Tiupampan

Geologic period

The Tiupampan (Spanish: Tiupampense) age is a period of geologic time (64.5–62.5 Ma) within the Paleocene epoch of the Paleogene used more specifically with South American land mammal ages (SALMA). It is the oldest SALMA age and precedes the Peligran age.[1]

Etymology

The age is named after the paleontological site Tiupampa in Bolivia.

Formations

Tiupampan is located in South America
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
class=notpageimage|
Locations of Tiupampan formations
Formation
bold is type
Country Basin Notes
Santa Lucía Formation  Bolivia Potosí Basin
Chota Formation  Peru Bagua Basin
Guaduas Formation  Colombia Altiplano Cundiboyacense
Lefipán Formation (pre-Tiupampan)  Argentina Cañadón Asfalto Basin
Maria Farinha Formation  Brazil Parnaíba Basin
Salamanca Formation  Argentina Golfo San Jorge Basin

Fossils

Group Fossils Formation Notes
Mammals Alcidedorbignya inopinata, Allqokirus australis, Andinodelphys cochabambensis, Andinodus boliviensis, Incadelphys antiquus, Jaskhadelphys minutus, Khasia cordillerensis, Mayulestes ferox, Mizquedelphys pilpinensis, Molinodus suarezi, Peradectes austrinum, Pucadelphys andinus, Pucanodus gagnieri, Roberthoffstetteria nationalgeographica, Simoclaenus sylvaticus, Szalinia gracilis, Tiulordia floresi, Tiuclaenus minutus, Cimolestes sp., Didelphoidea indet., Henricosborniidae or Oldfieldthomasiidae, Proteutheria indet. Santa Lucía
Reptiles &
amphibians
Coniophis sp., Estesiella boliviensis, Kataria anisodonta, Lapparentemys vilavilensis, Podocnemis ?brasiliensis, Roxochelys cf. vilavilensis, Zulmasuchus querejazus, Aniliidae, Boidae, ?Madtsoiidae, Tropidophiidae, Gymnophiona Santa Lucía
Guarinisuchus munizi, Hyposaurus derbianus, Inaechelys pernambucensis Maria Farinha
Eocaiman palaeocenicus, Kawasphenodon peligrensis, Yaminuechelys maior Salamanca
Fishes Andinichthys bolivianensis, Dajetella sudamericana, Enchodus oliveirai, Gasteroclupea branisai, Hoffstetterichthys pucai, Incaichthys suarezi, Lepidosiren cf. paradoxa, Phareodusichthys tavernei, Eohiodon sp., Hoplias sp., Lepisosteus sp., Miletes sp., Percichthys sp., Phareodus sp., Rhineastes sp., Rhodsia sp., Ictaluridae indet. Santa Lucía
Myliobatis dixoni Maria Farinha
Flora Archaeopaliurus boyacensis, Coussapoa camargoi, Ficus andrewsi, Berhamniphyllum sp. Guaduas
Cupressinoxylon artabeae, Notiantha, Suessenia Salamanca

Correlations

Tiupampan correlations in South America
Formation Santa Lucía Guaduas Maria Farinha Salamanca Lefipán Map
Basin Potosí Altiplano
Cundiboyacense
Parnaíba Golfo
San Jorge
Cañadón
Asfalto
Tiupampan is located in South America
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan (South America)
Country  Bolivia  Colombia  Brazil  Argentina
Mammals
Reptiles
Fish
Flora
Environments Fluvio-lacustrine Paludal Shallow marine Paludal-estuarine Deltaic-shallow marine
Pre-Tiupampan flora & fauna

