||
| Coördinaten | 45° 19′ NB, 36° 34′ OL | |||
| Diepte (max.) | 18 m | |||
| Breedte | 4 km | |||
| Max. breedte | 15 km | |||
| Lengte | 40 km | |||
| Foto's | ||||
 | ||||
De Straat van Kertsj vanaf de Krim | ||||
| ||||
De Straat van Kertsj[1] (Russisch: Ке́рченский проли́в, Oekraïens: Керченська протока, Krim-Tataars: Keriç boğazı) is de zeestraat die de verbinding vormt tussen de Zwarte Zee en de Zee van Azov. Westelijk ligt het schiereiland Kertsj, een onderdeel van de Krim, en oostelijk het schiereiland Taman in het district Temrjoekski, in de kraj Krasnodar met daarvoor het eiland Toezla.
De zeestraat is genoemd naar de stad Kertsj op de Krimse oever. In de oudheid stond de straat bekend als de Cimmerische Bosporus (niet te verwarren met de Thracische Bosporus, die nu nog steeds als Bosporus bekend staat). De Turken en Tataren noemen de straat Yenikale.
Veerdienst
De Krim was tot 2018 vanuit Rusland alleen te bereiken met een veerboot vanaf Port Kavkaz. De reis over de weg, via Oekraïne, was moeizaam door de slechte politieke verhouding tussen de twee landen.[2] Voor de veerboten stonden vaak lange files.[2]
Eerste plannen voor een brug tijdens WOII
Reeds tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er plannen voor een brug over de zeestraat, door Adolf Hitler voorgesteld als een soort "Golden Gate Bridge" van Europa naar Rusland.[3] Hitler gaf in maart 1943 opdracht voor de bouw van een 4,8 kilometer lange auto- en spoorbrug om het verplaatsen van de troepen naar de Kaukasus te vergemakkelijken.[3][bron?] Albert Speer kreeg opdracht voor het ontwerp en de bouw van de brug. Er werd een begin mee gemaakt, maar het Duitse leger werd al teruggedrongen naar het westen voordat de brug gereed was.[4] De restanten bleven staan, maar werden tijdens de koude winter van 1945 door ijsgang zwaar beschadigd. Ze werden in de jaren 60 alsnog geruimd, om de veiligheid voor de scheepvaart te verbeteren.[4]
Toezla
Zie Toezla voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In de Straat van Kertsj ligt het eilandje Toezla. Het is in 1925 ontstaan, toen de smalle landengte, die het destijds met Taman verbond, door een storm wegspoelde. Op grond daarvan kan men stellen dat het eilandje tot het huidige Rusland behoort. Toezla werd echter tot de oblast Krim gerekend en later tot de Oekraïense Socialistische Sovjetrepubliek en daarna het onafhankelijke Oekraïne. Het verloop van de grens is omstreden. Russische voornemens om een verbinding aan te leggen met Toezla leidden eind 2003 tot heftige Oekraïense protesten.
De annexatie van de Krim in maart 2014 had tot gevolg dat de zeestraat, en dus ook Toezla, volgens de Russische geopolitieke doctrine binnen Rusland zelf kwam te liggen.
Krimbrug
Zie Krimbrug voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Op 25 april 2010 tekenden de toenmalige Oekraïense president Viktor Janoekovytsj en de toenmalige Russische president Dmitri Medvedev een principeovereenkomst om een vier kilometer lange brug[bron?] te bouwen over de Straat van Kertsj. Na de annexatie van de Krim in 2014 gaf Medvedev, inmiddels de Russische premier, opdracht om te beginnen met de bouw ervan. Het Russische staatsbedrijf Avtodor kreeg de opdracht om het project met een geschatte kostprijs van 3 miljard dollar uit te voeren.[5] De bouwtijd werd geraamd op 3 à 4 jaar en de brug kon de veerdienst over de zeestraat vervangen. Zonder openbare aanbesteding gunde Avtodor de daadwerkelijke bouw aan Strojgazmontazj, een aannemer zonder ervaring in de bruggenbouw.[2] De eigenaren waren de gebroeders Rotenberg, vertrouwelingen van Russische president Vladimir Poetin.[2]
Poetin opende de Krimbrug op 15 mei 2018.[6] De verbinding, zuidelijk van de bovengenoemde veerdienst, is 19 km lang en bestaat uit 7 km van het Russische schiereiland Taman, naar het eiland Toezla, 6,5 km over Toezla, en 5,5 km van Toezla naar de Krim. Over de brug liggen een brede verkeersweg en een spoorweg.
Incident in de Straat van Kertsj
In 2017 ging Oekraïne in beroep bij een arbitragehof over het gebruik van de Straat van Kertsj. Sinds de opening van de Krimbrug in mei 2018 controleerde Rusland de grootte van schepen die konden passeren. Er werden nieuwe regels opgelegd en herhaaldelijk Oekraïense schepen aangehouden.[7] Op 25 november 2018 blokkeerde de Russische marine de zeestraat en werden drie Oekraïense boten die van Odessa naar Marioepol reisden in beslag genomen door Russische oorlogsschepen; 24 Oekraïense matrozen werden vastgehouden.[8][9][10] Een dag later, op 26 november 2018, riep het Oekraïense parlement de staat van beleg af langs de kustgebieden van Oekraïne en de grenzen met Rusland.[11][12][13]
Explosie Krimbrug
Op 8 oktober 2022, ten tijde van de Russische invasie van Oekraïne, liep de brug door een explosie zware schade op. Hierdoor werd de logistiek tussen Rusland en de Krim ernstig belemmerd.[14]
Mediabestanden
Zie de categorie Straat van Kertsj van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
|
