Utrujah

Utrujah (Arab: أُتْرُجَّة‎, rumi: utrujjahcode: ar is deprecated ) atau etrog (Ibrani: אֶתְרוֹגcode: he is deprecated , jamak: etrogim; Ibrani Ashkenaz: esrog, jamak: esrogim) ialah sejenis limau sitron kuning (Citrus medica) yang digunakan umat Yahudi untuk perayaan Sukkot dan merupakan salah satu daripada empat spesies tumbuhan yang diperlukan selain pelepah pokok kurma (lulav), dahan pokok murad (hadass), dahan dedalu (aravah)—yang digenggam seikat dan dilambai-lambaikan dalam bahagian tertentu sembahyang raya. Memilih etrog perlu dibuat dengan teliti untuk upacara perayaan Sukkot.^[1] Pelbagai upacara Yahudi menggunakan pelbagai jenis etrog, mengikut adat mereka atau keputusan posek (semacam mufti) masing-masing.

Buah ini juga disebut dalam hadis Nabi Muhammad sebagai bandingan dengan golongan yang beriman malah membaca al-Quran seperti limau utrujah yang harumnya dan rasanya manis.^[2]

Pengistilahan

Perkataan utrujah diserap daripada bahasa Ibrani kededuanya diakar daripada nama Parsi wādrang yang muncul buah kali pertama dalam kitab Wendidad Majusi.^[3][4] Antara kata sewarisan berkaitan ialah perkataan Parsi ترنج‎ turunj serta kekata Arami אַתְרוּגָּא‎code: tmr is deprecated ʾaṯruggā dan אתרונגא etronga yang keduanya mengekalkan bunyi sengauan gusi (ditandakan huruf נ nun) dari kata wādrang yang asal.^[5][4]

Dalam bahasa Ibrani Moden, etrog diluaskan dalam bahasa moden nama untuk sebarang jenis atau bentuk limau sitron, baik yang sesuai untuk Sukkot mahupun tidak. Sesetengah pakar taksonomi seperti Hodgson dan lain-lain, telah tersilap menganggap etrog sebagai satu jenis sitron tertentu.

Kefahaman

Dalam agama Islam

Sahih Muslim meriwayatkan dalam Bab 37 Kitab Doa - Pengembara jilid 6 Abu Musa al-Asyari melaporkan bahawa Nabi Muhammad s.a.w. bersabda:^[2]

مَثَلُ الْمُؤْمِنِ الَّذِي يَقْرَأُ الْقُرْآنَ مَثَلُ الأُتْرُجَّةِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَطَعْمُهَا طَيِّبٌ وَمَثَلُ الْمُؤْمِنِ الَّذِي لاَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ مَثَلُ التَّمْرَةِ لاَ رِيحَ لَهَا وَطَعْمُهَا حُلْوٌ وَمَثَلُ الْمُنَافِقِ الَّذِي يَقْرَأُ الْقُرْآنَ مَثَلُ الرَّيْحَانَةِ رِيحُهَا طَيِّبٌ وَطَعْمُهَا مُرٌّ وَمَثَلُ الْمُنَافِقِ الَّذِي لاَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ كَمَثَلِ الْحَنْظَلَةِ لَيْسَ لَهَا رِيحٌ وَطَعْمُهَا مُرٌّ

"Perumpamaan orang beriman yang membaca al-Quran itu seperti limau susu, baunya harum dan rasanya enak. Perumpamaan orang beriman yang tidak membaca al-Quran pula seperti buah kurma, tidak harum tetapi rasanya manis. Perumpamaan orang munafik yang membaca al-Quran pula itu seperti selasih, baunya harum tetapi rasanya pahit. Dan perumpamaan orang munafik yang tidak membaca al-Quran itu seperti labu pahit, tidak berbau dan rasanya pahit."