Tiupampan fauna

Tiupampan flora
Volcanic

References

  1. ^ Tiupampan in the Paleobiology Database
  2. ^ Sempere et al., 1997, p.709
  3. ^ Chacaltana et al., 2015, p.2
  4. ^ Castro Medina, 2010
  5. ^ Montoya & Reyes, 2005, p.54
  6. ^ Goin et al., 2006
  7. ^ Carvalho et al., 2016, p.493
  8. ^ Clyde et al., 2014, p.303
  9. ^ De Muizon et al., 2018
  10. ^ a b c Gayet, Marshall & Sempere 1991, p. 403.
  11. ^ a b c Tiupampa 1 at Fossilworks.org
  12. ^ Gaffney et al. 2011, p. 25.
  13. ^ Buffetaut & Marshall 1991.
  14. ^ Rage, 1991a, pp.499-501
  15. ^ Rage, 1991b, pp.503-508
  16. ^ De Araújo et al., 2016, p.495
  17. ^ Guarinisuchus at Fossilworks.org
  18. ^ Hyposaurus derbianus at Fossilworks.org
  19. ^ Apesteguia et al., 2014
  20. ^ Yaminuechelys at Fossilworks.org
  21. ^ Eocaiman at Fossilworks.org
  22. ^ Poty Quarry at Fossilworks.org
  23. ^ Coussapoa camargoi, Ficus andrewsi at Fossilworks.org
  24. ^ Berhamniphyllum sp. & Archaeopaliurus boyacensis at Fossilworks.org
  25. ^ Jud et al. 2017.
  26. ^ Ruiz et al. 2017.

