Société antiesclavagiste de Belgique

De Société antiesclavagiste de Belgique (Antislavernijmaatschappij van België) was een 19e-eeuwse vereniging die zich tot doel stelde om de Arabische slavernij in Afrika te bestrijden. Ze werd in 1888 opgericht door voornamelijk katholieke intellectuelen, onder leiding van graaf Hippolyte d'Ursel. De aanzet was gegeven door een preek van de Franse kardinaal Charles Martial Lavigerie in de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal (augustus 1888). In januari 1889 waren er al 700 leden en 300.000 frank fondsen. Het abolitionisme van de société was getint met imperialisme. In de jaren 1890 organiseerde de vereniging vier militaire expedities tegen de arabo-swahilische slavenhandelaars die actief waren in het oosten van de Kongo-Vrijstaat:

• 1890-92: de expeditie Hinck-Kerckhoven-Ectors op de Congostroom en de Lomami, vertrokken vanaf de westkust, kende weinig succes en trok zich al snel terug.
• 1891-92: de expeditie Jacques-Storms-Docquier-Renier-Vrithoff stichtte Albertville (tegenwoordig Kalemie) en bracht Rumaliza verschillende nederlagen toe.
• 1892-93: de expeditie Long-Duvivier-Demol kwam vanaf de oostkust Jacques en Docquier te hulp en kon Albertville ontzetten.
• 1893-96: de expeditie Descamps-Miot-Chargois voer de Zambezi op en werkte samen met Jacques, Dhanis en Wouters. Na de militaire successen van de Kongo-Vrijstaat ruimde Descamps de laatste verzetshaarden op.

De vereniging publiceerde het tijdschrift Le mouvement antiesclavagiste (redactie Louis Delmer), in 1899 gefuseerd met het blad van de Oeuvre des Missions Catholiques au Congo. De vereniging was ook nauw betrokken bij de conferentie die tot een internationaal antislavernijverdrag zou leiden (de Conventie van Brussel). Ze organiseerde nadien nog een vervolgconferentie in het Academiënpaleis om druk te zetten op de landen die het verdrag afwezen (Nederland en het Ottomaanse Rijk).^[1]

Zie ook

• Veldtochten van de Kongo-Vrijstaat tegen de Arabo-Swahili

Literatuur

• A.M. Delathuy, De Kongostaat van Leopold II. Het verloren paradijs. 1876-1900, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 1988
• Lucas Catherine, Manyiema. De enige oorlog die België won, Uitgeverij Hadewijch, 1994
• Joseph Ch. M. Verhoeven, Jacques de Dixmude l'Africain. Contribution à l'histoire de la Société antiesclavagiste belge, 1888-1894, Brussel, Librairie coloniale, 1934
• Alexis-Marie Gochet, Soldats et missionnaires au Congo, de 1891 à 1894, 1896 (Lees op Gallica)
• Société antiesclavagiste de Belgique, Les conférences antiesclavagistes libres. Données au Palais des académies de Bruxelles les 28, 29 et 30 avril 1891, Brussel, Imprimerie populaire, 1892

Voetnoten