Dalam agama Yahudi

וּלְקַחְתֶּם לָכֶם בַּיֹּום הָרִאשֹׁון פְּרִי עֵץ הָדָר כַּפֹּת תְּמָרִים וַעֲנַף עֵץ־עָבֹת וְעַרְבֵי־נָחַל וּשְׂמַחְתֶּם לִפְנֵי יְהוָה אֱלֹהֵיכֶם שִׁבְעַת יָמִים׃
Pada hari pertama ambillah buah-buah daripada pokok yang baik-baik, pelepah-pelepah pokok kurma, cabang-cabang pokok yang rendang, dan pokok gandarusa di tepi sungai, kemudian bersuka rialah di hadapan TUHAN, Allahmu selama tujuh hari.

— Imamat 23:40, Alkitab Versi Borneo

Walaupun פְּרִי עֵץ הָדָר peri eitz hadar ("buah pokok yang baik-baik") boleh ditafsirkan atau diterjemahkan dalam beberapa cara,Talmud menafsirkan khususnya kepada limau utrujah. Kata hadar sendirinya telah digunapakai merujuk kepada genus Citrus dalam bahasa Ibrani Israel. Nachmanides (1194 – c. 1270) mengusulkan bahawa perkataan itu adalah nama asli Ibrani untuk limau sitron.^{[petikan diperlukan]} Menurut pandangan ini, perkataan etrog telah diperkenalkan sedikit dem isedikit dan diadaptasi daripada bahasa Aramia. Nama Arab untuk buah sitron, itranj (اترنج), yang disebut dalam hadis, juga diadaptasi daripada bahasa Aramia.

Mozek asli Saumaah Maon purba (sebelum abad ke-6 M), menggambarkan etrogim di dasar sebuah menorah.

Replika Mozek Maon di Saumaah Or Torah. Replika yang serupa ditempatkan di laman Yad Ben Zvi.

Mozek Purba Saumaah Beth Alpha, menggambarkan etrog bersama lulav, syofar dan menora.

Galeri

• 
  Rabai Bergman memeriksa semula etrog untuk seorang pelajar
• 
  Rabai Dov Landaumemeriksa etrog
• 
  Sitron balady di pasar Bnei Berak
• 
  Etrog yanova untuk dijual
• 
  Keratan rentas sitron Diamante, untuk memeriksa ketulenan genetik
• 
  Buah etrog Yanover matang
• 
  Keratan rentas etrog Braverman
• 
  Keratan rentas sitron Yaman
• 
  Keratan rentas sitron Yunani
• 
  Keratan rentas sitron Balady
• 
  Keratan rentas sebiji sitron Maghribi
• 
  Sitron Yaman (kiri) dan sitron Balady (kanan)
• 
  Keratan rentas varieti sitron etrog, dan sitron kuku harimau.
• 
  Sitron Diamante tanpa pitam
• 
  Sitron Diamante dengan pitam
• 
  Memeriksa etrog untuk cela
• 
  Memeriksa sitron Yaman
• 
  Shmita di Kefar Chabad, kebun yang tidak dijaga
• 
  Pokok etrog muda di Kefar Chabad
• 
  Sitron Yaman di atas pokok
• 
  Etrog dilitup dengan bunga cengkih
• 
  Pasar empat spesiesdi Tel Aviv
• 
  Pitam dari dekat
• 
  Bunga etrog
• 
  Pokok Etrog daripadaEnsiklopedia Yahudi
• 
  Lelaki di Mea Shearimmemeriksa etrog
• 
  Etrog Maghribi dengan gartel yang menonjol
• 
  Di Tembok Meratap
• 
  lukisan Jerman
• 
  Dua Hasidim di Bnei Berak
• 
  Gambar lama penanam
• 
  Etrog dari pelbagai sudut
• 
  Kotak etrog perak bulat
• 
  Etrog dengan pitam separuh kering
• 
  Tumbuhan Etrog di tapak semaian
• 
  Daun Etrog
• 
  Bunga sitron (etrog).
• 
  Kotak etrog perak yang direka oleh Rabai Chaim-Joseph-Meyer Elefant (1897-1976) pada awal 1950-an

Rujukan