Bibliography

Chota Formation
  • Castro Medina, Walter Fidel (2010). "Geología, informe temático. Proyecto Zonificación Ecológica y Económica del departamento de Amazonas" (PDF). Instituto de Investigaciones de la Amazonía Peruana (IIAP). pp. 1–76. Retrieved 2018-09-04.
  • Chacaltana, César; Benites Cañote, Alexandra Lucytania; Valdivia, Waldir; Chumpitaz, Marco (2014). "La formación Chota en la Cuenca Bagua: Evaluación e implicancias del criterio de clasificación litoestratigráfico". Congreso Peruano de Geología. pp. 1–4. Retrieved 2017-08-15.
Guaduas Formation
  • Amaya, Erika; Mariño, Jorge; Jaramillo, Carlos (2010). "Litofacies y ambientes de acumulación de la Formación Guaduas en al parte central de la Cordillera Oriental - implicaciones paleogeográficas". Boletín de Geología, Universidad Industrial de Santander. 32 (1): _. Retrieved 2017-03-16.
Lefipán Formation
  • Goin, Francisco & Rosendo Pascual, Marcelo F. Tejedor, Javier N. Gelfo, Michael O. Woodburne, Judd A. Case, Marcelo A. Reguero, Mariano Bond, Guillermo M. López, Alberto L. Cione, Daniel Udrizar Sautheir, Lucía Balarino, Roberto A. Scassos, Francisco A. Medina and María C. Ubaldón (2006). "The earliest Tertiary therian mammal from South America". Journal of Vertebrate Paleontology. 26 (2): 505–510. doi:10.1671/0272-4634(2006)26[505:TETTMF]2.0.CO;2. S2CID 85010211. Retrieved 2017-10-26.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Maria Farinha Formation
  • De Araújo Carvalho, Anny Rafaela; Ghilardi, Aline Marcele; Franca Barreto, Alcina Magnólia (2016). "A new side-neck turtle (Pelomedusoides: Bothremydidae) from the Early Paleocene (Danian) Maria Farinha Formation, Paraíba Basin, Brazil". Zootaxa. 4126 (4): 491–513. doi:10.11646/zootaxa.4126.4.3. PMID 27395602. Retrieved 2017-08-15.
Salamanca Formation
  • Apesteguia, Sebastián; Gómez, Raúl O.; Rougier, Guillermo W. (2014). "The youngest South American rhynchocephalian, a survivor of the K/Pg extinction". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 281 (1792): 20140811. doi:10.1098/rspb.2014.0811. PMC 4150314. PMID 25143041.
  • Bonaparte, J.F.; Morales, J. (1997). "Un primitico Notonychopidae (Litopterna) del paleoceno inferior de Punta Peligro, Chubut, Argentina" (PDF). Estudios Geológicos. 53 (5–6): 263–274. doi:10.3989/egeol.97535-6232. Retrieved 2018-10-01.
  • Clyde, William C.; Wilf, Peter; Iglesias, Ari; Slingerland, Rudy L.; Barnum, Timothy; Bijl, Peter K.; Bralower, Timothy J.; Brinkhuis, Henk; Comer, Brian T. Huber, Mauricio Ibañez Mejia, Brian R. Jicha, J. Marcelo Krause, Jonathan D. Schueth, Bradley S. Singer, María Sol Raigemborn, Mark D. Schmitz, Appy Sluijs, María del Carmen Zamaloa, Emily E. (2014). "New age constraints for the Salamanca Formation and lower Río Chico Group in the western San Jorge Basin, Patagonia, Argentina: Implications for Cretaceous-Paleogene extinction recovery and land mammal age correlations" (PDF). GSA Bulletin. 126 (3–4): 289–306. doi:10.1130/B30915.1. S2CID 129962470. Retrieved 2017-08-15.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  • Jud, Nathan A.; Gandolfo, Maria A.; Iglesias, Ari; Wilf, Peter (2017). "Flowering after disaster: Early Danian buckthorn (Rhamnaceae) flowers and leaves from Patagonia". PLOS ONE. 12 (5): e0176164. doi:10.1371/journal.pone.0176164. PMC 5425202. PMID 28489895.
  • Ruiz, Daniela P.; Brea, Mariana; Raigemborn, M. Sol; Matheos, Sergio D. (2017). "Conifer woods from the Salamanca Formation (early Paleocene), Central Patagonia, Argentina: Paleoenvironmental implications". Journal of South American Earth Sciences. 76: 427–445. doi:10.1016/j.jsames.2017.04.006. hdl:11336/41178.
Santa Lucía Formation
  • Buffetaut, É.; Marshall, L.G. (1991). "A new crocodilian, Sebecus querejazus, nov. sp. (Mesosuchia, Sebecidae) from the Santa Lucía Formation (Early Paleocene) at Vila Vila, Southern Bolivia". Revista Técnica de YPFB. 12 (3–4): 545–557.
  • Gaffney, Eugene S.; Meylan, Peter A.; Wood, Roger C.; Simons, Elwyn; De Almeida Campos, Diogenes (2011). "Evolution of the side-necked turtles: the family Podocnemididae" (PDF). AMNH Bulletin. 350: 1–237. Retrieved 2017-08-15.
  • Gayet, Mireille; Marshall, Larry G.; Sempere, Thierry (1991). "The Mesozoic and Paleocene vertebrates of Bolivia and their stratigraphic context: a review". Revista técnica de YPFB. 12: 393–433. Retrieved 2017-08-15.
  • Jiménez, Grisel (2012). "Estratigrafía, facies y ambientes evolutivos de depósito del Paleógeno Inferior: Formación Santa Lucía (Sinclinal de Miraflores - Sección Cayara, Potosí)" (PDF). . pp. 1–23. Retrieved 2017-08-15.
  • De Muizon, Christian; Ladevèze, Sandrine; Selva, Charlène; Vignaud, Robin; Goussard, Florent (2018). "Allqokirus australis (Sparassodonta, Metatheria) from the early Palaeocene of Tiupampa (Bolivia) and the rise of the metatherian carnivorous radiation in South America". Geodiversitas. 40 (16): 363–459. doi:10.5252/geodiversitas2018v40a16. S2CID 134681633. Retrieved 2019-02-11.
  • Rage, J.C. (1991). "Gymnophionan Amphibia from the early Paleocene (Santa Lucía Formation) of Tiupampa (Bolivia). The oldest known Gymnophiona". Revista técnica de YPFB. 12: 499–501. Retrieved 2017-08-15.
  • Rage, J.C. (1991). "Squamate Reptiles from the early Paleocene of Tiupampa area (Santa Lucía Formation), Bolivia". Revista técnica de YPFB. 12: 503–508. Retrieved 2017-08-15.
  • Renner, Sven; Velasco, Carlos (2000). "Geología e hidrogeología del Valle Central de Cochabamba" (PDF). Boletín del Servicio Nacional de Geología y Minería. 34: 1–113. Retrieved 2017-08-15.
  • Sempere, Thierry; Butler, R.F.; Richards, D.R.; Marshall, L.G.; Sharp, W.; Swisher, C.C. (1997). "Stratigraphy and chronology of Upper Cretaceous-lower Paleogene strata in Bolivia and northwest Argentina" (PDF). GSA Bulletin. 109 (6): 709–727. doi:10.1130/0016-7606(1997)109<0709:SACOUC>2.3.CO;2. Retrieved 2017-08-15.
  • v
  • t
  • e
Ages
Tiupampan is located in South America
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Tiupampan
Defining
formations
and sites
Quaternary
  • Luján Formation
  • Ensenada Formation
  • Uquía Formation
Neogene
Paleogene
Sources
Category • Images